kemal atatürk, 23 yılda inanılmaz bir değişim geçiriyor. özellikle de 1925 sonrası dönemde. inkılaplar devrinde ülkenin içindeki sorunları çözüp iktidarı sağlamlaştırıyor ve savaş dönemi sıkıntıları bittiği için kendine bakma fırsatı buluyor. bu dönemde biraz saçları dökülüyor, bıyıklarını kestiriyor ve kilo alıyor. istiklal savaşı ve öncesinde gayet fit olan gazi, askeri hayattan siyasi hayata geçtiğinde biraz daha çöküyor sanki. saçlarının seyrelmesi dökülmesi kilo alması ve biraz yaşlı görünüm kazanması burada açıkça fark edilir.
ben kimseye kötü birşey söylemek istemem. sonuçta seven sevmeyen herkesin ülkesinin kurucu iktidarıdır kemal atatürk. altında art niyet aramayın bu dediğimin. şunu diyebilirim ki, mustafa kemal'in 1925 ve öncesindeki heybeti duruşu askeri kişiliği vs. sonraki döneme göre bana daha ağır geliyor. tam bir komutan havasında. ve ben açıkcası mustafa kemal'in istiklal savaşı ve öncesi fotoğraflarını daha çok beğeniyorum. çünkü sonraki dönemdeki değişimi bana nedense çalkantılı dönemleri hatırlatıyor. siyasetin o ağır ve kötü karmaşası belki de bunun sebebi. ama dönemin türk milletinin komutanı olan mustafa kemal, asker kişiliği ile daha hakim kuvvet görüntüsünde. o yüzden 1926 ve sonrasında yaşadığı değişim yerine önceki görüntüleri bana daha cazip geliyor. belki de mustafa kemal'in askeri kişiliğini, siyasi kişiliğine oranla daha üstün tuttuğum içindir bilmiyorum.
evrim sürecesince çeşitli devrimleri gerçekleştirmiş. naçiz vücudu sonrasında elbet toprak olmuş. fakat türk istiklali ve istikbali ilelebet muhafaza ve müdafaa edilmiştir. değişim sürecinde 23 yıl boyunca fiziksel özellikleri değişirken, kişisel gelişimi hep devam etmiştir. kendi fiziksel özelliklerini kaybederken, yoktan var ettiği vatanı gelişimini tamamlamıştır.