osmanlı döneminde kurucu ve hakim unsurun yani türklerin mezhep olarak çoğunlukla sunni (hanefi maliki, hanbeli ve şafiî) olmaları nedeni ile alevi inancına sahip kimselerin toplumda pek de hoş karşılanmadığı söylenmektedir kabul edilen kaynaklarda.
osmanlı devletine mahsus olmayan selcuklularda'da gözlenmesi mümkün olan bu bakış açısı ve kimi kendini bilmez sünnilerin hazımsızlıkları, yine kimi kendini bilmez alevi kişilerin davranış bozuklukları neticesinde özellikle osmanlının beylik sürecinden devlet sürecine girdiği dönemde yerel yerleşimlerde alevilerin sünni mahallelerinde ikamet etmeleri zorlaşmıştır. bu nedenle aleviler içlerine kapanmayı uygun görmüşlerdir. kendi yerleşim yerlerini kurma yoluna gitmişlerdir. fakat gece ve gündüzleri mahhallelerin güvenlik ve asayişinden sorumlu zaptiye ve bekçiler yine de alevi mahallelerinde de denetim ve devriye görevi yapmışlardır. aleviler bu kişilerin kendilerini alevi ve dinsiz olarak etiketlemelerinden çekindikleri için ibadetlerini genellikle gece geç saatlerde yapmışlar ve kandil kullanarak hanelerinin dikkat çekmesini istemediklerinden genellikle daha az ışık veren ve dışarıdan daha az belli olan mum ışığını kullanmak durumunda kalmışlardır.kapıda veya penceredeki hane halkında bir kişi de sokağa bekçi gelip gelmediğini kontrol eder durumda beklemiştir. bekçinin sokağa girmesiyle mumlar söndürülür ve bekçi sokağı terkedene kadar da evde uyanık ve karanlıkta beklerler daha sonra tekrar mumları yakarlardı. bu nedenle bu evler mum söndürülen evler adıyla alevi topluluğu işaret etmek amacıyla mimlenirdi komşular tarafından.
işin aslı budur. ama tarihsel süreç içerisinde gerek alevi topluluğun ibadet ve inançlarındaki yozlaşmalar gerekse içlerine giren ve asıl amaçları kendilerini gizlemek olan kesimlere engel olamayışları bir başka mum söndü terimini günümüze getirmiştir.
sabatay sevi'nin önderi olduğu iddia edilen sabatayist topluluk kendi renklerini ortaya koymaktan çekindikleri için dünya yahudileri tarafından aforoz edilmişler ancak kendi kişisel tercihleri nedeniyle de sünni bir inanç sahibi olarak görülmek istememişlerdir.
sabatayist toplumun karakaşiler olarak da bilinen kesimi kend inançlarını bu nedenle alevi-bektaşi olarak ortaya koymakta bir mahsur görmemişlerdir.
karakaşiler bir yahudi geleneği olarak her yılın 21 mart gecesi bir cemaat mensubunun evinde toplanırlar -ki bu seçilmiş eve khal denir- bir kuzuyu ogan adı verilen bir mistik lider tarafından okuturlar ve parçalar halinde cemaate ikram ederler. bu fasıldan sonra asıl mum sözndü olayına geçirlir. ışıklar kapatılır ve bilindik bir şekilde odadaki erkek ve kadınlar cinsel ilişkide bulunurlar. bu sırada akrabalık bağları da ortadan kalkar. amaç her ne şekilde olursa olsun cinsel yönden bir şekilde aç kalmış erkek ve kadınların cemaat dışından kişilere meyletmelerini önlemek ve olası bir dışarıdan kız alma-kız verme olayının önünde geçmektir.
bu yukarıda anlatılan rituel ilk kez 8 ve 18 ocak 1924 tarihli gazetelerde karakaşzade mehmet efendi tarafından açıklanmıştır. karakaşi cemaatiyle arasında sorunlar bulunan mehmet efendi bu şekilde cemaatten öcünü de almıştır. daha sonraları yine aynı cemaatten meziyet hanım isimli bir başka dönme de bu olayların doğruluğunu tasdik etmiştir.
daha sonraları ise 1900'lü yılların ikinci yarısında bu adet cemaat içi tartışmalar neticesinde ortadan kaldırıldığı şeklinde duyurulmuştur. sebebi ise "gayrimeşruluk (mamzerim) hiçbir zaman gelecekteki birliğe dahil olmayacak, hatta bu kişinin onuncu göbekten nesli bile gelecekteki birliğe katılamayacak" diyen Tevrat ayetine (tekvin 23:2)" şeklinde beyan edilmiştir. o tarihten buyana da sabatayist bir mum söndü hikayesi anlatılmamıştır.
bu olayın alevilikteki yeri ise, o dönem karakaşzadelerin aleviyiz demeleri ve onların yahudi olduğunu bilemeyenlerin de bu işi aleviler yapıyor şeklinde beyanda bulunmalarıdır.
benim bilgim bu kadardır.merak edenlere belki faydalı olmuştur.
alevilerin şiddetle reddettiği inanılması güç olay. kaç tane aklı selim türk erkeği karısını ya da annesini koluna takıp böyle iğrenç bir şeyin yapıldığı yere götürür? çirkin bir propaganda gibi geliyor. . *
yavuz sultan selimin anadoludaki alevilere yönelik baskılarından sonra sağa sola kaçışan alevilerin ibedetleri dahil tüm hayatlarını hatta alevi kimliklerini bile gizlemesinden doğan sonuçlardan biri. bilinmeyen merak edilen bazende üzerine atıflarda bulunulandır. aleviliğin ne olduğunu ne şekilde ibadet ettiğini bilmeyenler böylesine iğrenç iftiralarda bulunurlar. bunda alevileri de sütten çıkmış ak kaşık olarak görmek hatalıdır. kendi kimliklerini söylemekten 1990 lara kadar kaçınır ve iftiralara resmi bir şekilde ve birlik halinde cevap vermedikleri veremedikleri içindir. hala böylesi saçmalıkların var olduğuna inanan insanlarımız var. bu durumla ilgili daha fazla bilgi edinmek alevilik ibadetinde böylesi bir iğrençliğin var olup-olmadığını öğrenmek isteyen arkadaşlar her perşembe akşamı türkiyenin hemen her yerinde mevcut olan cemevlerindeki cem ibadetine gitmelerini öneririm
Kızılbaş kökenli olmamdan dolayı çokça seferler başıma gelmiş affetseniz de, affetmeseniz de söylüyorum, orospu çocuklarının dillerinden döktükleri iftira.
Üniversite 1, yurda yeni gelmişiz, tam hatırlamıyorum ama yeni tanıştığım bir çocuk. ilk bir kaç ay oldukça güzel esprili, kanka muhabbeti yaptık. Sonra bir gün başka birisiyle tartışıyormuş bu. Aleviler kendi kız kardeşleriyle ilişkiye girer diye iddia ediyormuş. Diğeri manyak mısın lan falan diyor. Bu da benim onayımı alıp arkadaşını göt edecek ya bana gelip söyledi.
Gözlerim karardı, elim ayağım titredi, öldüresim geldi onu o yerde.
Sakinliğimi korudum. Dedim ki. Yok yanlış biliyorsun.
henüz küçüğüm mahallede arkadaşlarımla oynuyoruz. gülşah diye bir arkadaşım var ama yapışık ikiz gibiyiz. aynı okula gidiyoruz, evlerinden çıkmıyorum, gülşah bitleniyor, ben bitleniyorum... bitimiz bile ortak. neyse bir gün kavga ettik. bana '' pis alevi '' diye bağırdı ( annem alevi babam sünni). evde de konuşulmuyor bu mevzular. salya sümük ağlaya ağlaya eve koştum.
- anne gülşah bana '' pis alevi'' dedi.
+ aleviyiz ama pis değiliz.
- niye pis dedi, neden alevi olduğumuzu söyledi.
+ boşver ağlama hadi yüzünü yıka..
sonra yıllar geçti. alevi olduğumuz için yemeğimizi yemeyen, mesafe koyan, dedikodumuzu eden insanların varlığına şahit oldum. sivas olaylarınında yanan 37 insanı gördüm. vahşeti canlı yayında izledim. birileri kendine benzemiyor, kendi gibi düşünmüyor, inanmıyor diye insanları diri diri yakabiliyordu. hadi o zamanlar bilgiye ulaşılmıyordu, insanlar daha cahildi diyelim ama hala böyle düşünen, bu iftirayı gündeme getiren insanlar var. bu cidden korkunç.
