Horasan’daki isyanların en
tehlikelisi Mukanna (Peçeli) isyanı’dır. Bu isyan,
Abbasileri uzun süre uğraştırdıktan sonra ancak
789 yılında bastırılabildi. Adı Hâkim bin Haşim
olan bu kişi, çirkinliğini gizlemek veya tanınmamak
için yüzüne süslü bir peçe taktığından kendisine
peçeli denmiştir. Önce peygamberlik daha
sonra da ilahlık iddiasında bulunan iranlı Mukanna,
islam dininin yayılmasını engellemek için
Merv’de isyan başlattı. O, ruhun bir bedenden diğer
bedene girmesi anlamına gelen tenasüh inancını
savunmaktaydı. Allah’ın sırasıyla Âdem, Nuh
ve Ebu Müslim’in bedenine girdiğini, en son da
kendi bedeninde belirdiğini iddia ediyordu.
Bundan başka o, taraftarlarına islam’daki
ibadetleri kaldırdığını ve haramları helal
kıldığını açıkladı. Ayrıca eski iran
inançlarından olan Mazdekiliğe uygun
olarak mal ve kadınları herkes için ortak
hâle getirdi. Zalim ve ahlaki zaafiyeti olmasına
rağmen birçok taraftar buldu.
Halife Mehdi, Mukanna’nın üzerine
bir ordu gönderdi. Mukanna, girilmesi
zor olan Kaş Kalesi’ne yerleşti. Abbasi
ordusunun kuşatmasının uzun sürmesi
üzerine kurtuluşunun mümkün olmadığını
anlayınca ailesi ve taraftarlarıyla
birlikte intihar etti. https://tr.m.wikipedia.org/wiki/El-Mukanna
