moğolistan yani Türklerin atayurdu, uçsuz bucaksız ve çoğunda arkeolojik kazı yapılmamış alanlardır (örnek yeteri kadar kazı yapılsa tarihin en büyük kaanı Çengiz Kaanın mezarını bulurlardı). Yakın zamanlarda birçok hun mezarı bulmuşlardır moğolistanda, daha çok alan kazıldıkça Göktürk dönemine değil muhtemelen çok daha öte dönemlere ait kitabeler bulunacaktır.
Şuan bulunan kitabelerin ise Hun dönemi gibi eski bir döneme ait olmaması önemlerinden bir şey kaybettirmez. Misal Türk tarihi için en önemli eserlerden biri tüzükat-i Timurdur bana göre. Timurun yazdığı bir eserdir, içinden liderlik, savaş, insanlık her şey öğrenebilirsiniz. Göktürk kitabelerinden de benzeri şeyleri öğrenmişizdir. Bu kitabelerden de benzeri şeyleri öğrenebiliriz. Zaten mesele ben 10000000 yıl önce yazıyı buldum sidik yarıştırması değil, ben insanlığı, askerliği, liderliği buldum ve bunu da 21.yydaki nesillerime aktardımdır. Göktürk kitabelerini adam gibi okuyup ders çıkarmamış insan yoktur. bilincin aktarımıdır bu. dil bilincinin aktarımına değinmiyorum bile.
Sonracığıma. Türkiye cumhuriyeti anadoludaki kazılarla uğraşmak yerine bütün parayı moğolistana yatırmalıdır. tarihi araştırmalar turist gelsin diye değil tarih öğrenmek için yapılır. Türklerin tarihi de Moğolistandadır. Romalının, frigin bilmem kimin tarihleri biraz daha toprak altında beklesin bizimkiler bekleyeceğine.
ek: bazı salaklar şehirlileşmek, yani medenileşmek ve Türklerin neden mimari yapılarının olmadığından bahsetmiş. Öncelikli olarak gerizekalım benim şehir demek köle olmak, köleci olmak, bir yere bağlı kalıp eninde sonunda yok olmak demektir. Roma ? nerede? italyanlar Romalı mı? bizans nerede? Rumlar bizanslı mı? Nerede iskenderliler ? Makedonlar iskenderli mi? değil, italyanlara romalı, bugünkü yunanlara antik helenli vs diyenlere götümle gülerim. Yerleşik tek bugüne değin var olabilmiş kadim medeniyet Çin medeniyetidir, o da kalabalık ve savunmaya müsait olan coğrafyalarından ötürü. Mimariye gelince. Sen şimdi Göktürk kitabelerini dikilmiş iki taş sanırsın, içerisinde bulunduğu mimari kompleksi bilmezsin. Ayrıca Türk mimarisi ahşaptır. Taş mimari çok sonraları girmiştir. Çünkü Türkler iktidarlarının sembolü olsun diye on binlerce kişiyi köle olarak çalıştırıp taş binalar dikmeyle uğraşmazlar. Attila'nın taş binaları yoktur ama iktidarı bütün roma imparatorlarından daha büyüktür. Türkler ihtiyaçları dahilinde ahşap bina dikerler, taş lazımsa kullanılır. istanbul'da bile osmanlının diktiği devlet, birey vs binalarının çoğu ahşaptır, sadece arap, rum, fars özentisi olarak diktiğimiz iktidar sembolü binalarımız taştır. Buna karşın misal efeslilerin oturdukları normal evler bile taştır ve bugüne gelir. yani türklerin geçmişte yapmış oldukları mimari eserlerin zaten kocaman olan moğolistanda göt kadar olan anadolu, yunan toprakları kadar yerdeki gibi rahat ve yoğun bulunamamasının bir başka nedeni de budur.
Moğolistandaki Orhun harfli Eski Türk Yazıtlarının çözülüşünün 120. yılında konuyla ilgili yeni yeni belgelerin, abidelerin bulunması sürüyor. Bunlardan ilki 4-5 yıl evvel Moğolistanda bir çalgı aletinin (Mo. morin huur) üzerinde Orhun harfli kısa bir metnin bulunmasıydı ki bu konuda P. ZIEMEnin iki ayrı çalışması vardır. Diğeri ise bu yılın Nisan ayında Çinin Xian (Şian) şehrinde bir Uygur şehzadesine ait mezar yazıtının bulunmasıdır (eski tabirle kitabe-i seng-i mezar; bu konuda C. ALYILMAZın Teke dergisinde, 2013te çalışması vardır). Bunlardan başka Çin, Kazakistan ve Almanyadan arkeologların Moğolistanda konuyla ilgili alan araştırmaları sürmektedir. Bu çalışmaların semeresi olarak önümüzdeki günlerde, yıllarda Türk ve Uygur Kağanlıklarından kalma yeni yazıtların çıkacağını umut ediyoruz.
Bu iki sevindirici keşfin arkasından çok daha fazla sevindirici bir başka haber bugünlerde geldi. Japon araştırmacıların Asahi Şimbun gazetesinde Temmuz'un 17'sinde yayımlanan kısa açıklamalarına göre, araştırmalarının bu yılki çalışmaları sonuç vermiş ve Temmuz'un 6'sında, Ulanbatorun 400 km. güneydoğusunda, Delgerhaan dağı yakınlarında 3 ve 4 metre yüksekliklerinde iki adet abide bulmuşlardır. 20 satır metin içeren yazıtta (yazıtlarda) toplam 2832 işaret vardır.
Bu yazıtların kalıplarının alınması ve yayımlanmasıyla konuyla ilgili çalışmalar başlayacak, eski Türk dili ve tarihiyle ilgili bilgilerimiz de artacak ve zenginleşecektir. Şu an bize düşen heyecanla Japon araştırmacıların çalışmalarının sonucunu beklemek, mümkünse ilgili bölgeye bir araştırma seferi düzenlemektir.
Ne acı ki bizim bulamadığımız kitabeler umarım osaka üniversitesi bizimkileri kişeler gerçi ben herhangi bir türk üniversitesinin bu konuda herhangi bir araştırmaya katkı sağlamaya yelteneceğini de düşünmüyorum.
"moğol ilimler akademisi ve japon osaka üniversitesi" bu araştırma da adı geçen kurumlar takıldığım nokta bu olaya türkler dahil olur mu ? yoksa çalışma sonuçlarına göre övünür müyüz ? başka bir soru bir türk gurubu bu olayda ve gelecekte bir araştırmaya ön ayak olacak mı ?
Türk dili ve edebiyatı öğrencisi olarak beni ilgilendiren durum.
edit: adamlara bak yahu başkası bina yapmışmış bilmem ne zaman biz yazı yazmışmışız adamlar iyiymiş biz kötüymüşüz. başka zaman eğitim eğitim diye bi tarafını yırtanlar noldu lan. oğlum siz gavur tohumu musunuz? elin adamı ev dikmiş bilmem ne yapmış biz ne yapmışmışız. göçebe olmanın getirisidir mimari de ilerleyememek. türk olarak ilk örnekleri mani dinini benimsemiş uygurlarda görülür o yüzden öyle olmuştur. şimdi desen ki amerikada eğitim çok iyi yaaa evet diyecekler. ulan adamlar ne yapsın daha yazı yazmış la belki de o zamanki yaptıklarını gene halka anlatmış. avrupayı öv desen gider avrupa elçisi olur,işin içinde türk olunca itin bi taraflarına sokuyor. burda konumuz mimari mi yeni kitabelerin bulunması mı?
2.edit: yav hani gelip yabancının biri siz barbarsınız bilmem ne dese senin de 14-15.yy. fransızlar topuklu ayakkabıyı yerdeki pisliklere basmamak için şapkayı da kafasına pislik gelmemesi için bulmuş,oysa biz türkler hamamlarda yıkanıyorduk diye savunman lazımken onlarla bir oluyorsunuz. ula oğlum uyanın la uyanın türkiye burası türkleri sevmiyorsan defol git başka yere!
şimdi önemi var tabi ama zaten türk tarihi m.ö 2000 kere kadar uzanıyor. bulunan kitabeler m.s 800 lere aitmiş. ne ki yani daha dün sayılır, bu koca milletin tarihinde.
(bkz: anlatım bozukluğu) yeni kitabelerin bulunması imkansıza yakındır. kitabelerin yeni bulunması olabilir daha yeni bulunmuştur. ama yeni kitabe bulunmamıştır.
şakirtler ve kürtlerin umrunda olmayan bulgulardır. Bizim için ise ne kadar ulu ve şanlı bir ırk olduğumuzun kanıtı olduğu için değerlidir. Gelsin eksiler bakalım görelim türk düşmanlarını şimdi.
ilk edebi eserlerini geçen yıl vermiş mezopotamya armutlarını artık niyeyse tedirgin etmiştir. ne yani götoğlanı arap eserlerinden eski değil diye yazıtları atsalar mıydı? tarihe, arkeolojiye belki edebiyata katkısı olmuş bir keşif var burada ve sen çıkıp ''ne var lan üstün değilsiniz ki araplar bağdat'ı yapıyorlardı o zamanlarda ühühüh'' diyorsun. ne alaka? şimdi gel bu güzel arkadaşlarla bilimden bahset.
merakla ve dört gözle türk devlet sistemine ve kültürüne dâir vereceği yeni ipuçlarını beklemekteyim. usûlüne uygun okunup tez vakitte bilim dünyâsına girmesi dileğiyle. gerçi bulunalı bir ay olmuş, yapılmıştır bir şeyler.
günlük sıcaklık farklarının 40 dereceyi geçtiği, her an insanların öldüğü ,herkesin tek amacının hayatta kalmak olduğu, dünyanın en zor coğrafyasında 6. yüzyıl, 7. yüzyıl, 8. yüzyıl tarihli birkaç yazıtın bulunması olayıdır. haaa bak işte o zaman "imkanlarımız yoktu şehirleşememiştik abi, büyük bir medeniyet kuramadık affet" deyip götünün üzerine oturacaksın. yok şöyle büyüğüz yok böyle güçlüyüz. hadi lan, yaptığın en önemli mimari eserler bile arap bizans mimarisi melezi camiler. ulan prag ı yıkmaya hitler bile kıyamamış gidin de elde neler var görün sonra daha çok çalışın.
Günlük sıcaklık farklarının 40 dereceyi geçtiği,her an insanların öldüğü,herkesin tek amacının hayatta kalmak olduğu,dünyanın en zor coğrafyasında 6. yüzyıl,7. yüzyıl,8. yüzyıl tarihli onlarca yazıtın bulunduğunu görüp buna şaşırmayan ya da herhangi bir tepki göstermeyen insanın ilmine,bilgisine kurban olayım ben.
Ulan Asya gibi bir coğrafyada,herif yazıyı öğreniyor,onlarca kelimelik dilini yazacağı mükemmel bir alfabe buluyor,bu alfabeyle onlarca yazı yazıyor biri kalkıp aynı dönemdeki yerleşik Roma medeniyetinin,teşkilatı binlerce yıla dayanan yunan medeniyeti ve Etrüsk medeniyeti mirasçısının yaptığı Ayasofya'yla karşılaştırıyor.Türkler o coğrafyaya geldiğinde Süleymaniye'yi,Selimiye'yi dikti bebeğim,demek ki sorun Türklerde ya da herhangi bir ırkın üstünlüğünde değil yaşanılan coğrafyanın verdiği olanaklarda...ben de sana Attila'nın askerî medeniyetiyle Roma'nınkini karşılaştırıp Roma'yı yerden yere vurayım oldu mu?
türkçüleri sevindiren olaydır. evet aga, 8. yüzyılda beğenmediğin arap bağdat ı inşa ederken sen birkaç kayaya yazı kazımışsın onunla övünüyorsun.
oha lan, şok oldum lan. beğenmediğin yunan ble 6. yüzyılda ayasofya yı dikmiş bizimkiler de 4 tane kayada kıytırık birkaç yazı var diye neredeyse ulusal bayram ilan edecek.
Dünyanın en köklü ırklarından olduğumuzu gösteren, gazze ve çevresinde bulunan herhangi bir tarihi eser kadar umursanmayacak olan yazıtlardır.
Belki history channel - antik uzaylılar programı yapımcıları ilgilenir, bizde izler, öğreniriz.
