Monte Carlo Yanılgısı ya da Kumarbaz Yanılgısı, psikoloji biliminde sujenin, meydana gelen olayın sonradan gerçekleşecek olayın neticesini etkileyeceğine olan inanışıdır.
Mesela Birkaç kez art arda havaya atılan madeni bir paranın sıklıkla yazı tarafının gelmesi halinde bireyde bir sonraki atışta madeni paranın yazı tarafının gelme ihtimalinin çok yüksek olduğu fikri oluşacaktır. Halbuki önceki atışların sonuçları sonraki atışı etkilememektedir, madeni paranın yazı ya da tura gelme ihtimali matematiksel olarak %50 dir.
Peki yüzü gülmeyen başına hep bi talihsizlik gelen biri, hayattan umudunu kesmişse, allah canımı alsada kurtulsam diye bekliyorsa bu da monte carlo yanılgısı mıdır. Evet. Teşekkürler.
Başıma gelen sıkıntılarla hah tamam sıkıntı kotamı doldurdum artık daha kötü bisey başıma gelemez diyorum, lakin bir bakmışım önceden sıkıntı sandığım olaylar yeni dertlerimin yanında çerez olmuş. Monte Carlo yanılgısının insan versiyonu gibi bir şey olmuşum. 136 milyonda 1 ihtimal bile olsa inanıyorum bu kez kırmızı gelecek.
monte carlo yanılgısı, 18 Ağustos 1913'te, monte carlo'daki bir kumarhanede yaşanan olaydan sonra çıkan bir terimdir. anlamını bilmeyenler için yazalım. bir şeyin üst üste çok defa gerçekleşmesinden sonra, artık gerçekleşmeyeceğini ve tersinin gerçekleşeceğini düşünme yanılgısıdır. bu başlıkta da güzel bir örnek verilmiş aslında. havaya atılan bir paranın 20 kez tura gelmesi sonucu, kişi 21. kez atılacak paranın yazı geleceğini düşünmeye başlar. çünkü 20 defa tura gelmiştir, artık yazı gelmelidir diye düşünür. ama yanılır. çünkü her defasında oran %50'dir. 20 kez tura geldi diye, 21.'de yazı gelme ihtimali daha yüksek değildir, yine yarı yarıyadır.
kumarhanedeki olay da şöyle gerçekleşmiş. insanlar daha önce hiç görmediği ve gerçekleşmesi neredeyse imkansız gibi görünen bir olaya şahit olmuşlar. rulet masasındaki top arka arkaya siyah renk üzerine defalarca kez düşmüştür. bunun üzerine, kumarhanedeki bahisçiler daha fazla siyah gelemez mantığıyla sürekli kırmızı renk üzerine bahis yapmaya başlamışlar. fakat top tam 27 defa arka arkaya siyah renk üzerine gelmiştir. bunun sonucunda kumarhanedeki insanlar milyonlarca dolar parayı dakikalar içinde kaybetmişler. çünkü herkes, bu kadar üst üste aynı renk gelemez, artık diğer renk denk gelir mantığıyla bahis yapmışlar. fakat yanılmışlar. çünkü istatistik ve matematik bilen biri için aslında çok normal bir olaydı bu. bahsettiğimiz gibi top 500 kere de üst üste siyah renge gelse, 501.'de yine siyah gelme ihtimali %50'dir.
ama bu mantıktan çok uzak olan insanlar milyonlarca dolar gibi devasa paralar kaybedince, bu terim tarihteki yerini "monta carlo yanılgısı" olarak alır.
