rönesans ve reformun ardından avrupa modern bilimde çok fazla yol katetmiştir. pozitivist düşünür ve bilim adamları, modern bilimi temel almışlar ve dünyayı bununla birlikte uygar bir çizgiye taşıyacaklarına inanmışlardır. avrupa bilimi kendini temellendirdiği avrupa burjuvazisinin ideolojisini temel almıştır ve kendini yeni dünya düzenini teşkil etmekle mükellef sayar. sanayi devrimi ve ardından elektronik aletlerin yaşamımıza girmesi modernite sürecini kapsar. bu süreçte avrupa ve amerika burjuvazisi çizdiği hedef doğrultusunda özellikle üçüncü dünya ülkelerini şekillendirmeye ve yönetmeye çalışmıştır. modernite'nin temel savı olan insanı iyiye ve doğruya taşımak düşüncesi önce 1. dünya savaşı hemen ardından da 2.dünya savaşı ile büyük bir tahribata yol açmıştır. büyük yıkım ve tahribat yaşayan avrupa toplumları ilk defa teknolojinin ve bilimin yıkıcı etkisiyle karşılaşmıştır. modernitenin bu tek doğrucu ve tek gerçekçi yapısına ve dayatmacı tavrına karşılık avrupalı sanatçı ve düşünürler postmodernizm kavramını gündeme getirmişlerdir. postmodernizm, modernitenin eleştirisidir fakat asla bir çözüm üretmek gibi bir tavrı yoktur.
17. yuzyilda aydinlanmayla birlikte Bati`da kullanilmaya baslayan bir terimdir. 19. yuzyilin sonlarinda, 20. yuzyilin baslarinda ise alman sosyoloji teorisinde terim; modern kapitalist endustriyel devletin gelisimine paralel olarak; geleneksel duzenin ziddi, ilerlemenin, ekonomik ve idari rasyonalizasyonun ve sosyal dunyanin farklilasmasinin vuku buldugu bir durum manasini kazanmistir. bu durumu, dusunce duzeyinde felsefi olarak formule etmek ve mesrulastirmak modernizm; bati disi toplumlarin soz konusu durumlarina ulasma surecine ise modernlesme olarak adlandirilmistir. bu cercevede, bati disi modernlesen bir toplumdan soz etmek, esasen modernite deneyimi geciren, yani endustrilesen, bilim ve teknolojide ilerleyen, kentlesen ve ulus-devlet haline gelen, kapitalist dunya pazarina giren bir toplumdan soz etmektir.
sanayi toplumunu ekonomik ve kurumsal açıdan inceleyen bir nevi anlamlar bütünü. yani; endüstriyel üretimin hakim olduğu, kentleşmenin baskın olduğu, bilimsel bilginin egemen olduğu, rasyonel örgütlenmenin başı çektiği bir nevi anlamlar bütünü/dönemsel ve kuramsal işleyişler bütünü. *
parası çok olan pijlerin "acaba bugün ne yapsak?" hastalığından peyda olmuş bir akım. tahminen sanayi devrimiyle olmuştur. ondan önce fakirlik diz boyu baba.
"insanın çevresi ile kurduğu ilişkileri akılcılaştırmaya tutunan bir evrilmedir. bu evrilmede; sosyal, siyasal ve özel yaşamı düzenleyen aklın ta kendisi övüldüğünden, modernite bir bilinç eleştirisi olarak doğmuştur."
kaynak:moderniteden postmoderniteye egemenlik ve hukuk / rukiye akkaya kia
kabaca eskinin karşısında yeni bir biçimlenme. ama var olan bir paradigmaya geri dönüş demek değildir. (bkz: iran devrimi) bir modernite değil, islam paradigmasına geri dönüştür.
Modernite, Yaradan’ın kulu üzerindeki yaptırımının sorgulanmasıdır. “Modern” insan bu ve öbür dünyaya dair “hakikat”ı kutsal metinlerde aramaktan vazgeçen, amentüsü bilimsellik olandır. Şalvarlısı da olur, şortlusu da… Her “Batılı” da modern değildir.
Modernite, kadiri mutlak Yaratıcı kavramının kaybıdır. Duaları cevaplayan tanrı düşüncesi yok olurken, deizm, ateizme evrilir. Günahtan kurtuluş, mutlak bireyselleşmeyi yüreklendirir. Ahlâkın dizginlemediği bilim, şerre evrilir.
Alev Alatlı
