eskiden köleler hiç bir hakka sahip değildi, sadece çalışabilsinler diye karınları doyurulurdu. parayla alınıp satılırlardı. aşağlanırlar, sahiplerine boyun eğmek zorunda bırakılırlardı. modern kölelik, köleliğin biraz daha gelişmişi değil mi?
ben, sen, o, biz, siz, onlar... çalışan herkes modern köledir.
maaşı ve gündeliği olduğu için kendisinin köle olmadığını sanan herkes. sadece köle oldukları söylenmemiştir. oysa yeme içme barınma gibi temel ihtiyaçlarını karşılayacak kadar maaşla ve üç beş bonusla ömür boyu çalışır. eskiden köleler de bunu yapıyordu zaten.
çalışan insanlar.
düzeltiyorum efendim: 'Para kazanmak için çalışan herkes.' Bu sözüm yanlış anlaşılmasın. Örneğin bir bilim adamının çalışırken öncelikli hedefi bilimi geliştirmek, keşifler yapmak yerine para kazanmaksa o bir modern köledir. Para, içinde bulunduğumuz sistemde bireye sağlıklı yaşam, karın tokluğu, gelecek garantisi sunar. Bana göre modern köleliğin göstergesi, bireyin doğuştan sahip olduğu hakları elde etmek için çalışmak zorunda kalmasıdır. Günümüzde ise, gördüğüm ve düşündüğüm kadarıylaysa hemen her alanda tek ana unsur para. Bilimsel gelişme, keşifler vs. tamamıyla birer yan etki. Bunu eski ABD başkanı John F. Kennedy'nin şu sözüyle destekliyorum: "Yaptığımız her şey Ay yolunda Rusları geçmek için.. Yoksa bu kadar parayı harcamamamız gerekir, çünkü ben uzayla ilgilenmiyorum. Bu bedeli karşılayacak tek şey Sovyetleri yenip, geride kaldığımız birkaç yılı sonlandırmak. Tanrı'nın da yardımıyla, onları geçtik..."
Bu olay üzerine konuşulacak, tartışılacak hayli şey var gerçi. Ama kısa kesmek istiyorum. Aslında tek cümleyle nokta koyup karizmatik olacaktım ama açıklamasını yaptım işte. Hay ben kendimin!..
evini geçindirmek için, çocuklarına ekmek götürebilmek için patron dediği kişinin tüm tavırlarını çeken; sabahtan akşama kadar çalışıp asgari ücrete talim eden işçiler.
sahibi neo liberalizm olan esirdir. hayattan tat alman veya hayatın bir anlamını bulman gerekmez. çok çalışman hatta daha çok çalışman gerekir. emeğin sömürülmelidir. acıların, hüzünlerin senin olsun. sen artı değerini bize ver. bu yolda ölebilirsin. bu senin sorunundur. sen gidersin senin yerine binlerce insan bulunur. çünkü sistem, düzeni için birer makine dişlisi imal eder gibi insan yetiştirir.
marksist leninist bir rejim olmadan olsa dahi devamında proleterya diktatörlüğü yıkılıp sınıfsız topluma geçiş olmadan modern köleliğin kalkacağını düşünmüyorum.
"köle nedir? birinin buyruğu altında çalışan, özgür olmayan kişidir. mesela öğrenci bir köledir. mazeretli ve mazeretsiz devamsızlık hakkı vardır. ailesinden zorla koparılır ve devlet çıkarları adına eğitilir. eğitim düzeninde hukuksuzluk varsa eğer, öğrenci bütün bunlara neden katlandığını sorma hakkına sahiptir.
bir futbolcu köledir. sözleşmesi vardır. sözleşme dışına çıkarsa cezasını öder. ancak sözleşme şartları, içinde bulunduğu takım tarafından yerine getirilmezse bazı haklarından faydalanabilir. peki, futbolcu emek verdi. takım görevini yaptı. futbolcular paralarını aldı. hakem bilerek yanlış karar verdi ve futbolcu sözleşmesi gereği galibiyet başı alabileceği bir miktar parayı alamadı. hukuk nerede diye sormaz mı bu adam? sorar.
insanlar hakkını arar. bunu kimse kolay kolay değiştiremez. adını ne koyarsanız koyun, hayat hak arama telaşı içinde geçer. haklı da hak arar, haksız da hak arar. çıkar sağlamak amaçlı hak aranır. bu ister meşru yollarla olsun, ister gayrimeşru yollarla olsun. adını devrim koymuşlar, tuhaf insanları simge yapmışlar, tuhaf şekilleri simge yapmışlar. bunun adı devrim midir bilmiyorum ancak bunun adı hak arama telaşıdır, onu biliyorum. devrim bireyseldir. her insan önemli karar alırken kendi devrimini gerçekleştirir. hak arama telaşı da bireyseldir. eğer tüm bireylerin mağduriyeti benzer ise, ortaya toplumsal olaylar çıkar. mesela işçi. mesela ırk. mesela mezheb.
dünyada bütün insanların barış içinde yaşaması imkansızdır. bütün kötü insan dediklerimizi öldürelim. iyi insanlara barınak ve aş verelim. iyi insanların arasından gene kötü insanlar çıkacaktır. bu kaçınılmazdır."
Afrika ve güney Asya dan gelen kolelerle amerika ve avrupa nin modern inşa sindan sonra, emperyal ve kapitalist güçlerin ingiltere yaptıkları bir toplantının sonunda çıkan karardır.
Bu karara göre; koleler efendilrine sağlık, ihtiyaç babinda aşırı yük geliyorlardi. Filanlar kolelerine yedirmiyor, icirmiyor diye laf oluyordu. Kapitalistlerin bu Çekişmesi azda olsa kolelere yariyordu.
Yeni alinan kurallarla kolelere artik küçük bir ucret karsiliginda hem özgürlük leri verilecek hemde tum masraflari ustlerine iade edilecekti.
Modern çağın yenitip kolesinin adıdır, modern kolelik.
sistem gereği insan doymaz. hep daha fazlasını ister. yeni bir şey alır, daha yenisi olsun der. yeni bir ayakkabı alır, bir tane daha olsun der.
maaş muhabbeti de böyledir. kime sorarsanız sorun, kimse hakkettiğini almıyordur. olay maaş, çalışma şartları v.s değil direk sistemin kendisindedir.
sistemin çarkları birbirini döndürür. bundan dolayı şehirde yaşayan, çalışmak zorunda kalan herkes köledir. yaşamak için su, yemek ve oksijene ihtiyaç duyarız. bunların hepsi toprakta var, şirketlerde değil.
yaşamak için çalışmak, modern köleliğin tanımıdır.
