Hücre büyüdükçe, hacmin artışı; yüzey alanı artışından çok daha hızlı artar ve hacim/yüzey alanı oranı küçülmeye başlar. Bu, hücrede kararsızlığa sebep olur. Ve hücre, kendisini küçültmeye zorlar. işte bu sebeple, hücreler bölünmeye başlar. Mitoz bölünmenin nedeni budur.
canlıların vücut hücrelerinde gerçekleşen bölünleşmedir. yumurtanın sperm tarafından döllenmesii ile mitoz bölünme başlar, canlının yaşamı sona erinceye kadar devam edr. fakat hızı değişebilmektedir. eşeyli üreyen canlılarda büyüme ve gelişme sağlarken,eşeysiz üreyen canlılarda üremeyi sağlar.
mitoz bölünme sırasında bir kez çekirdek bölünmesi [ karyokinez ], bir kezde sitoplazma bölünmesi [ sitokinez ] gerçekleştirir.
vücudun "senin yapacağın işten ne hayır gelir, anca yara bere işte, yine kendimi onarmak bana düştü ya!" demesidir.
bir yerim kanadığında, çizildiğinde oranın yavaş yavaş normale döndüğünü izlerken hep seni ne kadar çok sevdiğimi düşünüyorum mitoz bölünme. iyiki varsın, iyiki arka planda varlığını hissettirmeden hep benim iyiliğimi düşünüyorsun canım benim. *
yara onarımları, büyüme, gelişme gibi olaylarda gereklidir.
asıl olarak iki ana koldan yürür.
1-çekirdek bölünmesi 2-stoplazma bölünmesi.
1-çekirdek bölünmesi:
çekirdek bölünmesi de 4 farklı evreden oluşur.
a-profaz, b-anafaz, c-metafaz, d-telofaz.
a-profaz:
*Kromatin iplikler helezon şeklinde kıvrılıp, kısalarak ve kalınlaşır böylece kromozomları oluşturur.
*interfazda kromatin iplik kendini eşlediğinden kromozomlar birbirinin aynısı iki parçadan oluşur.Bu parçalara KARDEŞ KROMATiT adı verilir.Kromatitler birbirlerine sentromerlerle bağlıdır.
*interfazda oluşan sentroiller hücrenin iki kutbuna doğru çekilmeye başlar.Oluşan iğ ipliklerinin sentroillere bağlı olduğu görülür.
*Profazın sonuna doğru çekirdekçik ve çekirdek zarı erimeye başlar.
b-anafaz:
*Kardeş kromatitler birbirinden ayrılarak iğ iplikleri üzerinde hareket ederek zıt kutuplara çekilir. Anafaz sonucunda kardeş iki kromatit zıt iki kutba ulaşmış olur.
c-metafaz:
*Kromozomlar iğ ipliklerine tutunarak hücrenin ortasında toplanırlar.
*Kardeş kromatitler arasındaki sentromerler kopar. Böylece her bir kromozom
iki kromatite ayrılır.
*Kromozomların en belirgin olduğu safhadır.Kromozom sayısı bu safhada tespit edilir.
d-telofaz:
*iğ iplikleri kaybolur.
*Kromozomlar tekrar açılarak kromatin ipliklere dönüşür.
*Çekirdekçik ve çekirdek zarı yeniden oluşur. Böylece birbirinin aynı özelliklere sahip 2n kromozomlu iki çekirdek oluşur.
!Telofazda olan olaylar profazın tersidir!
2-stoplazma bölünmesi:
Çekirdek bölünmesinden sonra stoplazma bölünmesi gerçekleşir.
Stoplazma bölünmesi bitki hücresinde farklı hayvan hücresinde farklı olur.
Hayvan hücresinde stoplazma bölünmesi hücrenin ortasından boğumlanmasıyla olur.
DiKKAT: Bitki hücresi kalın bir hücre çeperi ile çevrili olduğundan boğumlanma olmaz. Hücrenin ortasında ARA LAMEL denen bir tabaka gelişerek stoplazmanın ikiye bölünmesi sağlanır.
Ana hücrenin bölünmesi sonucu,birbirinin aynısı iki yeni hücrenin oluşmasını sağlayan çoğalmaya mitoz bölünme denir.Bitoz bölünmenin bazı özellikleri ;
-çok hücreli canlılarda büyümeyi,tek hücreli canlılarda ise çoğalmayı sağlar.
-oluşan yeni hücrelerin kalıtsal yapısı ve kromozom sayısı birbirinin aynı olur.
-oluşan yeni hücrelerde,ana hücreyle eşit sayıda kromozom bulunur.
-bütün canlılarda ortak olarak gerçekleşir.
-yeni hücrelerde çeşitliliğe neden olmaz.*
bazı özellikleri; mitoz bölünme sonucu hücre sayısı artar, kromozom sayısı sabit kalır. mitoz bölünme zigotun oluşumu ile başlar ve ölüme kadar devam eder. mitoz bölünmede çekirdek bölünmesinden sonra sitoplâzma bölünmesi gerçekleşmezse çok çekirdekli hücreler oluşur. mitoz bölünme sonucu oluşacak hücre sayısı 2n formülü ile bulunur. bu formülde n, bölünme sayısıdır. mitoz bölünme, eşeysiz üremenin temelini oluşturur.
sırasıyla evrelerinin baş harflerinin birleştirilmesiyle oluşmuş "ipmat" gibi saçma sapan bir kelimeyi ezberleten olaydır. bu evreler; interfaz,profaz,metafaz,anafaz ve telofaz'dır. mayoz bölünmeden daha basit olduğundan öğrenci için candır.
Çeşitli evreleri ve bu evrelerin isimleri ile ortaokul öğrencilerinin ömürlerinin en güzel yıllarını çürüten biyoloji konusudur. Günümüzde ise bu enteresan isimler yeni müfredatın öğrencilere çektiği kıyak nedeniyle kaldırılmış ve bizler mal gibi ezberlediğimizle kalmışızdır.
mitozda kalıtım degismez kromozom sayısı 2 katına çıkar haliyle 2 hücre olusunca. mayozda kalıtım degisir cocukların kafası büyük falan cıkar, kromozom da yarıya iner ama 2 hücreyi toplayınca degismemis olur. valla biz böyle ezberledik.
Mitoz bölünme, bir hücreden aynı özellikleri taşıyan iki yavru hücrenin meydana gelmesidir. Büyüme ve gelişme sırasında vücut hücrelerimiz bolca mitoz bölünme geçirerek çoğalırlar.
