yazar keğam kerovpyan tarafından altı bölüm olarak tasarlanan, ancak tamamlayıp basım aşamasına geçirmeye ömrü yetmediği için yalnızca “haygazyanlar dönemi” başlığı altında ilk bölümüyle yayımlanan eser.
ilk türkçe baskısı, 2000 senesinde yapılmış olup çevirmeni sarkis seropyan'dır.
eserin yazar tarafından kaleme alınan “önsöz” yazısında bu çalışmanın her ne kadar mütevazı ve iddiası olmayan bir derleme çalışması olduğu belirtilmiş olsa da, özellikle ermeni toplumunun ve doğu halklarının geçmişine ışık tutmak, yahudi, hristiyan ve islam dini metinlerinin birleştiği bazı mitsel anlatıları anlamak, ermeni mitolojisi ve ortak değerleri ortaya çıkartmak açısından önem taşır.
eser, ermeni toplumunun doğuş mitiyle başlar. yani noah'ın oğullarından biri olduğuna inanılan lafeth'in oğlu hay'ın kökeninden geldiği düşünülen ermeni halkının doğuşuyla.
ermeni krallığının ortaya çıkışıyla devam eden çalışma, oldukça teferruatlı biçimde kralların, kraliçelerin ve hanedanlıkların tarihini anlatır. bu dönemlerde yaşanan iç ve dış savaşları, hanedan içi olayları bir vakanüvis edâsıyla aktarılır.
özellikle bu yönüyle mitsel ve tarihsel anlatılarla bezenmiş yahudi kutsal külliyatı tanah'ın ikinci bölümünü oluşturan nevi'im (peygamberler) adlı dini metinlerde kullanılan dil ve kaleme alınan kronoloji açısından benzerliği dikkati çekmekte olup, her sayfasında titiz bir entelektüel çaba gözlemlenmektedir.
