Bildiğiniz gibi, deniz seviyesindeki bir m kütlesine, mg kadar yercekimi kuvveti; E şiddetindeki bir elektrik alanında bulunan q yüküne sahip bir parçacığa da, qE kadar bir elektrik kuvveti etki ediyor. Elektron hem bir kütleye, hem de e (=elektrik yükü birimi=elektronun yükü) kadar yüke sahip bir parçacik. Şimdi, deniz seviyesinde, vakumlanmış bir kap içerisine yerleştirilmiş yatay iki plaka düşünün. Bu plakalardan yukarıdaki, bir bataryanın +, aşağıdaki de - kutbuna bağlanarak, sırasıyla + ve - yüklerle yüklenmiş olsun. Eğer bu iki plaka arasına, yatay hızla elektronlar püskürtülebilse: yukarıdaki + plaka elektronları yukarı çeker ve aşağıdaki - yüklü plaka da yukarı doğru iterken, elektronlar bir de, yerçekiminin etkisiyle aşağı doğru çekiliyor olacaklardır. Şöyle ki, eğer elektrik 'kaldırma' kuvveti, yerçekimi kuvvetine eşit olursa; elektronlar aynı yükseklikte 'asılı' kalmış görünecektir. Fakat yerçekimi kuvveti, elektrik kuvvetine oranla çok daha zayıf olduğundan, Milikan deneyinde, adeta elektronların kütlesini arttırabilmek için, elektronlar mikroskopik yağ damlaları üzerine yapıştırılmışlardır. Bu nasıl olur: örneğin ince ağızlı bir yağdanlıktan yağ püskürtür, yağdanlığın ağzından geçerken etrafa çarpan zerreciklerin etraftan, sürtünme sonucu elektronlar koparıp - ile yüklenmesini sağlayabilirsiniz. Bu yağ zerrecikleri tabii, farklı sayılarda elektron taşıyacaktır. Plakaların arasına vardıklarında; daha çok elektron taşıyanlar daha yavaş 'düşecek,' hatta yerçekimine galip gelecek kadar fazla sayıda elektron barındıranlar, düşmek yerine yükselecektir. Milikan deneyi böyle bir durumu inceler ve bu deneyde; mikroskop altında gözlemlenen, kütleleri de ayrıca hesaplanmış olan yağ zerreciklerinin düşme hızlarına bakılarak, olası en düşük sayıda yük barındıran, yani aşağıya doğru en hızlı düşen zerreciğin yükü hesaplanır. (ma=mg-eE formülüyle)
kaynak:http://www.biltek.tubitak...ori_id=4&soru_id=1398
