Konya'ya özgü değildir.tacikistan ve özbekistan'da rengiyle tadıyla tıpkısının aynısı bulunur. Anadolu'ya gelirken orta asya'dan getirilmiştir. Mevlana hazretlerinin doğduğu yer olan afganistan'da olup olmadığı tarafımızdan bilinmemektedir.
konya ve mevlana denildiğinde ilk akla gelen şeker türüdür ama ilk yiyecek türü değildir, çünkü konya denildiğinde bu sırayı "etli ekmek" ve bir etli ekmek çeşidi olan "mevalana" almaktadır.
konya'ya özgü olmasına rağmen konya'da o kadar da çok tüketilmeyen şekerdir. daha çok hediyelik olarak satılmakta. peynir şekeri denmesi ise beyaz renkte olması ve ağızda beyaz peynir gibi dağılmasındandır. (pamuk helvaya/şekerine pamuk denmesi gibi.)
tadını ve yapısını hiç sevemediğim tatlı şey. ağızda dağılır, parçalanır, garip bir hale gelir. oysa bir kaç saniye evvelinde çok daha lezzetli görünür. belki de görüntüsüyle verdiği tadı, ağızda veremediği için sevemedim. olur mu. olur.
ısırsan dişlerine yapışır,emsen damağına..ama yine de yolu ordan geçenlerden ısmarlanmadan edilemez veya kendileri siz istemeseniz de çoktan almışlardır zaten..1 tanesi 100 sütlaç gücünde,buz dolabında saklanırsa açıkta kalmıştan daha lezzetli olan,"iyi yapanı da yapmayanı da" şekeri.severiz,günde 1 tane yeriz.
konya şekeri olarak bilinen, konya şekeri olarak yazılan, gonya şekeri olarak telaffuz edilen çay yanına olağanüstü güzellikte olan tarifsiz güzellikte bir şeker. zaten mevlana mirasına sahip tartışmasız güzellikteki konya mutfağının ayrı bir harikası..
şehirdışına yapılan aile ya da arkadaş ziyaretlerinde, anne tarafından gizlice çantaya konulan şekerdir.*
-Anne yine mi mevlana şekeri koydun çantama.
+oğlum konya'dan gidiyorsun, adettir.
-iyi ama anne kimse sevmiyor bu şekeri.
+olsun sen götür de onlar varsın sevmesinler.
peynir şekeri diye de bilinir. * leblebiyle iyi gider. tek basına da tadı güzeldir. çok yiyince damagın üst tarafı ve dil yalan oluyor yalnız, tadında bırakmak gerek.