farkına varılması zor bir gizem söz konusu ki üreticilerin kendi toplam emek ürünleriyle ilişkileri, onlarla kendi aralarında bir ilişki olarak değil de emek ürünleri arasında kurulan toplumsal bir ilişkiymiş gibi olarak görünmekte yani insanlar arasındaki toplumsal ilişki, metaların ilişkisiymiş gibi bir yanılsamaya düşülmekte. işte bu yanılsamanın kaynağı meta fetişizmidir, nasıl bir putperestin ağaçtan yaptığı bir put artık ağaç parçası olmaktan çıkıp -insandan bağımsız kendi özgül bir iradesi varmış gibi- o an ona giydirilen bir ruh varmış haline geliyorsa işte emek ürünlerine de meta olarak üretildiğinde böyle bir gizemli şey yapışıverir marx da bu yapışan şeye fetişizm der.
bir iş yerinde açık vardır
muhasebeci hesap yapar
200 işçinin işten atılması ve onların işini başkalarının yapmasıyla sorun çözülür
patron ve muhasebeci üzerine düşeni yapmıştır
işçi sayısı=x
işçi ailelerinin giderler= A
Xkare-A=kar
türevi 2X=kar
A kaybolur...
bu 200 işçinin aileleri ve geçim sorunu onlar için sadece bir denklemdir...
genel olarak tanımlamak istersek de malların, bu malları üreten işçilerin denetiminden çıktığı kapitalist toplumlarda, malların ve değerlerinin onları üreten emeklerden tamamen bağımsız olarak algılanması durumudur.
