gogol'un belki de tek eseridir diyebilecegimiz romani. ustadin yazdigi diger eserleri, ki bunlar roman degil uzun hikaye kivamindadir, pek tutulmamis, sadece bu romaninda realist yaklasimi dolayisiyla meshur olmustur.
anlatim, dili kullanma, akicilik bir dosto ya da tolstoy gibi degildir. zaten bu yazarlarla kiyaslamakta mumkun degildir gogol'u. mevzunun ilgincligi, donemin rus idaresine yaptigi elestriler bakis bu eseri meshur eden en onemli etmenler. yoksa zavalli ama gozu acik cickov'un kasaba kasaba dolasip olu can satinalmasi, ustune ustluk yavan tasvirler ve kahramanlarinin psikolojisini yansitmadaki basarisizligi goz onune alindiginda belki turgenyev'in babalar ve ogullar gibi bir kac eserle kiyaslanabilecek romandir...
bir yükselip bir alçalan arz-talep eğrisi gibi bir roman. gogol açıklamala yaptıkça, sohbet eder gibi konudan konuya geçtikçe okuyucu romandan bir o kadar uzaklaşır, içi geçer ve tam ruhunu teslim etmek üzereyken gogol tekrar devreye girer ve romanı canlı tutmak için kaldığı yerden çiçikofun hikayesini anlatmaya devam eder. özellikle pastoral tasvirleri iyidir, hoştur ama okuyucunun yukarda bahsettiğim iniş çıkışları göze alması gerekir ve fazla bir şey beklemesindir.
nikolay gogol eseri.
bir toprak sahibinin son sayımından sonra ölen serfleri, yani ölü canları düşük bir fiyatla satın alarak kağıt üzerinde uzak bir bölgeye naklederek devlet bankasından toprak ve kredi sağlamasının acımasız bir gerçeklikle anlatıldığı romandır
imza nikolay vasilyeviç gogol. bu yazarın diğer bildiğim eserleri; bir delinin hatıra defteri, palto ve burun hikayeleri. şimdi, bu eserleri okuyanlar bilir ki ölü canlar romanı ile diğer eserler uslup, vurgu, cümle kurguları vs. gibi bildik tüm edebi karşılaştırmalarda aynı kalemden çıktığı sorgulanacak kadar derin bir uyuşmazlık içindedir. gogol'ün bir diğer rus edebiyatçı puşkin ile dostluğunu bilen ve yaşadıkları dönemde puşkin'in popülerliğine rağmen gogol'ün aynı popülerliğinin olmadığını belirten eleştirmenler bu eseri puşkin'in yazdığını ve tepkilerden çekindiği için eseri, kendince çömez dostu, nikolay vasilyeviç gogol imzasıyla okurla buluşturduğunu söyler.
burun hikayesindeki tek bir satırı bu romandan daha değerli bulan ben, gogol'un kaale alınacak tek eserinin bu roman olduğu yaklaşımınıda şahit oldum. eserler arasındaki farkı böylelikle bire bir yaşamış olarak, yukarıda bahsettiğim romanla ilgili söylentiye fazlasıyla inanmaktayım.
ölü canlar; murat özçelik'in ulucanlar cezaevinde 1999 da gerçekleşen katliamı konu alan belgeseli. muhakkak izlenmeli. insanın içini parçalıyor. pek ağlamayan ben'i hüngür hüngür ağlatmıştır. film çekim sırasında ve sonrasında bir çok zorlukla karşılaşmışlar fakat yılmamışlar. güzel bir belgesel çekmişler. olayı yaşayanlar ile birebir röpörtajlar var. izlenmeli.
ölmeden okunması gereken eserlerdendir, diğer yazarların romanları gibi baloları, kadınları(ince bel, dolgun dudak, kırmızı yanak falan.)ahlaklı ve erdemli - ki görecelidir- kahramanı anlatmayarak ilgimi çekmiş ve hoşuma gitmiştir. kahraman için aynı şeyi söyleyemeyeceğim ilk ismini gördüğümde -çiçikov-" bu nasıl isim lan, kesin bir bit yeniği var bu işte" demiştim. ah birde ölmeseymiş gogol emmi, çok oturaklı olacakmış ama rötuşlar kalmış. sindire sindire okunulması gereken roman.
köleleri daha çok anlatsaydı iyiydi.
bir insan tasviri:
--spoiler--
sarışın karşısındaki'nin fikri ne olursa olsun, ilk anda işi hemen inada bindirmek isteyen insanlardan biriydi. sen daha ağzını açmadan onlar seninle tartışmaya hazırdır. ne denli kesin açık delillerle tezinizi savunursanız savunun caydıramassınız onu. bunlar aptalca bir şeye akıllıca demez ve bilmedikleri bir müzikle dansa kalkmazlar; ama bu inatlarını biraz sürdürdükten sonra yumuşamaya ve aptalca bir şeye akıllıca demeye başlar, bilmedikleri o müzik kadar güzel bir şeyin olmayacağını savunurlar. sözün kısası iyi başlarlar kötü bitirirler.
--spoiler--
------
başka bir insan tasviri:
--spoiler--
bu tür insanlara sık sık rastlanır. bunlara açıkgöz denir. daha çoçukluğunda, okulda, çok iyi arkadaş olarak tanınır, ama yinede epeyce sopa yerler. yüzlerinde her zaman bir açıklık, doğruluk, yüreklilik göze çarpar. çok çabuk canciğer olur ve daha arkanızı dönmeden size "sen" diye hitap etmeye başlar. dostluğunuzun yüz yıl süreceğini sanırsınız; ama birde bakarsınız onunla arkadaş olan biriyle, arkadaş oldukları günün akşamı bir eğlencede bozuvermişler, neredeyse dövüşüverecekler. bunlar hep geveze, eğlence düşkünü, atılgan ve her zaman gösterişlidir.
--spoiler--
rus edebiyatında romantizm kurallarını bırakıp, konularını yaşamdan almaya başlayan ilk yazar olan gogol'un ilk ve en önemli yapıtıdır.
taşra kasabalarındaki halkın yaşantısını ironiyle yansıttığı için eleştirmenler tarafından bayağı eleştirilmiştir. kitabın ikinci cildini de geçirdiği bir buhran sonucu yakmıştır.
