türkiye'nin en önemli türkologlarından biridir. 05/03/1915 eskişehir'in sivrihisar ilçesinde doğmuştur.
AKADEMiK ÜNVANLARI
Lisans: 1939
Doktora: 1942
Doçentlik: 1943
Profesörlük: 1952
GÖREVLERi
1939-1983 istanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü^nde asistan, doçent ve profesör.
1958-1960 Erzurum Atatürk Üniversitesi rektör yardımcısı, Edebiyat Fakültesi kurucu dekanı
1962-1983 Yeni Türk Edebiyatı Kürsüsü Başkanı
1973 istanbul Üniversitesi senatosu üyeliği.
1974-1978 istanbul Üniversitesi Türkiyat Enstitüsü Müdürü.
1982-1983 Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Başkanı
1983-1986 istanbul Üniversitesi Türkiyat Enstitüsü Müdürü.
1983-1986 Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yüksek Kurul üyeliği.
1984-1986 Marmara Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü^nde ve M. Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü^nde Türk Dili ve edebiyatı bilim dallarında lisans üstü eğitim.
(Ayrıca Kültür Bakanlığı, Millî Eğitim Bakanlığı, Devlet Planlama Teşkilâtı komisyonlarında üyelik.)
YAYIN LiSTESi
Akademik tezler:
Travay: Eşrefoğlu Rumi, Hayatı ve Eserleri, 1937
Lisans Tezi: Emir Sultan, 1939
Doktora Tezi: Namık Kemal, Hayatı ve Eserleri, 1942
Doçentlik Tezi: Tevfik Fikret ve Şiiri, 1944
Profesörlük Tezi: Şiir Tahlilleri I (Akif Paşa^dan Yahya Kemal^e)
Kitaplar:
A. ilmî Araştırmalar
1. Tevfik Fikret ve Şiirleri, 1946, genişletilmiş bsk. 1971, 1978, son baskı 1998
2. Namık Kemal, Hayatı ve Eserleri, 1948
3. Şiir Tahlilleri I (Akif Paşa^dan Yahya Kemal^e), 1954, son baskı 1999
4. Tanpınar^ın Şiir Dünyası, 1963, 1983.
5. Şiir Tahlilleri II (Cumhuriyet Devri Türk Şiiri), 1965, ilâvelerle 1973, 7. bsk. 1998) son baskı 1999
6. Hikâye Tahlilleri, 1979, 7.bsk.1994
7. Türk Edebiyatı Üzerinde Araştırmalar I, 1976, son baskı 1999.
8. Türk Edebiyatı Üzerinde Araştırmalar II , 1987, son baskı 1999.
9. Türk Edebiyatı Üzerinde Araştırmalar 3: Tip Tahlilleri, 1985, son baskı 1996
B. Denemeler, incelemeler, Mektuplar
1. Nesillerin Ruhu, 1967, 4. bsk. 1978, son baskı 1999.
2. Büyük Türkiye Rüyası, 1969, 4. bsk. 1998
3. Edebiyatımızın içinden, 1976, 1998,
4. Türk Milletinin Kültürel Değerleri, 1977
5. Oğuz Kağan Destanı, 1979
6. Kültür ve Dil, 1982, 11. bsk. 1998, son baskı 1999.
C.1. Metin Neşri (Bugünkü Dile Çevirme ve Önsöz)
1. Ahmet Haşim^den: Bize Göre, Gurebahane-i Laklakan, Frankfurt Seyahatnamesi, 1969, 1981.
2. Ziya Gökalp^tan: Türkçülüğün Esasları, 1972.
3. Namık Kemal^den: intibah, 1972
C.2 Metin Derlemesi ve Neşri (Öğrencileriyle birlikte)
1. Köroğlu Destanı, (Behçet Mahir Efendi^den Mehmet Akalın, Muhan Bali ile), 1973.
2. Yeni Türk Edebiyatı Antolojisi I 1839-1865 (i. Enginün, Birol Emil ile) 1974, 1988
Yeni Türk Edebiyatı Antolojisi II 1865-1876 (i. Enginün, B. Emil ile birlikte), 1978, 1993.
Yeni Türk Edebiyatı Antolojisi III (A. Vefik Paşa, A. Midhat, Ş. Sami vs.) (i. Enginün, B. Emil, Z. Kerman ile birlikte), 1979,
Yeni Türk Edebiyatı Antolojisi IV (Ekrem, Hâmid, Sezai ve Ara nesil, (i. Enginün, B. Emil, Z. Kerman ile birlikte), 1982
Yeni Türk Edebiyatı Antolojisi V (M. Naci, B. Fuad, A. Rasim vs. (M. Kaplan^ın izinden i. Enginün, B. Emil, Z. Kerman tarafından) 1989
3. Devrin Yazarlarının Kalemiyle Millî Mücadele ve Gazi Mustafa Kemal, II c. (i. Enginün, B. Emil, N. Birinci, A. Uçman^la birlikte), 1981, 1992
4. Atatürk Devri Fikir Hayatı, II c., i. Enginün, Z. Kerman, N. Birinci, A. Uçman ile birlikte)1981, 1992.
5. Atatürk Devri Türk Edebiyatı, II c., (i. Enginün, Z. Kerman, N. Birinci, A. Uçman ile birlikte)1982, 1992
6. Atatürk Şiirleri, (N. Birinci^yle birlikte), 1982, 1995
7. Cenap Şahabettin^in Bütün Şiirleri (i. Enginün, B. Emil, N. Birinci, A. Uçman ile birlikte) 1985.
D. Lise Ders Kitapları:
Edebiyat Lise 1 1976, Edebiyat Lise 2 1977, Edebiyat Lise 3, 1977.
E. Ahmet Hamdi Tanpınar için
Ahmet Hamdi Tanpınar^ın Bütün Şiirleri, 1976. Yazarın kitap halinde olan, süreli yayınlarda yayınlanan ve evrakından kalan şiirlerini bir araya getirdi.
XIX. Asır Türk Edebiyatı Tarihi, Beş Şehir, Huzur, Mahur Beste, Sahnenin Dışındakiler, Saatleri Ayarlama Enstitüsü gibi kitapların Tanpınar^ın ölümünden sonraki baskılarına ön ayak oldu ve önsöz yazdı.
Edebiyat Üzerine Makaleler (Haz: Z. Kerman), Yaşadığım Gibi (Haz: B. Emil), Ahmet Hamdi Tanpınar^ın Mektupları (Haz: Z. Kerman) kitaplarına önsöz yazdı.
Yıllarca edebiyat profesörü olarak görev yapmış kişidir. Dikkatli okunursa özellikle modern şairlere yaptığı şiir eleştirileri ciddi handikaplar barındırır. Açık ideolojik ön yargılarla yaklaşır yapıta. Nazım Hikmet'in şiiriyle ilgili yorumu insanı şaşırtacak düzeydedir. içinde bulunduğu psikolojiyi annesi celile hanım'ın yahya kemal'le yaşadığı aşka bağlar. Komünist göndermeleriyle şiirin evrenselliğini göz ardı etmiş olur.
Attila ilhan'ın şiiri hakkında yaptığı yorumda içki düşkünü bir şairin içki temasını sıkça kullanmasından bahseder. Attila ilhan buna "ben en kuru şairlerden biriyim." diye yanıt vermiştir. "Neredeyse hiç içmem." Yıllar önce Attila ilhan'a sorma fırsatı bulmuştum. Bana:"ben o zamanlar yakınındaydım sorabilirdi ."diye yanıt vermişti. Hiç unutmuyorum.
Mehmet Kaplan onca çalışmanın yanında nesnellikten uzaklaştığı, bilim adamlığı misyonunu zedeleyen bu çalışmasıyla da akıllarda kalacaktır.
yıllardır ülkemiz üniversitelerinde kalıplaşan bir kişilik bir tabu olarak gösterilir.onun dedikleri söyledikleri irdelenmeden kabul edilir ancak özellikle şiir tahlillerinde çok eksikleri vardır.bundan yıllar öncesi 9 eylül eğitim fakültesinin türkçe öğrencilerinde yapılan ''kaplan şiirin uzağında'' ayaklanması öğrencilere ciddi sıkıntılar yaratmıştır ve o hareket sona ermiştir.
yüzyıllardır ortaya çıkan fikir akımlarını edebiyat meselelerini ve tartışmalarını büyük bir şevk ile anlatan hocalarımız bu eleştri karşısında ''kaplan'' kesilmiş ve bu fikirlere zor ile son verdirmişlerdir.
1960 doğumlu. türkçe edebiyat öğretmeni, yazar. milli eğitim müdürlüğü, diksiyon eğitmenliği, gelibolu yarımadası ören yerleri ve savaş alanları rehberliği görevlerinde bulundu. güzel konuşma ve yazma sanatı ile ilgili eserler ve konferanslar vermiştir.
"tarihe sığmayan destan çanakkale dönmeyi düşünmediler" kitabının yazarıdır.
(bkz: şiir tahlilleri) adlı eserindeki nazım hikmet maddesine "bu kitaba nazım hikmet'i almak istemiyordum" cümlesiyle başlayan "nesnel" bir eleştirmendir.
kendisnin bu özelliğini bir tarafa koyarsak, türk edebiyatı adına önemli çalışmalarda bulunmuştur. bir eseri incelerken devir-şahsiyet-eser üçlüsü arasındaki dialektik bağlantıyı çözmeyi amaçlayan inceleme yöntemi, türkiye'deki üniversitelerde hala kullanılan tahlil yöntemi olmuştur.
malazgirt ilköğretim okulunda türkçe öğretmenliği yapan inanılmaz bir vücüt yapısı olan anacak o vücüdün altında çeşit çeşit ve çok sayıda hastalık taşıdığını söyleyen ayrıca tokat attığı öğrenciye 15 dakka sonra "lan biri yüzümden beni itiyo" dedirten sayın hocamız.
