şu an için tamamen ispatlanabilir yahut çürütülebilir bir iddia olmaktan öte tartışılabilen bir konudur. iki taraflı da bir çok teoriye ve düşünceye sahiptir. hakkında tez ve antitez olarak buradan aya uzanacak kadar çalışmalar yapılmıştır, yapılıyordur. lakin hangisi yanlıştır hangisi doğrudur zaman bize bunu gösterecek gibi gözüküyor, ya da sonsuza dek göstermeyebilir, kim bilir.
olasılıksız adlı kitapta değinilir bu olaya ünlü matematikçi pascal bir fomülle tanrı yı bulmuş aynen kitaptan aktarıyorum
“Pascal beklenen değer teorisini kullanarak hayatını dine adaması gerektiğini kanıtladı. Her matematikçi gibi o da, bu soruyu bir formüle indirgedi.”
Hangisi daha büyüktür?
a) Beklenen değer (hedonizm yani fiziksel yaşamdan zevk alma)
Ya da
b) Beklenen değer (dini hayat)
Varsayım…
a) Olasılık (ölümden sonra hayat yok) * (hedonizmden alınacak zevk) +
Olasılık (ölümden sonra hayat var) * (sonsuza dek lanetlenmek) Ve
b) Olasılık (ölümden sonra hayat yok) * (dinden alınacak zevk)
Olasılık (ölümden sonra hayat var)* (sonsuz mutluluk)
Pascal’ın mantığı çok basitti: Eğer (a) (b)’den büyükse o zaman hedonizme devam edecekti, ama
eğer (a) (b)’den küçükse o zaman dindar olmalıydı.”
“Ama değişkenlerin değerlerini bilmeden bu denklemi nasıl çözdü?” diye sordu Michael.
“Birkaç varsayımda bulundu, örneğin, sonsuz mutluluğun değeri pozitif sonsuzdu ve sonsuza dek
lanetlenmenin değeri negatif sonsuzdu.”
Sonsuz mutluluk = +00
Sonsuza dek lanetlenmek =-00
“Eğer bir denklemde sonsuzu kullanırsanız bu diğer her şeyi etkiler, çünkü çok büyük bir sayıdır,
böylece (a) hedonizmin beklenen değeri negatif sonsuz ve (b) dini hayatın beklenen değeri pozitif
sonsuz.”
(a) hedonizm = -00 ve (b) din = +00
o zaman
{a)< (b) böylece... (b) beklenen değer (hedonizm) < beklenen değer (dini hayat) "Anladınız mı? Ölümden sonra insanın ruhunun yaşamasının veya her hangi bir şekilde bir hayat olmasının olasılığı ne kadar az olursa olsun, Pascal’ın dine bağlı bir hayat yaşamasından beklediği getiri, yine de dünyevi zevklerle hedonistik bir yaşam sürüp de sonsuza dek lanetlenmeyi göze alacağı bir durumun getirisinden daha büyüktür.”
aralarında bilmeyen fakat öğrenmek isteyenleri tenzih ederek konuşuyorum; pascal'ın kumarı buna bir örnek teşkil edebilir.
fikrim sorulacak olursa, ben pascal'a katılmıyorum ama yine de iki gram bilgimle açıklamaya çalışacağım. matematiksel olarak tanrı'nın varlığı bir çok kez incelenmiştir ancak bunlardan en önemlisi pascal'ın kumarı olarak bilinir. burada tanrının varlığı ispat edilmez, pascal'ın kumarı tanrı'ya inanmanın mantıklı bir şey olduğunu ispatlar.
iki durum arasındaki farkı anlamak çok önemlidir. zira günümüzde pascal'ın kumarı aracılığıyla tanrının varlığını kanıtlamaya çalışan "yaradan yoksa bunnar nası varoldu?!!!" tandanslı çılgın sedatlar ile higgs bozonu aracılığıyla tanrının olmadığını kanıtlamaya çalışan "god is dead ehuehuehu" tandanslı atanamamış berkecanlar giderek artıyor. eğer siz de bu iki psikopat takımı birbirine katlettirme hayallerime meze olmak istemiyorsanız şu kilit farkı es geçmeyin lan, nolur.
blaise pascal olasılık bilimine düşkünlüğüyle de tanınan bir bilim adamıdır ve pascal'ın kumarı olasılık üzerine kuruludur. pascal ömrünün son dönemlerinde tanrı'nın varlığını bir problem olarak ele alıp olasılıksal açıdan inceler ve ömrünün geri kalanını sıkı bir dindar olarak geçirir. açıkçası şu anda yazmaya üşendiğim için aşağıya pascal'ın kumarı açıklamasını içeren bir link koyuyorum. umarım faydalı olur.
dur bi dakika, gitmeden önce yazının sonundaki cümleyi de çevireyim. belki olur olmadık yerlere herkesin bu dilleri bildiğini farz ederek çeviri koymadan fransızca & ispanyolca & aramca sözler yazan selincanlarla mahmutsular feyz alır.
"eğer tanrıya inanıyorsan, tanrı da varsa, her şeyi kazandın demektir. eğer inanmıyorsan ve bu durumda da tanrı varsa, işte şimdi sıçtın moruk."
-*-
gitmeden pascal'a neden katılmadığımı da açıklayayım bari.
bilenler bilir, kant'ın ödev ahlakı diye bir zıkkımı vardır. bilmeyenler içinse ödev ahlakını şöyle özetleyebiliriz; iyiliğin ardında iyilik yapmaktan başka bir neden varsa yapılan şey iyilik değildir. yani sen bir iyilik yaparken çıkar güdüyorsan yaptığın iyilik sayılmaz. ramazan'da kilo vermek için oruç tutan ve yanı sıra ibadeti de aradan çıkardığını sanan gızlar bi durun eksilemeyin, bitmedi daha.
tıpkı bunun gibi, bir insan tanrıya inanmak için değil de, cennete gitmek yahut cehenneme gitmemek için inanıyorsa burada herhangi bir inançtan bahsedilemez. ortada korku vardır, çıkar vardır. gerçi bir şeyden korkmak için o şeyin var olduğuna inanmak gerekir yani burada bir paradoks oluşuyor ama demek istediğim bu tarz bir inanç, etik sayılamaz.
zaten kuran'ı atv'nin ramazanda gösterdiği çiçek açmalı, şelale akmalı ilahilerle, karikateist'teki güdümlü ayet çürütme operasyonları dışında okumuş olan varsa bilir ki bu tarz bir inanç kuran açısından da etik sayılamaz. işte bu yüzden pascal bir gavattır.
oh be.
evet. gevşeğe bak sen, aklı sıra kurnazı oynuyor pezemengin evladı. inanıyorsan inan, inanmıyorsan inanmıyorum de geç, ne gerek var nabza göre şerbet vermeye? ulan ben allah olsam yeminle ateist teist tüm insanlığı cennete gönderip bunu tek başına cehenneme dikerdim. herkes salak bi sen akıllısın dimi? yavşağa bak.
Bu konuda cokta gundeme gelmeyen bir arastirma belgesel tarzi bir eser var.yazimin sonunda ismini vereyim.
Oncelikle islam dunyasi sanatsal ve dusunce bazinda sinema ve gorsel mecrayi cok amator ve sıg kullaniyor..yahudi ve hristiyanlarin bircok eseri varken biz cagri da kaldik. O da kilometre tasi olmasi gerekirken cevapsiz cagriya donustu.
Neyse holivit filmlerine animasyonlar hazirlayan bir turk bilim matematik ve kuran arasindaki onemli iliskileri son derece harika bir altyapi ile gorsel solene donusturmus..keyifle izleniyor.
Belgeselin adi kutsal gizemler.
Kutsal gizemleri izlemenizi yurekten isterim.saygilar..
bir arkadaşın pascal nouma ile kanıtlamaya çalıştığı * diğer bir arkadaşın altın oran ile kanıtlama çabasında bulunduğu diğer arkadaşların uzun yazı yüzünden okumayıp espri yaptığı aslında cevabı sadece inanç olan sorunsal.
inanç. bu kelime yeter. delil bulmana gerek yok. toplama çıkarmana gerek yok. 13.4 milyar yıl önceki yıldızı keşfedip insanlık 6 yıla tekabül ediyor diye allah yoktur demene gerek yok. bütün evrenin oluşumunu bir tesadüfe bağlamana veya bunların uzun zaman mutasyonlar sonucu oluştuğunu da kanıtlamana gerek yok.
evet bunları araştır bunlar güzel şeyler ama bunları tanrı yoktur diye kullanman senin gereksiz bir iş ile uğraştığını gösterir.
inançtan bahsediyoruz. adam güneşin tanrı olduğuna ayın onun karısı olduğuna inanıyorsa buna bir şey diyemezsin. adamın inancıdır bu.
bir inanç kimseyi ne zeki yapar ne aptal yapar. diğer insanlara rahatsızlık vermeden inancını yaşadığın zaman hiç bir sıkıntı yoktur.
