marx ın yaptığı bir öngörü hatasıdır ki küçük burjuvazinin varlığını devam ettireceği şöyle dursun büyüyeceğini tahmin edememiştir.
halbuki arada bir sakalını kestirmeye berbere gitseydi derdi ki "bu küçük burjuva esnafı her traştan bu kadar para alıyorsa epey büyür. berberya diktatörlüğü bile kurulabilir." ve davayı berberlerin üzerinden yürütmeye kalkışırdı.
işin her yerinden bir safsata ve rezil espiri anlayışı çıkınca insanın cevap verme isteği de azalıyor. tabi burjuva iktisatçılarımızın buna bölük pörçük bir açıklaması olur mu bilmem ama gerçekliğin marks'ın eserlerinin şöyle göz ucuyla kapalı bir zihinle okunduğudur.
bir şey çok açık; eskinin kadim, korkulan ve saygın meslekleri olan mühendislik, avukatlık, şairlik ve ya doktorluk gibi meslekler artık sermayenin elinde ücretli köleler haline gelmişlerdir. toplumdaki saygınlıklarına bakılırsa gün geçtikçe azalmaktadır. yani küçük burjuvazinin ve ya orta sınıflarının bu belli kesimini oluşturan, nitelikli emek sahipleri her geçen gün o çok korktukları sınıf olan işçi sınıfına yaklaşırken o çok özendikleri snıf olan sermaye sınıfının boyundurluğu altına giriyor. bu marks'ın ilk ciddi çıkışı olan 1848'ten beri böyledir, onun öncesindeki dönemden beri de öyledir.
diğer yandan ufak işletmeci, berber, esnaf ve ya küçük atölye sahibi zanaatkarların toplumsal yaşamdaki alanlarının her geçen gün işçi sınıfına yaklaşması gerçekliği vardır. toplumun onda sekizinin müksüzleşmesi, büyük şirketlerin küçük şirketleri yutması, sermayenin merkezileşmesi gerçekliğini reddeden liberal iktisatçılığın geldiği nokta sondur. uçurumun kenarına gelmiş ve kendi ölüm fermanını imzalamıştır.
bugün bir gerçeklik vardır; kendi maddi ve ideolojik gücünü yaratmayacak olan sınıf yalnızca toplumsal hareketlerde yönelim belirleme işine yarar. yani bugün orta sınıfların yaşadığı şey budur. bugün sermaye sınıfının bayrağı altındayken yarın rahatlıkla işçi sınıfının bayrağı altına girebilir. önemli olan şey niteliksel olarak kaybolan bu sınıfın niceliksel olarakta yok olacağıdır.
Marx'ın üretim araçları ve sürecine tüm işçileri ve köylüleri dahil etmesi ile açıklanabilir olgudur . Üretim araçlarına sahip olma ve mülk edinmeyi bir sınıf hiyerarşisine sokan Max Weber gibi dangozlar bir yandan protestanlığı eleştirirken diğer yandan da kapitalizmin ahlakını kullanarak ceplerini bolca kene ile doldurmanın yollarını aramışlardır. Şöyle bir gerçek vardır ki orta sınıf politik ilerici gücünü yitirmiş ve egemenlerin elinde mevcut kapitalizmin buyrukları karşısında emek ve işgücü olarak homojenleştirilmiştir. Tıpkısının aynısı olan bir orta sınıf böylece egemen burjuvazinin boynuna tasma geçirdiği bir süs köpeği haline gelmiştir. Oysa birbirleriyle uzlaşamaz nitelikte olan burjuvazi ve proleterya sınıfı vardır. Orta sınıfın varlığı ve büyümesi gibi kavramlar bu sınıf savaşını asla ortadan kaldırmaz.
marx orta sinifin buyumesini zaten tespit etmistir. burjuvazi köylülerin, asillerin ve kilisenin arasindan * siyrilmis, ekonomiyi sosyal düzen olarak kabul ettirmis ve karar merciilerini eline gecirerek büyümüs bir siniftir.
yazın tatil e gitmek lüks olmaktan çıkıyor. zenginler arabeks,fakirler pop dinlemeye başlıyor. yurt dışında tatil'e gitmek vaya uçağa binmek artık çok lüks değil. zengin de fakir de çoğunlukla aynı köfteci de köfte yiyor. yani orta sınıf çökmüyor,bilakis güçleniyor. marx ne orta sınıfın güçlenebileceğini öngördü,ne amerika da ki işçi nin 1 mayıs ı hiç sallamayacak kadar refah içerisinde olup aynı refahın ugandada tecelli etmediğini görebildi, ne kapitalizm in kendi içerisinde emekçilere karşı sanayi devrimi döneminde yaptığı vahşi hatalarını nispeten düzeltebileceğini öngörebildi, ne de kendi dönemindeki kapitalizm eleştirisindeki başarısını çözüm noktasında gösterebildi, ne de devrim yapmayı başaran marx ın takipçileri kapitalist düzene göre daha huzurlu,daha mutlu toplum yaratmayı başarabildiler.
nostramarx değil ya bu adam, normal bi durum.
iktisatçı ya da sosyolog geleceği bilemez, öngörüde bulunabilir. o kadar. çözüm de üretmez sosyal bilimciler, nedenleri açıklarlar.
ha marx sütten çıkma ak kaşık mı, değil. kültürel süreçleri ve ekonominin dışında kalan diğer toplumsal süreçleri çok fazla es geçmiş biri o. belki o yüzden bu "tahminsizlik" ama marx marx'tır işte. her zaman konuşacağımız bir fenomen o.
(bkz: karl marx)
