Düz mantıkla bile düşünüldüğünde anamızı ağlattığı gün gibi ortada olan amerikan oyun araçlarından ve gebe bırakma stratejilerinden biri. zira hangi dönemde nasıl ya da hangi amaçla dünyaya bir katkısı ya da faydası olmuştur ki bu kan emici gücün? ondan gelecek yardım allahtan gelsin veya gelmese de olabilir aslında deyip önlerine baksaymış keşke vakti zamanın hükümeti...
yüksek derecede hassasiyet arz eden, jeopolitik konumları itibari ile abd safında olması gereken yunanistan ve türkiye'ye bu yardımların oranı; 10/7 şeklinde yunanistan lehinde idi. sonrasında bir borç yükü yüklemiş olsa da; sovyet tehlikesinin kısmi bertarafı için, gerekli olmuştur.
sloganı şartlar ne olursa olsun birlikte hareket etmeliyiz olan yardım planıdır. aslında yardım planı süsü verilerek amerikanın elinde ürün fazlasını avrupa ülkelerine kakalamasıdır. özellikle amerikadan gelen ve öğrencilere dağıtılan son kullanma tarihi geçmiş süt tozları birçok türk çocuğunu sütten soğutmuştur.
Amerika'nın ülkesindeki ekonomik sorunları sovyetlerin çözeceğine inanan sol görüşlü kesimin önünü kesebilmek için girişimde bulunduğu harekettir. (bkz: http://tr.wikipedia.org/wiki/Marshall_Plan%C4%B1) görüldüğü gibi dönemde birçok ülkeye yardım yapılsa da ülkemizde bazı ileri görüşlü arkadaşlar parayı gayet iyi kullanarak traktör vb. alıp tarıma yatırmış ortaya çıkan düşük gelir ve halkın içine düştüğü durum ülkemizin geleceğini belirlemiştir. aldığı parayı ağır sanayiye yatıran almanya ise şu anda meyvesini toplamaktadır. sanayide almanyanın hangi konumda olduğunu söylememe gerek yoktur sanırım. dönemde bizim ülkede geçimini sağlayamayan insanlar ucuz iş gücüne atlayan almanyaya göç etmiştir. yıl 2012 türkiye almanya arasındaki bariz fark durumu gözler önüne sermektedir. teşekkürler.
bu yardım planı sayesinde büyük ölçüde askeri araç gereç türkiye'ye gelmiş askeri silah sanayi gelişiminin önü tıkanmış amerikaya bugün dahi süren bağımlılık gerçekleşmiştir, öyle bir plandır ki yunanisan'a eşek dahi bağışlanmış traktör kullanılmayan yunan adaları iri yarı arizona eşeği dolmuştur.
ikinci dünya savaşı nın akabinde yeniden şekillenmeye başlayan avrupa coğrafyasında, ingiltere den bayrağı devralıp yeni süper güç olma yolundaki abd nin, doğu avrupa ülkeleri üzerinde hem söz sahibi olma hem de artan sanayi üretiminin pazarlanacağı, yeni pazarlar yaratma hedefiyle uygulamaya koyduğu plandır.
Ikinci dünya savaşı na katılan katılmayan bütün ülkeler, büyük askeri harcamalar neticesinde savaş sonrası ciddi ekonomik krizlerle boğuşmaktaydı. Haliyle bu savaş bölgesinden coğrafi olarak bir hayli uzakta kalan abd kendi ülke ekonomisini büyük oranda büyütmüş, askeri, sanayi vs. Her alanda gelişme göstermişti.
Tüm bunların paralelinde abd nin üretimini pazarlaması, Abd nin bu arzına karşı gereken talebin oluşması içinse, avrupa da ekonomik kalkınmanın bir an önce sağlanıp, bu ülkelerinin ekonomisinin ve alım gücünün artması elzemdi.
Bu bilgilerin ışığında marshall yardımları nın gerçek amacının ne olduğu da gün gibi aşikardır.
ayrıca bu yardımlar doğu avrupa ülkelerinin sanayileşmesinin de büyük oranda önüne geçmiş ve bu ülkeleri abd ye bağımlı hale getirmiştir.
1950 yılının 3 nisanında bu yardımlar ile türkiye'ye 30 milyon dolarlık tarım makineleri gelmiştir. karşılığında devlet politikası olarak gomonizm ülkeye sokulmamış, john deeere'ler, massey-harris'ler, caterpillar'lar tarlalarda köylümüzce sürülürken, birçok solcu aydınımız da, en verimli çağlarında yıllarca hapislerde dirsek çürütmüştür.
abd nin milyar doları bulan yardım poltikasıdır. türkiyeye 100 milyon dola gibi ufak bir rakam düşmüş olsada türkiye bunu haketmemiştir bile. çünkü müttefik devletlere yardım etmemişti. ancak bu yardımı ismet paşa kabul etti. ve türkiyeyi batının tuzağına düşürdü. bundan sonra türkiyede abd baskısı oluştu. üretim resmen kısıtlandı. inönü bu yardımı kabul ederek 1964 de johnsonun kendisini azarlamasına fırsat verdi.
herkesin bu anlaşmayı adnan menderes aldı sanar halbuki. bu anlaşmaya imza atan zamanın chp hükümetidir. 1948 yılında ilk yardım alınmıştır ve yardım zamanında hükümette chp vardı.
i̇kinci dünya savaşı'nda yıkıma uğramış avrupa devletlerin yapılan ekonomik yardım paketidir.
1948-1952 yılları arasında türkiye marshall planı çerçevesinde 351 milyon dolar dış yardım almıştır.
****
bu konu hakkında bay pipo kitabında dikkatimi çeken bir not var paylaşmak isterim.
--spoiler--
19 eylül 1949 tarihinde chp milletvekili nihat erim -
celal bayar'ın benzer sözünden on yıl önce- "türkiye küçük bir amerika olacaktır" müjdesini verdi.
Marshall yardimlarinin temelini menderes degil inonu olusturmustur. Nefret ederim menderes'ten ama dogruya dogru. Zaten menderes kafasini kadi kizdan kaldirip farkina vardiginda tersine cevirmrek istese de cok gec olmus olup cia ajani turkes tarafindan alasagi edilmistir. Bak simdi nasil eksi yagmuru ayni entryde hem chpye hem mhpye hemde akpye giydirdim.
