bir mağazaya girip bir ürün beğendiğinizde etiketin üzerinde 19,95 TL gibi saçma bir rakam görüyorsunuz. bu rakamın 20,00 TL olmayıp 19,95 TL olma sebeplerinden birisi, evet; algısal olarak 1'le başlayan bir rakamın 2'yle başlayan bir rakama göre müşteriye daha cazip gelmesidir. ama asıl sebep bu değil...
örnek üzerinden; bir mağazadan 19,95 TL'ye bir gömlek alıyorsunuz ve üzerinizde o kadar bozukluk olamayacağından ötürü kasaya mecburen 20,00 TL veriyorsunuz. kasiyer genellikle siz birşey demedikçe para üstü vermeyecektir. isteseniz bile kasada 5 kuruşluk madeni para olmadığını söyleyecektir. buna müteakiben fişinizi kesecektir ve fişin üzerinde de etiket fiyatı olan 19,95 TL yazacaktır.
şimdi burada mağazadan günde 200 kişinin bu şekilde alışveriş yaptığını, aynı zamanda bu mağazanın 19 adet şubesi olduğunu ve benzer alışverişlerin o şubelerde de yapıldığını düşünelim. küçük bir hesapla, önem verilmeyip geri alınmayan o 5 kuruşluk madeni para, markaya; markanın toplam 20 şubesinde, aylık 6.000 TL'lik haksız bir kazanç birikimi sağlıyor. bu rakam, senede de 72.000 TL'ye tekâbül ediyor. haksız, müşterinin üstünden elde edilen ve üstelik vergisiz bir kazanç... zannediyorum ki bu tür markalar kadar zengin insan sayısı çok da fazla değildir ve 1 kuruş bile olsa o para üstünün alınması gerekmektedir.
kasada 5 kuruşluk para üstünü beklerken beklemekten sıkılıp vızıldayan, sataşan insanlar olabilir. rahatlıkla ve çatır çatır kavga edip itin götüne sokulmalıdır kendisi. kasiyere o paranın 1 kuruş bile olsa üstünün getirilmesi söylenmeli, şayet getirmiyorsa; kasiyere teslim edilen tutar kadarlık fiş kestirilmelidir. örneğin 19,95'lik ürüne 20 lira veriliyorsa ve kasiyer para üstünü bulmasının mümkün olmadığını söylüyorsa, 20 liralık fiş istenmelidir kendisinden... bu da çözümdür. hele ki fiş almamazlık hiç yapılmamalıdır. kullanılmayacak olsa bile muhakkak alınmalıdır.
dip: bu durumdan yakın geçmişte hıncal uluç da bahsetmişti. kendisini hatırlatmayı ihmâl etmeyeyim.
