güneşin gelin kızı altın sarısı teninde nice uygarlıklar nice kültürler yaşatmış bozkır rüzgarlara kanmış saçları mezopotamyaya savrulmuş..
allı pullu gerdanına dizilmiş onca sığ. inançla sabırla bir öyküye başlamış. öyküleri dile gelmiş. marde demişler, maride, mardi, merdin, mardia, maridin anmışlar sürekli adını an gelmiş güneşin kızı gelin olduğu yerde mardin olarak anılır olmuş. hoşgörü başkenti mardin! mardin'i görmeyenleri mardin'e bekliyoruz.
içi arap dışı kürt olan şehir. asker ve polis dışındaki türkler genelde turisttir. tipik güneydoğu şehri. bir de akrepleriyle ünlüdür. yazın sıcaktan millet damda falan yatar. hatta "damdan düşüp hasteneye götürüldü" haberleri çıkar basında sürekli.
bir de eskiden bol miktarda asuri yaşarmış. hala onlardan kalan bir şarapçılık ve kuyumculuk geleneği vardır. ama şarapları pek güzel değildir. benden söylemesi.
sevgili memleketim doğup büyüdüğüm ve hala yaşadığım şehir, havasını ve insanlarını hiçbir şeye değişmem. aynı zamanda bir gelenin bir daha gelmek istediği güney doğunun gülüdür.
kuzeyde diyarbakır ve batman, kuzeydoğuda siirt, doğuda şırnak, güneyde suriye'nin hasiçi ve batıda şanlıurfa illeriyle çevrili olan, 1926'dan önce şanlıurfa'nın viranşehir ve ceylanpınar, 1993'ten önce batman'ın gerçüş ve hasankeyf ve şırnak'ın cizre, idil ve silopi ilçelerinin bağlı olduğu, bağdat'a giden demiryolunun nusaybin'de suriye'ye geçtiği, buram buram tarih kokan ildir.
19 ekim 1838'de garip bir olay meydana gelen ilimiz.
olay zamanın mardin kadısı tarafından şöyle anlatılıyor.
--spoiler--
19 ekim 1838'de saat dört buçuk sularında hatalardan uzak yüce allah tarafından şiddetli rüzgar ve fırtına çıktı. korkunç bir karanlıkta göz gözü görmez oldu. hemen o dakikada semada kıble ve şark arasında bir büyük sini kadar ulu ışık göründü. ufuk gündüz gibi aydınlandı ve ışıldadı...
--spoiler--
çöl sıcağı sebebiyle gün içinde sokaklar boş olduğu için 'gündüz mezarlık', havanın kararmasıyla birlikte şehrin kurulu olduğu dağın eteklerinde oluşan görüntü yüzünden 'gece gerdanlık' diye nitelenen şehir.
kaçak elektrik kullanımı çok yüksektir. voltaj sürekli inip çıktığından dolayı regülatör kullanılmayan evlerde elektrikli eşyaların ömrü en fazla bir yılla sınırlıdır. haliyle kesintiler de çoktur. karanlıkta otururken ışıl ışıl suriye'ye bakıp 'acaba hangimiz geri kalmış ülke' diye düşünürsünüz. toprakları çok verimlidir, yılda üç kez mahsül almak mümkündür. kızıltepe, derik ve dargeçit ilçeleri dışında terör olayları görülmez. özellikle midyat mutlaka gezilmesi gereken bir yerdir. şırnak, hakkari gibi illere kıyasla güvenlidir. mardin'de teröristten ziyade kaçakçıyla mücadele eder asker. bol miktarda yılan ve sarıkız denen zehirli bir akrep türü vardır bu topraklarda. sarıkız tarafından sokulan kişi dakikasında felç olur ve 1 saat içinde müdahale edilmezse hayatını kaybedebilir. dikkatli olmak lazım vesselam.
ilginç bir dokusu vardır bu kentin, garip bir büyüsü.
ne insanları, ne sokakları, ne havası, ne dilleri geldiğim yere benzer ama ilginç bir şekilde tanımadığım bu şeyler sarar insanı, sanki yıllardır birbirimizi bekliyormuşuz gibi.
yalnızlığın en huzurlu yerlerinden biridir, yerli halkın diliyle 'merdin'.
gidilmeli görülmeli mi bilmem ama gelip gördüğüme pişman olmadığım bir kent. bir de yabancı olduğumu bu kadar hissettirmese bakkal, kasap, taksi şoförü...
dünyanın zaman zaman hatırladığı ve zamanın unutturmak için çabaladığı şehirdir.
ismini telaffuz ettikten sonra bir mucizenin meydana gelmesini bekliyor insan ama öyle olmuyor.
mardin muziceleri getirmiyor, alıp götürüyor ve geri getirmediğinde çıkıp gitmek düşüyor.gidip 16 yıl dönmemeyi getiriyor."mardinliyim" dedirtmiyor.
önyargıyla yaklaşıp, daha sonra gün yüzüyle görülünce dumur eden şehir. gerçekten çok şaşırtabilir sizi. zira mükemmel bir şehirdir. gezilip görülesidir. insanlarıda sevecen. kulaktan dolma laflara inanıp mardini kötülemeyin derim ben. yemeklerine diyecek söz bulamıyorum zaten.
taşın nakış gibi işlendiği, o taşların güneşin doğuşu ve batışında ateş kızılına döndüğü, mezhep kardeşliğinin doruk noktasına vardığı, her evde şehmeran figürünün bulunması sosyalojik araştırmalara neden olan, camiden çok klise ve sinegog bulunması nedeniyle farkını her yerde koyan güzide şehir.
