1) monopoly logosundaki adamın tek gözünde mercek olmamasına rağmen çoğu insanın onu tek gözü mercekli hatırlaması
2) Mickey mouse'un pantolonunda askı olmamasına rağmen çoğu insanın böyle hatırlaması
3) volkswagen logosunda v ile w ayrı olmasına rağmen çoğu insanın birleşik hatırlaması
4) pikaçunun kuyruğunun ucunun siyah olmadığı halde çoğu insanın bunu böyle hatırlaması
5) star wars v: empire strikes back'te darth vader "no, i'm your father" dediği halde çoğu insanın bunun "luke, i'm your father" dediğine yemin edebilecek olması
6) kit kat logosunda kit ile kat arasında çizgi olmadığı halde çoğu insanın böyle hatırlaması
7) La vache qui rit markasının logosundaki ineğin burnunda hiçbir zaman hızma olmamasına rağmen çoğu insanın böyle hatırlaması
8) nelson mandela'nın hapisten çıkıp, Başkan olup ölmesine rağmen insanların kafasında durup dururken hapiste öldüğü algısının oluşması.
diğer adıyla ''toplumsal bir yanılsama'' durumu.
toplumun büyük bir kısmının bildiklerinden çok emin oldukları bazı şeyleri aslında yanlış bilmeleri ve buna körü körüne inanmaları durumu.
mesela; çikolata olan kit-kat markasını çoğu kişi bu yazımıyla hatırlıyor değil mi? aslında orada '-' işareti hiç yok ve yazılışı sadece kitkat.
Net bir şekilde gerzomat ın denendiğinin kanıtıdır. Deney sonuçlarını da burada yorum yapanlar bizzat iletiyor deney sahiplerine. (bkz: patlak sokaklar gerzomat)
internette son dönemde türk sitelerinde popüler olan terim.
konuya dair en güzel bilimsel açıklama burada verilmiş:
mandela etkisi: neden ve nasıl? evrimsel sinirbilimden yorumlama
“mandela etkisi” nosyonu, ingilizcede mandela effect, son dönemde internette popüler olan birtakım görsellere ve yorumlara dayanmakta olup ismini, 2013 yılında hayatını kaybeden lider nelson mandela’dan almaktadır. önemli büyüklükteki bir kitlenin iddialarına göre nelson mandela 2013 yılında değil, ondan daha eski bir zamanda, 1980li yıllarda hayatını kaybetmiştir. en azından birbirleriyle alakası bulunmayan kimseler birbirlerinden bağımsız olarak bu iddiayı ortaya koymaktadırlar. tanım ve devamında türetilen örnekler, kısa süre içerisinde internette ve sosyal medyada popülerlik kazanmış, son haftalarda da türkiye’de bir bilinirlik oluşmuş; ancak meselenin bilimsel zemini konusunda tabanda yeterli bir bilgi sağlanamamıştır. sayıca önemli bir kitlenin bu olayı yanlış hatırlamasının altında yatan sebep ve mekanizma ne olabilir? bu yazıda evrimsel biyolojinin ve sinirbilimin birtakım bulgularından faydalanıp konuya basit bir izah getirmeye çalışacağız.
