1215'te ingiltere'de yazılmış ve aslan yürekli richard'ın kardeşi olan ve ondan sonra tahta geçmiş olan kral yurtsuz john ile ingiltere ayanı arasında imzalanmış olup, kralın yetkilerini ayan lehine kısıtlayan, dolayısıyla insan hakları konusunda belli bir aşama sağlayan ünlü bildirge. orijinal metni ve düzgün olduğu belirtilen türkçe çevirisi birarada 1-2 ay önce türkiye'de yeni bir basım olarak yayınlanmıştır.
özgür hiç kimse kendi benzerleri tarafından ülke kanunlarına göre yasal bir şekilde muhakeme edilip hüküm giymeden tutuklanmayacak, hapsedilmeyecek, mal ve mülkünden yoksun bırakılmayacak, kanun dışı ilan edilmeyecek, sürgün edilmeyecek veya hangi şekilde olursa olsun zarara uğratılmayacaktır
avrupalıların şişire şişire büyüttüğü balondur. gerçekten balondur. insan haklarıyla ilgili ilk ciddi kurallar islam'ın yeryüzüne inmesiyle ortaya çıkmıştır, hatta bırakın insan haklarını o dönemde hayvan hakları bile koruma altına alınmıştır.
insan hakları konusunda ilk belge olarak tanımlanır ancak, eşitlik ve hakların güvencesi vatandaşlar içindir. vatandaş kavramı o dönemlerin birlşik krallığı'nda toprak sahibi ve soylulara ait bir kavramdır. kölecilik o dönemde ülkede meşrudur yani köleler ve toprak sahibi olmayan kişiler için bir eşitlik ya da insan hakları sağlamışlığı yoktur.
iktidarın mutlak kullanımına karşı bir tepkidir. kralın yetkileri feodal aristokrasinin çıkarlarına göre kısıtlanmıştır.bu nedenle feodalizmin manifestosu olarakta anılır.
19 haziran 1215 yılında ortaya konan iktidarın sınırlanmasını öngören bir belgedir. sened i ittifak ile benzer dense de farklıdırlar. magna charta anayasaya çok yakın olmakla beraber iktidarı sınırlamıştır, sened i ittifak ise padişahı sınırlamak yerine padişaha daha çok hak kazandıran bir misaktır.
latince büyük sözleşme. ilk özgürlük fermanı olarak kabul edilir. oysa sadece ingiliz soylularını insan kabul eden söyleşmedir. sıradan ingiliz vatandaşlarına haklarını, çoktan paylaşılmış ingiliz topraklarından başka yerlerde, başkalarının topraklarında aramayı öğretmiş bile olabilir.
aslında basit bir kira kontratıdır. kral john'ın baronlardan sürekli yüksek kiralar talep etmesine sinirlenen ve birleşen baronlar "tanrının ordusu" adını aldılar. john'ın ordusu bu ilahi güce savaşamayınca kontrat feshedildi. sıradan ingilizler bu kontrattan yüzyıllar sonra, Sir Edward Coke'un belgeyi bir sümen altında bulmasıyla haberdar oldu.
zamanında 6/5'i serflerden oluşan ingilizlerin sadece özgür ve asalet ünvanı sahiplerinin haklarını krala karşı savunuyordu. anayasanın temeli olduğu bile kabul edilir ki, ingiltere'nin bugün bile yazılı bir anayasası olmaması temelin ne kadar entipüften olduğuna delalettir.
ayrıca söylendiği gibi dönemin kralı olan john tarafından imzalanmış da değildi. çünkü okuma yazma bilmiyordu. belgede sadece kraliyet mührü vardır.
Büyük ferman anlamına gelir. ingiltere 'de ,halkın kişisel haklarının tanındığını belirten ve Demokrasi adına imzalanan ilk siyasal belgedir. 1215 tarihinde kral john tarafından imzalanmıştır.
