Büyük ferman anlamına gelir. ingiltere 'de ,halkın kişisel haklarının tanındığını belirten ve Demokrasi adına imzalanan ilk siyasal belgedir. 1215 tarihinde kral john tarafından imzalanmıştır.
19 haziran 1215 yılında ortaya konan iktidarın sınırlanmasını öngören bir belgedir. sened i ittifak ile benzer dense de farklıdırlar. magna charta anayasaya çok yakın olmakla beraber iktidarı sınırlamıştır, sened i ittifak ise padişahı sınırlamak yerine padişaha daha çok hak kazandıran bir misaktır.
asıl adı magna carta libertatum şeklindedir. latince "büyük özgürlükler sözleşmesi" anlamına gelir. 1215 yılında papa 3. innocent ile kral john ve baronları arasında, kralın yetkileri hususunu karara bağlamak amacıyla imzalanmıştır. günümüzdeki anayasal düzene ulaşana kadar yaşanılan tarihi sürecin (sözde) en önemli basamaklarından birisidir. kralın bazı yetkilerinden feragat etmesini, kanunlara uygun davranmasını ve hukukun kralın arzu ve isteklerinden daha üstün olduğunu kabul etmesini zorunlu kılıyordu. vatandaşların özgürlüklerini belirlemekten çok, toplum güçleri arasında bir denge kuran magna carta, kralın sonsuz olan yetkilerini din adamları ve halk adına sınırlıyormuş gibi görünse de aslında halk üzerindeki gücünü kralın gücünden üstün tutmak maksadıyla papalık tarafından hazırlanmıştır ve kilisenin gücünü artırmaya yöneliktir.
Latince Büyük Ferman anlamına gelen Magna Carta, insan haklarının medeniyet tarihi boyunca gelişimi açısından bir mihenk taşı olarak kabul edilmiş bir belgedir. ingiliz tarihi açısından önemi çok büyük olan Magna Carta ayrıca Avrupa siyasetinin de etkilemiş ve dünyanın birçok bölümünü etkilemiştir. 1215 yılında ingiliz krallarından 3. John ile 3. Papa arasında imzalanan resmi bir belge olan Magna Carta, kralın yetkilerinin belirli alanlarda kısıtlanmasını sağlamıştır. Monarşik bir yapıya sahip olan Avrupa toplumlarında insan hakları ve özgürlük konusunda resmi bir belge niteliği taşıması, Magna Cartanın medeniyet tarihi açısından da önemli bir dönüm noktası olmasına neden olmuştur.
latince büyük sözleşme. ilk özgürlük fermanı olarak kabul edilir. oysa sadece ingiliz soylularını insan kabul eden söyleşmedir. sıradan ingiliz vatandaşlarına haklarını, çoktan paylaşılmış ingiliz topraklarından başka yerlerde, başkalarının topraklarında aramayı öğretmiş bile olabilir.
aslında basit bir kira kontratıdır. kral john'ın baronlardan sürekli yüksek kiralar talep etmesine sinirlenen ve birleşen baronlar "tanrının ordusu" adını aldılar. john'ın ordusu bu ilahi güce savaşamayınca kontrat feshedildi. sıradan ingilizler bu kontrattan yüzyıllar sonra, Sir Edward Coke'un belgeyi bir sümen altında bulmasıyla haberdar oldu.
zamanında 6/5'i serflerden oluşan ingilizlerin sadece özgür ve asalet ünvanı sahiplerinin haklarını krala karşı savunuyordu. anayasanın temeli olduğu bile kabul edilir ki, ingiltere'nin bugün bile yazılı bir anayasası olmaması temelin ne kadar entipüften olduğuna delalettir.
ayrıca söylendiği gibi dönemin kralı olan john tarafından imzalanmış da değildi. çünkü okuma yazma bilmiyordu. belgede sadece kraliyet mührü vardır.
özgür hiç kimse kendi benzerleri tarafından ülke kanunlarına göre yasal bir şekilde muhakeme edilip hüküm giymeden tutuklanmayacak, hapsedilmeyecek, mal ve mülkünden yoksun bırakılmayacak, kanun dışı ilan edilmeyecek, sürgün edilmeyecek veya hangi şekilde olursa olsun zarara uğratılmayacaktır
1215'te ingiltere'de yazılmış ve aslan yürekli richard'ın kardeşi olan ve ondan sonra tahta geçmiş olan kral yurtsuz john ile ingiltere ayanı arasında imzalanmış olup, kralın yetkilerini ayan lehine kısıtlayan, dolayısıyla insan hakları konusunda belli bir aşama sağlayan ünlü bildirge. orijinal metni ve düzgün olduğu belirtilen türkçe çevirisi birarada 1-2 ay önce türkiye'de yeni bir basım olarak yayınlanmıştır.
