Fransızların ünlü savunma hattı "Maginot"daki bir sığınaktan beyaz bayrak çıkaran Fransız askerleri, Alman askerlerine teslim olurlarken, 1940.
Maginot hattı, Birinci Dünya Savaşı’nın ardından oluşabilecek potansiyel bir Alman saldırısına karşı korunmak amacı ile Savaş Bakanı olarak görev yapmış Andre Maginot’un ismi ve fikri ile inşa edilen tarihin en tartışmalı statik savunma sistemidir.
Birbirine 15 km uzaklıktaki kale hatlarından oluşan Maginot hattının Belçika’dan Akdeniz’e kadar uzanması planlanmıştır. Nitekim bu hat üzerinde Belçika, Lüksemburg, Almanya, isviçre ve italya sınırları vardır.
Hat dahilinde; yer altı ikmal kanalları, kuvvetlendirilmiş siperler, engeller, ağır silahlar, cephaneler ve klimalı yaşam alanları bulunması planlanmış ve inşasına başlanmıştır. Fakat hem 1929 buhranının birkaç yıl sonra hissedilen büyük etkilerinin Fransız ekonomisini tasarrufa yöneltmesi hem de o dönemlerde Almanya’nın ekonomik ve askeri anlamda güçsüz düşmesi ve bir tehlike teşkil etmeyecek seviyede olduğunun düşünülmesi nedeniyle hattın inşa hızı oldukça yavaşlatılmıştır. Ta ki 1939’da savaş başlayana kadar.
Savaşın başlaması ile Maginot hattının tekrar hızlıca inşa edilmesine karar veren Fransa, Belçika ve Lüxemburg’un tarafsız olması nedeni ile sadece Almanya sınırındaki kısmı kuvvetlendirilmiştir.
Fakat Almanların Belçika’yı işgal edip hattı Belçika kısmından yarıp geçmeleri planları alt üst etmiştir.
Fransızlar, birliklerini Belçika’yı korumaya gönderseler ve ingilizler 300.000’den fazla asker ile katkıda bulunsalar da Alman ilerleyişini durduramamışlardır. Bunun üzerinde bir de Almanların, ingilizlerin ve Fransızların hiç beklemedikleri bir şekilde “aşılamaz” olarak adlandırılan, tepelerle dolu ve oldukça yoğun bir şekilde ağaçlı Ardenler Ormanı’ndan ilerleyip Fransa’ya geçmeleri Maginot hattını tamamen anlamsız bırakmıştır.
Dehanın, kehanete varan öngörülerinden birini tarihsel süreçte kanıtlayan hattır.
"Geçen gün bana zırhlı müdafaa hatlarından bahsediyorlardı. Faraza Maginot’dan benim görüşüm belki biraz aykırı düşecek ama ısrar ederim ki bu hatların faydasına inanmıyorum. Zira harbi insan yapar. Bunun için insanın toprak üstünde bulunması gerekir. Köstebek gibi toprak altında beton borularda veya zırhlı kalelerde oturacak bir kuvvet, evvelden harp dışı edilmiş bir kuvvet sayılmalıdır. Manevra kabiliyetini kendi kendisine yok eden bir ordu harpte mağlubiyetten başka ne kazanabilir bilmem."
Atatürk, 11 Mart 1938.
KARA savaşlarının kitabını yazan almanların* daha önce denenmemiş, denenmesi dahi düşünülmemiş bir sistemle aştıkları hattır. hatta heyhat'tır. vay amk'dır.
Ikinci dunya savasinda Fransizlar tarafindan yapilan ve gecilemeyecegi dusunulen hat. Ancak Nazi birlikleri tipki Istanbul`un fethinin hic beklenmedik sekilde karadan gemilen yurutulmesi gibi Fransizlari sasirtmis ve Belcika uzerineden yurumuslerdir. Boylece bu duvar 5 gunde gecilmistir.
Fransanın almanlara karşı kurduğu savunma hattı. 6 ay boyunca tel örgüler, hendekler ve mevzilenmiş tanklar ile kurulan bu hattı almanlar 6 ayda geçebildiler. Fransayı dümdüz edip çıktılar.
fransızlar, alman üstün gücüne karşı savaş kararı aldığında, karşı hücum veya saldırıdan ziyade, majino hattına gömülerek, alman saldırılarını püskürtmeyi düşlemişlerdi. hat, tünel ve tren yolları ile birbirine bağlanıyordu ve fransa topraklarının derinlerine inşa edilmişti. hitler, fransızların çok güvendiği ve aşılması hayli zor olan majino hattı yerine, direnişin en zayıf halkasına saldırmayı planlıyordu. fransızlar savaşa hazırlanmak yerine, bir bakıma savaştan korunuyorlardı.
öte yandan, üstün alman propagandası kamplardaki fransız askerlere: "neden savaşıyorsunuz?" diye soruyordu. zaten mental açıdan dirençli olmayan fransız psikolojisi, korkuyla karışık bir hale bürünmüş olarak, almanların çeperlerini daraltmasını beklemeye aldı.
güney kısma fransızlar, 78 tümen koydular. aşağıdan mussolini'nin ilerleme tehdidine karşılık da, 17 tümen koymuşlardı. savaş ilanında dahi bulunmayan alman orduları, aniden bir hareketle üst kısımdaki lüksemburg, danimarka gibi küçük ülkelerin kuzey sınırlarından majino hattına girdiler. tam da beklenmedik alman saldırısı karşısında yarılmaya başlayan hattın ardına da, alman uçakları yoğun bombardımanlar yapıyorlardı. uçaklarca temizlenen hat arkası alanlara, 10 bin dolayında alman paraşütçü girmeyi başardılar. müttefikler, asıl saldırının majino üzerine yapılmasını beklerken, asıl saldırı beklenmeyen bir yerden, arden ormanından yapılmıştı. arden saldırıları sonrası, fransız ordusunun 5 de 2 si kaybedilmişti ve sağlam tümen sayısı artık 50'di. üstelik, hat geçildiğinde, paraşütçü akınları nedeniyle, savunma yapacak ihtiyat birlikleri de yok olmuştu.
nihayetinde, alman orduları majino'nun sol kanadını kıskıvrak hapsederek, geri çekilmeye zorladı. artık hat yarılmıştı ve beyaz bayrak muhabbetleri dönmeye başlamıştı. mussolini de, sıranın kendisine geldiğini farkedip, askerini yukarı, kuzeye doğru sürmeye başlamıştı.
artık teslim olmak isteyen fransızlar, birinci dünya savaşı sonrası versay antlaşmasının imzalandığı o vagonda hitler'in doymaz egosu için ağır bedeli ödeyeceklerdi..
fransızlar tarafından "aşılmaz,geçilmez" olarak adlandırılmıştır. fakat almanlar çok kısa bir süre içerisinde hattı yarmış ve eyfel kulesinin önünde çaylarını yudumlamışlardır.
720 kilometrelik bir yeraltı sistemi. 1,5 milyon ton çimento ile yapılmış, yapımı 25 yıl kadar sürmüş ve arden ormanına kadar uzanmıştır. hattın arden ormanında bitmesi, doğudan gelecek herhangi bir tehditin arden ormanlarını kolay kolay geçemeyeceğini düşünmektendi.
fakat wehrmacht arden ormanlarını tanklarıyla beraber kısa sürede geçmiş, bu tedbirsizlik paris'in fethine kadar uzanmıştır.
hattı düşünen adam, adından da anlaşılacağı üzere, fransız devlet adamı andrè maginot'dur.
elde patlayan savunma hattıdır. yapımı 9 yıl süren ve fransızların çok güvendiği bu hat almanlar tarafından 5 günde geçilmiştir ve fransa'nın üçte ikisi işgal edilmiştir. mutfağı, konaklama bölümü ve hatta demiryolu bile vardır.
dünya savaş tarihinin en trajikomik olaylarından birine neden olan hattır. birinci dünya savaşı sırasında almanya'dan ciddi anlamda ağzı yanan fransa'nın, yoğurdu üfleyerek yemek istemesi sonucu ortaya çıkmıştır. yıllar süren ve çok büyük bir maliyete neden olan maginot hattı, olası bir alman saldırısını engellemek amacı ile inşa edildi. fransızlara göre almanlar bu hattı yıllar boyunca aşmaya çalışsa bile geçemezdi. ancak fransa'yı işgali kafaya koyan naziler ilk belçika'yı kontrol altına almış, ardından belçika üzerinden maginot hattının çevresinden dolanarak paris'e ulaşmıştır. almanların "blitzkrieg" olarak adlandırılan yıldırım saldırısı karşısında fransız güçleri sadece birkaç hafta dayanabilmişlerdir. durumun fransızlar aleyhine bu derece trajikomik sonuçlanmasının bir nedeni de, fransa'nın zayıflıklarını alman genelkurmayı'nın çok iyi kestirmesidir.
bir gün köşk'te yabancı temsilcilere veilen bir davette fransızlar nerden estiyse majino hattı'nı övmeye başlarlar. ata hepsini gülümseyerek dinledikten sonra "beyler bu hattın aynısını yüzyıllar önce biz türkler anadolu'da kurduk" deyince fransızlar şaşırır:
"- öyle mi, nedir bu hat? nerdedir?" diye sorarlar. ata:
"- akşehir'deki nasreddin hoca türbesi" deyince masadaki türkler koparlar. ata, fransizlar için açıklama yapar:
"- bu bahsettiğim türbenin dört bir yanı açıktır ama kapısında kocaman bir kilit bulunur!!!"
