destan geleneğinde mağara motifi bir inanca bağlı olarak belirgin şekilde
görülmektedir. bazı türk boylarında mağara evlerinin bulunduğu bilinmekte olup türk
şamanizminde yer altının karanlıklarına uzanan mağaralar dünyasının önemi hep ön planda
tutulmuştur. bütün türk destanlarında görülen mağara motifine daha çok göktürk destanlarında rastlanır. gök börü destanında eli ayağı kesilerek bir bataklığa bırakılan
çocuk, bir dişi kurt tarafından denizin kıyısındaki bir mağaraya kaçırılır.
türk destanlarının ilki diyebileceğimiz alp er tunga destanında da mağara bir sığınak
olarak yer alır. destanda alp er tunga, iran'ı dört kere istila etmişse de tutunamamış ve
sonunda bir mağaraya sığınıp tek başına orada yaşamaya başlamıştır.
islâmî destanlarda battal gazi'nin atı aşkâr bir mağarada şekil aldığı gibi, rivayete
göre köroğlu'nun ölümü ile kırat da bir mağaraya girerek kaybolmuştur. destanlarda sığınak
ve ana karnı gibi iki değişik şekilde etkili olan mağara motifinin dini geleneklerden
kaynaklandığı da kabul edilebilir.
