okurken ya da okuyan birini dinlerken "ohaa, harbi lan" dedirten; farkında olmadan, anlamını tam olarak bilmeden kullandığımız kelimeleri içinde barındıran sözlük.
kitap için her ne kadar "bir tür argo sözlüğü" dense de, son dönemde internet ortamındaki sözlük lerin gördüğü yoğun ilgiden etkileneren ve de esinlenerek yapılmış bir çalışma.
makinada çıktı diye entel olmak isteyen entellerin alıp okumaya başladığı, örnekleri yıllarca underground edebiyat örnekleri olarak yayınlanmış ve okunmuş taklit ama en azından kitap olduğu için okunması gereken, kitap.
okan bayülgen makinada lümpen sözlüğünden seçtiği bazı deyimleri konuklarını sorunca hepsinin anlamını bilmiyorum demesi üzerine okan bayülgen in gülerek nasıl ya bu kelimelerin hiçbirini mi kullanmıyorsunuz demesi gerçektente o sırada hislerime tercüman olmuştur, ünlü insan diye argo kullanmaz mı yani...
sabah gazetesi yazarı belgin çobanın "Salağa yatmayın şu sözlüğe bakın!" başlığıyla yayınlağı yazı biraz yardımcı olacaktır kitabı anlamak için.
Bu gece "alemlere akmadan", bir kitapçıya girip "Lumpen Sözlüğü" isimli kitabı "kapın"! "Bizi bozar" demeyin, tiyatrocu Levent Tülekin hazırladığı sözlüğü, "filmi koparmadan" önce okuyup kendinize bir "güzellik yapın!" Hemen "ayar olmayın" canım, amacım sizi "gaza getirmek" değil, biraz "façanızı almak"!.
Kitabın adı 'Lumpen Sözlüğü'... Anlaşılacağı üzere kelimelerin anlamlarının ve kullanım yerlerinin örneklerle anlatıldığı bir kitap. Ancak bu sözlükte "öyle" her kelime yok! Sadece toplumun bir kesiminin; 'lümpen' kesimin kullandığı sözcükler var. Tiyatrocu Levent Tülekin kaleme aldığı sözlükte 319 kelimenin mana ve önemi açıklanıyor. Tülek, Sel Yayıncılıktan çıkan kitabının başında kökeni Almancada lumpen olarak bilinen, Türkçeye ise lümpen olarak giren kelimeyi şöyle açıklıyor:
TÜLEK'iN BiR DERDi VAR
"Marksçılık akımına göre toplumsal sınıf bilinci olmayan. içinde bulunduğu toplumun kültürüne yabancı düşen, sözde bilgili tutum ve davranışlarıyla itici olan... " Tülekin bu kitabı yazmak için elbette bir nedeni, daha doğrusu bir derdi var. Şöyle ki: "Yerleşik olmayan bir kültürün var ettiği bu dil, görünmez bir ağ gibi çevremizi sarmakta! 80li yıllarda artan ve Özal döneminde doruğa çıkan umutsuz, politikasız, geçmişsiz ve geleceksiz kitlenin, günü yaşayan, köşeyi dönmek isteyen, kırla kent arasında sıkışıp kalmış insanların kodladığı bir dil bu... Ekonomik, kültürel ve sosyal çürüme gösteriyor ki, lümpenlik arttıkça dil zenginleşecek. En tepedeki politikacıdan okuldaki hocaya, spor antrenöründen gazetecilere herkesin diline pelesenk oluyor, olacak... Bize de belki acı acı gülmek kalacak... "
HAYATIMIZIN iÇiNDE!
TDK'ya göre Sınıfsız. Ayaktakımı anlamına gelen lümpen kesimin konuştuğu dile ait kitaptaki kelimeleri okudukça, Tülekin derdini daha iyi anlayacaksınız. Çünkü neredeyse anlamını bilmediğiniz pek kelime yok gibi... (isterseniz, dönüp spotu tekrar okuyun... ) 319 kelime arasından hala duymamış ya da öğrenmemiş olabileceklerinizi ise yan sütunlarda sıraladık. Alfabe sırasına göre yer alan sözcükler arasında; eksik olan harfler de bulunuyor çünkü artık onlardan bilinmeyen bir kelime bile kalmamış...
