insanın zihinsel dünyasını diğer canlılardan ayıran boyutudur.
kelimeler ve kavramlarla ifade edilebilen üst düzey zihinsel işlevlerdir, diğer hayvanlarda bulunmaz.
kelimeye farklı anlamlar yüklense de tam olarak bir karşığı yoktur yani gayet orjinal bir kavramdır logos.
(bkz: mitos)tan logos evresi gelir.
logosta olaylar, doğa ve benzeri durumlar mitsel durumlara bağlanmaz.
gerçekdışıcılık yoktur.
bir şeyi açıklamak gerekiyorsa aklını kullanarak yapabilirsin ve yine akıl yoluyla mantıklı argümanlar üretebilirsin.
(#34951588)
varlık ve zaman'da logos'un yapı biçimine heidegger sunthesis demektedir. sunthesis, synthesis, yani burada sentez "tasavvurların birbirleriyle bağlanması, birleşmesi değildir." (bu tırnak içindeki bölüm heidegger kendi uyarısıdır) bu uyarıyı şunun için yapar: sentez öylece bir birleştirme değil, bu birleşim ile bir şeyi açığa çıkarma.
bu yapı biçimi, yani sunthesis, heidegger'in deyimiyle, "bir şeyi başka bir şeyle birlikte olarak, bir şeyi bir şey olarak görünür kılmak"tır.
Antik Yunancada “legein” fiili “söylemek” anlamına gelir. Logos ise bu fiilden (legein) oluşturulmuş isimdir. Kelimele anlam olarak “söz”dür. Temel anlamı “söz” olan logos, ne yönden bir “söz” anlamı taşımaktadır? Heidegger’in ifadesi ile “logos, Platon ve Aristoteles’te çok-anlamlıdır.” (Varlık ve Zaman, 33. Sayfa)
Heidegger bu soruya cevap verirken Aristoteles’ten bir hatırlatma yaparak “Aristoteles nutkun (logos) bu işlevine ‘apophainesthai’ diyerek onu keskin bir biçimde dile getirmiştir.” (Varlık ve Zaman, 33. Sayfa) Gerçekten de Aristoteles “Metafizik”te logos’un işlevini apophainesthai olarak ifade etmiştir.
Apophainesthai, “apo-” ve “phainesthai” ögelerinden oluşan ve “sözü edileni sözü edilenin kendinden hareketle görünür kılmak” anlamına gelir. Phainesthai “bir şeyi görünür kılmak” demektir ve apo- ise “hareketle, ondan hareketle” gibi bir anlam taşır. Dolayısıyla logos, yani söz; bir şeyi kendisinden hareketle görünür kılan (apo-phainesthai) nutuk, sözdür.
Not: Logos bundan başka, görünür kılan söz, açık hale getiren beyan gibi anlamlarından ötürü “akıl” anlamında da kullanılır ama biz fenomenoloji açısından logos’un apophainesthai işlevini ele alıyoruz.
Yukarıda açıklanan apophainesthai işlevine sahip logos, “apofantik nutuk” olarak ifade edilebilir. Apophainesthai onun birincil işlevidir.
Logos'un bir-araya-getirme olarak anlamı, "bir-araya-getirici-söz"dür.
martin heidegger reyiz bu kelimenin ''konuşmak'' anlamına gelen legeinden türediğini söyler. legein kelimesinin ise almancada ''önüne sermek'' anlamına gelen legen kelimesi ile bağlantılı der. sonracığıma legen kelimesinin yine almancada ''okumak'' fakat aynı zamanda ''bir araya getirmek'' anlamına da gelen lesen kelimesiyle ile yakından bağlantılı olduğunu iddia eder. bundan kelli legein kelimesinin '' hem kendisini hem de ötekileri, bir araya getirmiş olan şeyin önüne serilmek'' anlamına geldiğini söyler ve örnek verir;
hasat kaldırmanın bir tür ''bir araya getirme'' ya da ''toplama'' olduğunu söyler. ekinler biçildiğinde, onlar bir tür ambarda bir araya getirilir. ekinler burada korunur ve saklanır. ek olarak sadece çürümeyecek kadar kuru olan ekinler ambara getirilir. böylece bir araya getirme sürecinde seçilme de söz konusudur. bu seçimi yapan ve ekini toplayan kişiler de zaten önceden bir araya getirilmiştir.
özetlersek heidegger logosu bir araya getiren ve koruma sağlayan bir olay olarak anlamamız gerektiğini şeyediyor.
bir nevî mitos karşıtlığı. keza mitos dinsel motiflerle, logos ise mantıksal dizgelerle dünyayı ve evreni anlama çabasındadır. logos, eski yunanca kökenli bir sözcüktür ve tam olarak "bilim" anlamına gelir. bu özelliği, onu bilim alanlarının adlandırılmasının içine "loji" olarak iliştirmiştir. logos, evrendeki devinimleri tanrıya ya da tanrılara bağlamak yerine, deneyleyebileceği veya gözlemleyebileceği olgulara bağlar. mitos ise aynı devinimleri yaratıcı güçlerle açıklamayı yerinde bulur.
hem oluşumların altında yatan ve onları biçimlendiren düzen ilkesi hem de evrenin böyle bir düzen olarak kavranmasında belirleyici olan bilgi ilkesiydi.
gerçeğin insan gözü ile dile getirilmesidir. yasal bir düzeni yansıtır. epos ile mitos arasındaki bağ ne kadar kuvvetli ise logosla diğerleri tam tersidir...
