özgürlük yanlısı bir çok kavramın geniş bir yelpazesidir. Devletin olabildiğine küçülmesi ve insanlara ahlaki kısıtlama yapılmaması gerektiğini savunur. Liberteryenlerin belirli bir ilkesi veya ilkeler bütünü yoktur. Sağ Liberteryenizm, Sol Liberteryenizm, Paleoliberteryenizm gibi farklı düşünceleri savunabilir. Liberalizmden farkı daha fazla özgürlükçü ve bireyselci yapıya sahip olmasıdır. Anarko-kapitalizm ile Anarşi arasında özgürlük yanlısı bir tavır sergiler. Etimolojik olarak Ingilizce'deki authoritarian yani otoriter kelimesinin karşıtı olarak oluşmuştur.
sol liberteryenizm, bireysel özgürlüğü koşulsuz şartsız savunurken; bu bireysel özgürlüğün, diğer insanlar arasında gelir dağılımını aşırı derece de açmasına izin vermez. bireysel özgürlüğün yanında eşitlik, sosyal adalet gibi kavramlarında olmasını ister.
sağ liberteryenizm ise tamamen bireysel özgürlüğe dayanır. kapitalizmi uç noktalarda savunur. eşitliğe ve sosyal adalete karşı çıkar. tamamen bireyin kendisini temel alır. ve gelir dağılımı farklarının, zengin ve fakir arasındaki uçurumların; doğal bir sonuç olduğunu kabul eder.
tabi bu iki ideolojiyi de ortak yapan nokta. bunların minarşizm'i (devletin olabildiğince küçülmesi) savunuyor olmasıdır. liberteryenizm devlete tamamen karşı, özgürlükçü bir ideolojidir.
aynen kelime anlamında olduğu gibi aslen, bir özgürlük hareketi olarak başlayan liberalizme damardan girerek, dokularını mutasyona uğratıp, varoluş amacından saptıran kapitalizm illetinin; bu defa da anarşizmin ırzına geçerek orta malı yapmaya yönelik, bildik ve kanıksanan girişimidir.
Ekonomide devletin rolünün minimize edilmesi gerektiğini, özgür toplumun ancak tam manasıyla hem ekonomik hem de bireysel özgürlüklerin genişletilmesiyle ulaşılabileceğini savunan görüş açısı. Özellikle Judeo-Christian öğretinin temeli olan "özgür irade", "özgür seçim" (free will) konusuna çok öenm verirler.
Encarta bu ideolojiyi şöyle tanımlıyor: "Libertarianism, political philosophy emphasizing the rights of the individual. The doctrine of libertarianism stresses the right to self-ownership and, by extension, the right to private ownership of material resources and property. Advocates oppose any form of taxation and favor a laissez-faire economic system.
The doctrine was espoused by American anarchists in the 19th century. Libertarianism reappeared in U.S. political thinking in the 1970s, representing an assertion of individual liberty in the face of growing government involvement in all aspects of life. The Libertarian Party was founded in the U.S. in 1972. Since then its candidates have run for political office, including the presidency, in all 50 states, but it has not won enough adherents to be a major political force. "
Bu anlayışı savunanlar, devletin olabildiğince küçülmesi ve insanlara ahlaki kısıtlama yapılmaması gerektiğini savunarak özgürlükleri azamileştirmek istemişlerdir.
Liberteryenizm siyaset felsefesinde özellikle bireysel özgürlük, gönüllü işbirliği, ifade ve eylem özgürlüğünün vurgulanmasına karşılık gelir. Liberteryenliğin kesin bir tanımı üzerinde fikir birliği bulunmamasıyla birlikte günümüzde genellikle küçük kapsamlı hükümeti olan bir toplum veya hükümetsiz toplum taraftarlığını ifade eder.
"insan eylemleri birtakım kurallara göre ortaya çıkmaz. insan eylemlerini belirleyen kurallar olmadığından insan özgürdür. Bundan dolayı insan davranışlarından sorumludur." fikrini savunan görüş.
Bu anlayışı savunanlar, devletin olabildiğince küçülmesi ve insanlara ahlaki kısıtlama yapılmaması gerektiğini savunarak özgürlükleri azamileştirmek istemişlerdir.
bu felsefeyi siyasi konularda benimsemiş adamlara göre pozitif özgürlük yoktur negatif özgürlük vardır. yani her bireyi yaşamının Robinson crusoe'su olarak görürler.
suistimal edilmeye en müsait, aşırısının ve tek prensip olarak negatif özgürlüğün benimsendiği bir yapının veya sosyal deneyin, arsız sosyopatlar tarafından alaşağı edilmesinin an meselesi olacağı ideoloji.
(bkz: ben bugün bunu gördüm)
