çok sık düşülen bir genelleme yanlışına düştüğümün farkındayım. buradaki laz ibaresi etnik bir anlam içermiyor. "karadeniz bölgesine hamsi bağı ile bağlanan herkes lazdır" zihniyetiyle hareket edip karadeniz insanından bahsediyorum daha ziyade.
manyaklık da bildiğimiz anlamda manyaklık değil. "o zaman başlığı adam gibi seç orospu çocuğu" gibi bir tepkiyle karşılaşmak da istemiyorum gecenin bir yarısı. manyaklığı "gariplik", "tuhaflık diye okuyabilirseniz daha sağlıklı olur.
lazlar "manyak" insanlardır. yaşadıkları coğrafyadan mı, yedikleri hamsiden mi, iklimden mi neydense artık bilemiyorum ama manyak oldukları bir realitedir. bu manyaklık çok bilindik bazı şarkı sözlerine bile yansımıştır. örnekse:
Ben seni sevdiğimi de dünyalara bildirdim
Ben seni sevdiğimi de dünyalara bildirdim
indirdin kaşlarını
Babanı babanı mı öldürdüm
şair birinci dizede aşkını cihana deklare ediyor, haykırıyor. ama sevdiceği bir şeylere bozulmuş, tripkar davranmada. çıkarımım bu yönde. ama şair bu tripkar sevdicekten hiç memnun değil. "ne var yani, n'oldu ki, ne bu surat, babanı öldürdük sanki, alt tarafı anneni taradım uziyle, babana da bikaç mermi yaktım doçkaynan. annen komada, baban da hafif sıyrıklarla atlattı. nedir yani? babanı mı öldürdüm niye bu tripbazlık?" diye düşünüyor olmalı. tabi aşkını cihana deklare etmenin ardından çok keskin bir geçiş bu. lazlara has, tam manyaklık!
şarkı sözlerinden gitmeye devam edeceğim. tabanca imgesi karadeniz insanıyla özdeşleşmiş sert bir imgedir mesela. ama laz sempatisi ve kıvrak zekası bu sert imgeyi aşkın sembolü olan ve tabancaya göre bi hayli "light" kaçan gül imgesiyle harmanlayarak yumuşatmayı başarıyor. "tabancamın sapinu gülle donatacağum." şeytani bir zeka, tam manyaklık, laz sempatikliği. tabancaya gelin arabası vasfı yükleyen müthiş bir imgelem. saygım sonsuzdur.
doğru olan önermedir. bir gün yeni açılmış olan trabzon ekmeği fırını çalışanlarının halı saha rakibi aradığını duyduk. gittik yanlarına. "siz mi oynacaksınız daa. biz sizi duman ederuz, sizin bütün adamlar böylemidir ha?" şeklinde bir beyan da bulundu bizi görünce. biz de güç bela bunları ikna ettik maç yapmaya. maç günü geldi. oynadık maçı ve maçı 30 farkla falan kazandık, ilk 10 dakikada 10 gol attıktan sonra saymadık skoru ama tahminimce 30 olmuştur.
doğru bir tespit olmakla beraber laz denen cins-i kavimle özdeşleşen halk bu zeka pratikliğine sahip olmayıp sade ve özde da lı du lu konuşarak bu sempatik insan güruhundan sayılmıştır.
her ne kadar bütün karadenizlilerin laz olmadığı bilinse de bu insanların laz milletinin pratik zekasını üstlendikleri sırf bu nedenle kendilerine laz dedikleri de bir realitedir.
