dunyanin en guzel muzigidir. o kemencenin, o tulumun sesi insanin taaa en derinine isler.eger bir gun cocugum olursa ninni niyetine bu muzigi dinletmeyi dusunuyorum. tabi laz muzigi derken ismail turut gibi kalitesiz insanlardan bahsetmiyorum. kazim koyuncu, birol topaloglu gibi isimlerden bahsediyorum. ancak belki laz olmayanlar icin o kadar etkileyici degildir bilemiyorum.
laz müziği diyerek lokalleştirmek haksızlık olur. karadeniz insanın heyecanını ortaya koyan müziktir. zaman zaman efkar dağıtır, zaman zaman yerinde duramayan gözünü sevdiğim hamsi balığı gibi oynatır.
karadeniz bölgesine hitap eden tulum ve kemençe eşliğinde çalınan müziktir. özü lazlara ait olsada karadeniz lazlaşmadığına göre müzik karadenizlileşmiştir.
toparlayalım laz kardeşlerimiz, atalar (kuzeydoğu anadolu, doğu karadeniz, artvin-hopa-batum bölgesinde yoğundurlar) bu güzel müziği karadeniz'e ve karadeniz insanına armağan etmiştir.
tulum ve kemençe başta olmak üzere kaval'da karadeniz insanı için önemli bir çalgıdır.
bu müzik türü içinde başlıklara ayrılır :
atışmalı şarkılar : anadolu'nun her yerinde bulunan bir türdür. aşık atışmasıdır özünde. eğlencelerde karşılıklı iki grubun lideri atışır. doğaçlamadır.
Mola-dinlenme Şarkıları : karadeniz'De tarlada çalışan kadınların mola verdiklerinde dinlenirken söyledikleri şarkıdır. çalgısız ve grup halinde söylenir...
ağlama şarkıları : ölünün arkasından yakılan ağıttır. genellikle kadınlar ölen kişinin evinde acıyı hafifletmek için söylerler.
imece şarkıları : erkekler tarafındna ortak bir iş yaparken bir ritim tutturmak ve performansı arttırmak için grup halinde söylenir.
bu başlıklar aslında anadolu'nun müzik başlıklarıdır. karadeniz'de şarkılar, ezgiler değişir ama bu başlıklar tüm anadoluda değişmez. sizede tanıdık gelebilir bu konular bu başlıklar...
Laz müziğinin geçmişi çok kadim zamanlara dayanmaktadır. Kolhis'den günümüze değin ulaşan süreç içinde birçok kültürden ve medeniyetten etkilenerek çeşitlilik kazanmıştır. Laz Müziği, temelde insan sesine dayanır. Günümüz Laz müziğini coğrafî olarak Gürcistan(Kafkasya) ve Türkiye(Doğu Karadeniz) olarak iki kısımda incelemek mümkündür.
KARADENiZ TÜRKÜLERi Kuzeydoğu Anadolu'da yaşayan Lazlar(karadenizliler), müzik için k'aide kelimesini kullanmaktadırlar. Lazca yazı dili gelişmemiş olduğundan Laz halk edebiyatı ürünü olan türküler sözlü ifade edilip aktarılır. Geleneksel çalgılar olan kemençe ve tulum, Laz müziğinin icrasında -insan sesiyle beraber- temel rol oynarlar. Tulum Lazların ulusal sazıdır. Tuluma Lazca'da guda denilmektedir; Hopa ve Batum yöresinde ise ç'ip'oni... Kemençe de Lazlarla özdeşleşmiş bir halk çalgısıdır. Kemençeye Lazca'da çemane denilmektedir; Hopa ve Batum'da ise ç'ilili... Bir diğer önemli Laz halk çalgısı da kavaldır. Kavala Lazca'da p'ilili denilmektedir. Laz şarkıları çoğunlukla sevda konusunu işler. Bunda, Laz erkeklerinin eskiden beri ekonomik koşulların etkisi ile evlerini terk edip uzak diyarlara(Sovyet ülkeleri) iş aramaya ya da balıkçılık yapmaya gitmelerinin etkisi büyüktür. *
