30-40 yıl kadar yaşandı. ama daha sonra sasani devlet geleneğinin etkisine girildi. teori ne diyordu: la ilahe illallah. yani allahtan başka ilah yoktur. bu, allahtan başka otorite yoktur anlamına gelir. bütün otoritelerin reddi olarak doğru islam.
*yani anarşizan bir hareket miydi?
elbette, islam anarşizme yakındır. la ilahe illallah cümlesinin en yakın olduğu akım, anarşizmdir. öncelikle otoriteyi reddedeceksin.
bir çok cübbeli, sarıklı hacı amcanın "haşaaa, sümme haşaaa..." diyerek cevap vereceği söz.
bu insanlara sabahlara kadar dil döksen yine de anlamazlar. çok kez denenmiş, tecrübeyle sabittir. o yüzden toplu bi değişim, yeni bir devrim lazım sanki.
yine bir yeni yetme, dünyayı yeni keşfetmiş gelmiş burda keşiflerini anlatıyor. biz onları çözdük yavrucum. yok öyle bişey. mesele senin sanrılarını gerçek sanmandan ibaret. bir şey okuyor, birşey biliyor gerisini de kendi kafasından tahmin ediyor. zekaya gel.
(bkz: ulul emre itaat) bu bile senin saçmalığını siler atar aklıevvel arkadaşım.
la ilahe illallah, Allah'tan başka ilah yoktur. Muhammedün Rasulullah... * Muhammed O'nun Elçisidir. bu bağlamda yaklaşılırsa olaya durum biraz daha farklılaşır. islam otoriteyi hiçe saymaz. anarşistlik burada fikir olarak olabilir ama diğer anlamda mümkün değildir çünkü islam hayatı ve toplumu düzenler.
nedir islamın ana fikri "Lâ ilahe illallah, Muhammedün Rasulullah" ve Kur'an-ı Kerim. bunlar dışında bir otorite var mı zaten?? bir müslümana göre yoktur. ama bunların iyi anlaşılması için alimler çalışır ve onlar da otoritedir. onlar sana büyüklük taslamaz ama sende onları küçümseyemezsin bu hakkı islam kimseye vermez. yani ne o büyüklük taslar ne de sen onu küçümseyerek saygı duymayarak kendini büyültemezsin. tek otorite Allah'tır çünkü.
ama saygılı olacaksın ve anarşi konusunda da daha fazla çalışıp, araştırıp okuyup kendi fikirlerinin geçerliğini yapmış birçok kişi vardır. anarşi için illa da kabalık gerekmez ve keşke herkes bu bağlamda birer anarşist olsa.
burada Allah tek otoritedir. onu diğer dünyadaki otoriteler ile kıyaslayamazsınız. bir tutamazsınız.