kızılbaş

    6.
  1. Kızılbaş * sözcüğü ilk kez Osmanlı tarihçileri tarafından kullanılmıştır. Şah ismail'in babası Şeyh Haydar anadoludan göç edip ona bağlanan alevi türkmenlerine kızıl, sarıklı külah giydirdiğinden Şeyh Haydar yandaşlarına kızılbaş denilmiştir. Ve zamanla anadoludaki bütün alevilerden bu şekilde bahsedilmiştir. Ama 16.yüzyıl metinlerine baktığımızda görmekteyiz ki iş külahın kızıllığından çıkarak bu kelimeye "ahlaki yönden bozuk" manası yüklenmiş ve bir aşağılama aracı olarak kullanılmıştır. Türkmenler için de bir dönem şaşalı laflar eden çok değerli(!)osmanlı tarih yazıcıları -ki başta Hoca Saadeddin Efendi gelir- bir zaman sonra Türkmenleri,"bi-asıl Türkmen","bi-had Türkmen","bed-fiil harami Türkmen" olarak nitelendirirler. Kızılbaşlar ise zaten çoktan yolunu yitiren sapık kavim (dall ü gümrah) olarak tarihe yazılır. Yani diyeceğim o ki bu sözcük sarıktan külahtan çıkıp taa 16.yüzyıldan bugünlere gelmiş ama yolda manasının başına çok iş getirilmiştir.
    20 ...
  2. 12.
  3. kızılbaşlığın ne olduğu hakkında bilgi sahibi olmadan kuş beyinlerinin imkan sağladığı kadarıyla saçmalayanların bu gidişle anlayamayacaklarıdır. ulan bir araştır; alevilik nedir, kızılbaşlık nedir, islam nedir! lanet mal!

    yönetime sesleniş: (#122905) bu hakareti önce silin. (#5395334) bu hakareti de önce silin. (#5396320) bu hakareti de silin. sonra karşıma gelin hakaretli konuşma diye!
    16 ...
  4. 20.
  5. Ulâ'n bana Kızılbaş demiş, desin!
    Doğru söyler Yezit, isterse sövsün!
    isterse Pir Sultanlar gibi assın!
    Hakk'a ayan kızılbaşım, Kızılbaş.

    Herkes bilsin ikiliği hiç sevmem,
    ikrar verdim, bir daha geri dönmem,
    insanım yolumdan ayrı hiç kalmam,
    Hakk'a ayan kızılbaşım, Kızılbaş.

    Başta Kızılbaş Ali, hem de Veli,
    Onların yüreği dağ gibi ulu,
    Bağrı kızıl yakut hem de kan dolu,
    Hakk'a ayan kızılbaşım, Kızılbaş.

    Şah Hatayi pirim benim çağlarım,
    Yüksünmedim kızıl çarık teperim,
    Kara libas ile cenğe giderim,
    Hakk'a ayan kızılbaşım, Kızılbaş.

    Onar Baba yarenimle hem hâlim,
    Başımda kızıl börk bağlı Türkmenim,
    Nâr-ı hâl içinde gökte uçmağım,
    Hakk'a ayan kızılbaşım, Kızılbaş.
    9 ...
  6. 7.
  7. kalan müzik'in çıkardığı son derleme albüm. albüme katkısı bulunan sanatçılardan bir kısmı şöyledir:
    sabahat akkiraz,
    hüseyin albayrak- ali rıza albayrak,
    mikail aslan,
    mazlum çimen,
    dertli divani,
    erdal erzincan,
    tolga sağ- arif sağ,
    lütfü gültekin- emre gültekin,
    emekçi,
    metin- kemal kahraman,
    cemil koçgün,
    erkan oğur- ismail hakkı demircioğlu,
    ulaş özdemir,
    cengiz özkan,
    özlem taner,
    muharrem temiz.

    albümün içerisinde yer alan eserler sırasıyla şöyle:

    1- kızılbaş
    söz: edip harabi
    seslendiren, derleyen: sabahat akkiraz

    2- gel ey vaiz
    söz: agahi
    kaynak kişi: feyzullah çınar
    seslendiren, düzenleyen: cengiz özkan

    3- lanet yezid'e (duvaz imam)
    söz: şah hatayi
    yöre: malatya/ arguvan
    kaynak kişi: ibrahim mamo temiz dede (seyit meftuni)
    seslendiren, derleyen: muharrem temiz

    4- kur'an kelamımızdır
    söz: edip harabi
    müzik: dertli divani
    seslendiren, düzenleyen: erdal erzincan
    perküsyon: arif sağ

    5- bugün ben şahıma vardım
    söz: şah hatayi
    kaynak kişi: ruhi su
    düzenleme, seslendiren: erkan oğur
    divan bağlama, seslendiren: ismail hakkı demircioğlu

    6- vahdetname
    söz: edip harabi
    derleyen: emekçi
    seslendiren, düzenleyen, bağlama: erdal erzincan
    seslendiren: tolga sağ

    7- aşkın kabesi
    söz: ibreti
    müzik, seslendiren, bağlama: musa eroğlu

    8- yolumuz vardır
    söz: büryani baba
    müzik: geleneksel/ urfa- kısas
    derleyen: dertli divani
    düzenleme, bağlama: erdal erzincan
    seslendirenler: erdal erzincan, tolga sağ, rıza kılıç, hüseyin korkankorkmaz, can kalaycıoğlu

    9- huyumuz bizim
    söz: seyrani
    müzik, seslendiren, dede sazı, ruzba: ulaş özdemir

    10- şema düşen pervaneler
    söz: kul nesimi
    müzik: aşık sadık doğanay
    düzenleme, seslendiren, bağlama: ali rıza albayrak, hüseyin albayrak

    11- desa khuresa/ kureşanlılara deyiş
    çıme/ söz: fırık dede (ovacık)
    arekerdoğ/ derleyen: cemal taş
    vatoğ/ seslendiren: mikail aslan

    12- üre gelmiş
    söz: teslim abdal
    müzik: lütfü gültekin
    seslendirenler: lütfü gültekin, emre gültekin
    bağlama: emre gültekin

    13- ez qızılbaşım/ ben kızılbaşım
    yöre: mazgirt/ dersim
    derleme, düzenleme: metin kahraman, kemal kahraman
    seslendirenler: metin kahraman*, kemal kahraman

    14- lamekandan içeri
    söz: genci
    kaynak kişi: hasan şahin dede (hasan efendi)
    bağlamalar(üç telli, cura, bamlı), seslendiren: özlem taner

    15- tembur (heyder)/ tanbur (haydar)
    kaynak: çemişgezek/ gunde doxan
    müzik, düzenleme: cemil koçgün
    seslendirenler: lale kocgün, ali erel, mikail aslan

    16- gerekmez
    söz: ibreti
    derleyen, bağlama, cura, seslendiren: mazlum çimen

    not: tüm bilgiler albümden alıntılanmıştır.
    9 ...
  8. 5.
  9. müslüman'ların kutsal savaşı sayılan uhut savaşında hz.ali müslüman ordularını tanımak ve birbirlerini korumaları için kızıl puşi bağlamalarını emretmiş. bunu gören müslüman karşıtı kuvvetler kızılbaşlar geliyor diye korkuya düşmüşler. ogünden sonra hz.ali ve taraftarları kızılbaş olarak tanınmıştır.
    11 ...
  10. 47.
  11. 15.
  12. alevi anlamına gelir. star tv de yanınlanan izdivaç programını birbirine katan kelimedir.
    5 ...
  13. 16.
  14. yıllardan beri hakaret olarak görülen kelime. aslında hakaret olan kızılbaş kelimesi değil, bu kelimeyi sıfatla kullanarak ahlak dışı olayların alevilere maledilmesidir.
    6 ...
  15. 2.
  16. güner ümit in bir zamanlar neredeyse linç olmasına neden olacak kelime...
    5 ...
  17. 13.
  18. acı bir hatıranın kalıntısıdır "kızılbaş" bildiğim kadarıyla ama nedense bu acı hatıraya rağmen bazıları bunu hakaretimsi bir şekilde kullanırlar. bunu hakaret olarak kullananı da hakaret algılayanı da anlayamıyorum.
    4 ...
© 2025 uludağ sözlük