fatih sultan mehmet döneminde osmanlı imparatorluğunun hakimiyetine girmiş tatar hanlığı. güney rusya, bugünkü ukrayna, ve doğu polonyada hüküm sürmüşlerdir. osmanlı imparatorluğunun egemenliğine girmesi ile osmalılar avrupada benzersiz bir müttefik kazandılar. hem müslüman hemde türk soyundan gelen bu hanlık, osmanlı devletinin üç yüz yıl boyunca avrupa ve irandaki her savaşına hem askeri hem de siyasi destek verdi. Avrupanın gördüğü en iyi süvari birliklerini yetişdirdiler. hanlık orduları; aynı cengiz hanın ordularında olduğu gibi, seferlere, 7 - 8 atla çıkarlar. bu da onlara devrin şartlarına göre çok yüksek bir hız kazandırır. özellikle Lehistan(Polonya)'a yaptıkları akınlarla, avrupada uzun süre korku salmışlardır. zaman zaman osmanlı devletinin iç işlerinede karışarak şehzadeler arasında taraf tutukları olmuştur. rusları uzun süre karadenizden uzak tutulması, erdel isyanlarının bastırılması, avusturya seferleri gibi bir çok hizmetleri olmuştur. malesef bu büyük hanlık topçu sınıfının gelişimini arttırması, seri atış yapan top ve tüfeklerin avrupa ordularına girmesi, zamanla süvarinin öneminin azalması ve en önemlisi osmanlı devletinin eski gücünü kaybetmesi üzerine 1768-1774 osmalı - rus savaşı sonunda küçük kaynarca anlaşması ile osmanlıdan koparılmış, 1783'de çariçe ikinci katerina tarafından ilhak edilmiştir. osmanlı devletinin kırımı kurtarmak için giriştiği 1787-1792 osmanlı - rus savaşı ise daha fazla toprak kaybına sebep olmaktan başka bir ise yaramamış. stalin döneminde kırımdan sürülen, dilleri, dinleri ve kültürleri unutturulan kırım halkından bugün ukraynada kalan bir avuç tatardan ve yıkılmış bir başkentten başka bir şey değildir.
(Bahçesaray).
4.murad'ın vefat ettikten sonra ailede erkek kalmazsa kırım hanının padişah olmasını vasiyet ettiğini okumuştum. Ama sanırım sultan ibrahim olmuş 4.murad ona kıyamamış.
ikinci viyana kuşatmasında, merzifonlu kara mustafa paşa, kendilerinden muhtemelen gelecek rus güçlerinin, gelişini haber vermelerini istemiş, fakat kırım hanlığı, sessiz kalarak, ikinci viyana kuşatmasının ve merzifonlu kara mustafa paşanın sonunu hazırlamışlardır.
kesin olmamakla beraber osmanlı hanedanlığına deyim yerindeyse yedek hanedan olduğu düşünülen ve uzun süre karadenizin kuzeyinde asayişi sağlayan osmanlı devletine bağlı hanlık.
