akarsu bulunan birçok ilinde rafting yapılabilir, dağlık arazilerde yelkenkanat ve paraşüt yapılabilir, hakkari'de ülkemizin tek buzulları bulunmaktadır.
bunun yanında birçok ili endemik bitki ve hayvan türlerine ev sahipliği yapmaktadır ki şimdiye kadar bu konularla hiç ilgilenilmemiştir. bazı sivil inisiyatifler bitki ve hayvan türlerini belgelemeye çalışmaktadırlar.
sadece memleketim olan dersim'de 2 yeni kenger türü keşfedilmiştir. yine memleketim olan dersim'de henüz keşfedilmemiş birçok yer altı şehri olduğu yaşlılar arasında konuşula gelmekte ancak arkeolojik hiçbir çalışma yapılmadığı için definecilerin insafına bırakılmaktadırlar.
tarihi güzellikleri yıllarca bombalanmış ve tabi güzellikleri ise her fırsatta yakılmış ya da biyolojik savaş etkilerine maruz kalmış olmasına rağmen dağcılık yapmaya müsait, tırmandıkça cennetin kapılarına yaklaşıldığı hissedilen birçok güzel yeri vardır.
urfa için bir not: harran üniversitesine gittiğinizde sizi hayal kırıklığı karşılayacak, harran'da bulunan kalede keçilerin otladığını göreceksiniz, insanlar bu kalenin taşlarından kendilerine ev yapmışlar. devletin bunun için aldığı bir önlem yok. balıklı göl dışında urfa'da korunmuş ve güzelleştirilmiş bir yer bulmak pek mümkün değil. evliya çelebi seyahatnamesinde harran'dan halep'e yaptığı yolculukta ağaçların sıklığından gökyzünü göremediğini söyler, ancak şimdi bölge insan etkisiyle olsa gerek çölleşmenin eşiğindedir.
mardin için bir not: urfa'dan mardin'e arabayla gidecekseniz fazla yemek yemeyin, krater boyutlarındaki çukurlar yüzünden hoplaya zıplaya içiniz dışınıza çıkar. mardin'in içine kadar neredeyse mars yüzeyinde ilerlediğinizi düşünebilirsiniz. ıssızlık korkutabilir sizi. ancak mardin'e vardığınızda hele ki akşam üzeri elmas gerdanlık'tan mezopotamya ovası'na bakarken dünya'ya aşık olabilirsiniz.
gökyüzündeki yıldızlar ile suriye'nin mezopotamya denizi üzerindeki ışıkları birbirine karışır ve insan olduğunuzu, bu dünyanın bir parçası olduğunuzu hissedersiniz.
