Geçmiş krizlerde kenttekileri ayakta tutan köydeki akrabadan erzak desteği de kurudu.
Geçmişte krizlerin çok hissedilmemesinin nedenleri arasında gösterilen aile dayanışması kapsamındaki köyden kentteki akrabaya erzak desteği hayli azaldı. Köylerin boşalması ve maliyetlerin artmasıyla artık kalan köylü de kendi derdine düştü
2001 krizinden bir yıl önce 2000 yılında Türkiye istatistik Kurumu (TÜiK) verilerine göre Türkiye nüfusunun yüzde 35,1'i kırsal alanlarda yaşarken, kentlerde yaşayanların oranı yüzde 64,9'du. Yani halen köylerde ülke nüfusunun neredeyse 3'te 1'inde fazla insan vardı.
Yine Türkiye'nin ekonomik sıkıntılar yaşadığı 1990'ların başında kırsal nüfusunun oranı neredeyse yüzde 40'lardaydı.
Bundan dolayı şehirleri etkileyen hayat pahalılığı tarımsal ve hayvansal üretimin sürdüğü köylerde daha az hissediliyor, onlarda şehirlerdeki akrabalarına bir şekilde erzak yollayarak katkı sağlıyordu.
Ancak 2021 yılına gelindiğinde TÜiK verilerine göre Türkiye nüfusunun yalnızca 6,8'i kırsal alanda.
Olan nüfusun da önemli bir kısmı orta yaş üstü veya yaşlı kesim.
2013'te köylerde yaşayan 35 yaşın altındaki kişilerin sayısı 3 milyon 500 bin kişiyken, bu sayı 2020'de 2 milyon 717 bin kişiye düştü.
Maliyetlerin de artması nedeniyle özellikle yaşı geçkin köylüler, emekli veya yaşlılık aylıkları ile hayata tutunup ancak kendisine yetecek kadar üretmeye başladı.
Tüketiciyi Koruma Derneği (TÜKODER) Başkanı Aziz Koçal şu anki ortamda köylerde şehirde oturanların erzaklarını yapacak kadronun kalmadığını aktardı.
"Köyler boşaldı. Kalan anne babalar yaşlandı. Gençler köyleri terk etti" diyen Koçal, "Çiftçi desen tarlaya gitmez oldu" yorumunu yaptı.
Köylünün kendi yiyeceğini üretmekte zorluk çektiğini vurgulayan Koçal, "Artık kimi köylere domates salatalık bile dışarıdan gidiyor. Üretiyorsa da ancak kendisine yetecek kadar. Nadir olarak köyde hala anne baba varsa şehirdeki çocuğuna bulgurunu, turşusunu gönderir ama bunlarda çok az bir kesim artık. Bunun üzerinden bir politika oluşturmak zor" diye konuştu.
insanların borç ister diye birbirine selam vermeye çekinir hale geldiğini öne süren Koçal, "Ailelerde de durum farklı değil. Herkes kendi derdine düştü. Çünkü hiçbir dönem açlık sınırı ile asgari ücret arasındaki makas bu kadar açılmamıştı. Geldiğimiz noktada eskisi gibi dayanışma da kolay değil" ifadelerini kullandı.
Köylerde kalan insanlar da refahın içinde yaşıyorlar. Çiftçi zor durumda filan değil. Şehirlerde yaşayan insanlar tabiki bir şeyler üretiyorlar; ancak sömürü sistemi emeği çalıyor ve senin karnını zor doyuracağın bir ücreti önüne koyuyor. Para kazanmıyor, sadece emeğimizi pazarlayıp karnımızı doyuruyoruz. Buna rağmen bankaların verdiği bizim olmayan paraları alarak harcıyor, geleceğimizi ipotek altına alıyoruz. Esnaf, zamları dakkasında ürüne yansıtıyor ve onların da durumu iyi. Biraz da bizim milletçe gösteriş merakımızın olması bütçeleri zorluyor. illaki arabanın bile en lüksüne binmemiz gerekmiyor. Togg üretiyoruz diye elektrikli olmak zorundaymış gibi hareket ediyorlar. Sanki araba üretmiyormuşuz gibi davranılması ilginç. Bizim sorunumuz üretmemek değil, geliştirmemek ve marka çıkartmamak. Parayı cukkaladıktan sonra kimse bu geliri işini geliştirmeye harcamıyor. Gişe rekortmeni filmler yapan herifler bile bu parayı tekrar sinemaya yatırsa; emin olun Nuri Bilge Ceylan kalitesinde nice insan çıkarabiliriz.
