kutsal emir kuramı

entry1 galeri0
    ?.
  1. ingilizce karşılığı "divine command theory" olan, ahlak felsefesine dair bir probleme verilen cevaptır.

    ahlakın temelinin ne olduğuna dair düşünürlerin farklı cevapları var. bu cevaplardan biri ahlakın temelinin din olduğunu söylüyor. problemimiz temelde bunu yani ahlakın temelinin din olarak alınıp alınamayacağını sorguluyor. problemin özü 2 ana yargıdan birini seçilimine dayanan bir soru olarak aktarılabilir. şöyle ki:
    ***öldürmek yanlış olduğu için mi tanrı öldürmeyi yasaklamıştır yoksa tanrı öldürmeyi yasakladığı için mi öldürmek yanlıştır?
    ya da aynı problem şu şeklilde de sorulabilir:
    ***iyi iyi olduğu için mi tanrı onu emreder yoksa tanrı onu emrettiği için mi iyi iyidir?

    kutsal emir kuramı bu probleme tanrı yasakladığı için ya da tanrı emrettiği için şeklinde cevap verilmesi ya da bir başka bakış açısıyla ahlakın temeli olarak dinin(tanrının emirlerinin) alınmasıdır. daha derinde kutsal emir kuramı insanların ahlaklı olabilmeleri için tanrının emirlerine ihtiyaç duymasını da getirir.

    kutsal emir kuramı yandaşlarına göre tanrı yoksa iyi/kötü diye bir ayırım ya da doğru/yanlış diye bir ayırım olamaz zira bu kavramlar davranışların tanrının emirlerine göre yorumlanmasından oluşur. kutsal emir kuramı iyi/kötü, doğru/yanlış kavramlarının evrensel olmasını getirir, dolayısıyla öznelerin fikirlerinin farklılığından doğacak çatışmaları yok eder. ancak kutsal emir kuramı bazı durumları açığa kavuşturamamaktadır:
    -tanrıya inanıp ahlaksız olma ye ya tanrıya inanlar arasında iyi/kötü, doğru/yanlış kavramları hakkında çelişkiler
    -tanrıya inanmayıp ahlaklı olma
    -tanrı kavramı tam olarak var olmadan önce yaşamış toplumlardaki ahlak değerleri
    -ceza ve ödül üzerine kurulu bir ahlak düzeninin rahatsız ediciliği*

    kutsal emir kuramı karşıtlığını ele aldığımızda ise bu şöyle bir sonuç çıkramaktadır: ortada tanrıdan önce ya da en iyi ihtimalle tanrıyla birlikte var olmuş olan iyi/kötü, doğru/yanlış gibi kavramlar vardır ve bu durum tanrının herşeye kadir olması ve ya ezeli ebedi olması sıfatlarıyla çelişmektedir.

    daha detaylı bilgi için: http://users.ipfw.edu/str...Divine-Command-Theory.ppt

    -!!!-not : iş bu entry tanrının varlığını ya da yokluğunu baz almamakta ve ya bu konu hakkında tartışmamaktadır. entry ve anlattığı kuram bireylerin ahlak konusunda temel aldıkları kavramlara açıklık getirmeyi amaçlamaktadır. kuramın cevabı olduğu probleme öznel bir cevap verilmek isteniliyorsa tanrı kelimesi inananlar için inandıkları tanrı, inanmayanlar içinse toplumda inanılan tanrı motifini ifade etmelidir.
    0 ...
© 2025 uludağ sözlük