günümüzde merak edilen bir konu olması sebebiyle, çeşitli felsefelerin pazarlanması için kullanılan,
dışardan ilgi çekici, içerden formüller birikintisi olarak gözüken,
her fizik öğrencisinin gördüğü, ama çoğunun sadece derste görmek istediği,
iyi bir hocayla çok zevkli olabilen,
aslında derinine inmeyi istemesi bile çok zevkli, araştırması çok zevkli,
herkesin incelemesi gereken,
fiziğin bir dalıdır.
kimya derslerinden bilindiği üzere, tüm maddeler atomlardan ve her bir atom da pozitif elektrikle yüklü bir çekirdek ve negatif yüklü elektronlardan oluşur. o halde, çok küçük atomik ölçekte kütle, atomik kütlelere karşılık gelen kesikli niceliklerden oluşur. yani modern fizik dilinde kütlenin 'kuantumlanmış'olduğu söylenir. enerji içeren pek çok nicelik de kuantumlanmıştır. enerjinin kuantumlu tabiatı özellikle atom ve atomaltı dünyada ortaya çıkar.
kuantum fiziğinin çıkış noktası,"kuantumlanma" olmasından hareketle , modern fiziğin sınırları dahilinde olan bu fizik kolu,spin,de broglie dalgası,belirsizlik ilkesi,tünelleme,üstüste gelme gibi anlaşılması birbirinden güç alt başlıklardan oluşur.
bunlar teknik detaylar ama fiziğin bu dalı hakkında şehir efsaneleri de yok değildir,ki olmaması da beklenemezdi zaten..mesela bunlardan birisi,kuantum fiziğini dünyada "hakkıyla!" bilen bilim adamlarının sayısının bir elin parmaklarını geçmemesi.gibi.
hatta bunu kolpalığımdan yararlanarak ben de biraz açayım:bu bilim adamlarının aynı uçağa binmesi de yasakmış.
mutlak dogrular yoktur, tecrubelerden edinilen dogrular vardir diyen ve olasiligi (dolayisiyla istatistigi) kendine yontem edinen bir bakis acisidir. atom alti parcaciklarin ve gozlenemeyen sistemlerin davranislarini temel kabul eder. dogayi ve sistemi degil insani esas alir. bir varligi gozlerken onun mutlaka bir degisime ugradigini savunur. objektif gozlem bile kendi icinde objektif degildir dusuncesi hakimdir.
einstein'ın tanrı zar atmaz sözüne karşılık, stephen hawking "tanrı zar atar, hem de bazen göremeyeceğimiz yerlere" şeklinde cevap vermiştir ve büyük olasılıkla bu daha doğrudur.
einstein'ın meşhur e=mc2 formülünü biliriz. şimdi burada e=enerji, m=kütle, c=ışık hızıdır. ışığın hızının sabit olduğu düşünüldüğünde ((ki ışık hem parçacık hem dalgadır)) enerji arttıkça, kütle de artmalıdır. ve/fakat son zamanlarda yapılan ilginç bir kac deney bunu yanlışlar nitelikte.
edit: yanlışlanan formül değil, bu formüle bağlı üretilen teoriler ve ilkelerdir.
şöyle ki;
bir arabada 100km/s hızla gidiyorsunuz. yanınızda da bir tren var. aynı hızda. siz arabanızdan treni duruyor görürsünüz. basit, newton fiziği. vektörler. neyse.. uzatmadan, ışık için bu böyle değildir. ışığın hızı 300.000km/saniye'dir. siz 50.000 km/saniye hızla aynı yönde giden bir araçtan ışığın hızını ölçerseniz, sonuç gene 300.000 km/saniye olacaktır!!!
c=ışık hızı, evrende ki hem en büyük değişken, hem de en büyük sabittir.
dolaylı yoldan tanrının zar atma olayına dönecek olursak, şeffaf bir camdan yansıyan aksinizi düşünün. ayna gibi değil de böyle hafif bulanık. diyelim ki kendi görüntünüzün %30'unu görebiliyorsunuz. peki ışık tamamen özdeşse, ve camda da bir numara yok belli ki, ışığın yansıyacak olan %30'una, camın içinden geçecek %70'ine kim karar veriyor?
einstein'ın görecelilik kuramı * ile değişik boyutlara taşınan bir felsefedir. * bazı bilim insanları için üstünde durulmayacak bir alandır, çünkü mantığı klasik sistemci-gözlemci bakıştan çok uzaktır.
gelecek kafanızda kurabildiğiniz ihtimallerle zaten var olmuştur, siz hangisini seçerseniz gerçek o olur. çünkü yeryüzündeki mevcut enerji herşeyi yapabilecek güçtedir.
ek olarak sabit madde yoktur, atomun kendisi bile bir enerjidir, parçacık mantığından kurtulun, der bu felsefenin bir sonraki hali. (bkz: string theory)
fritjof capra'nın 1975 yılında yazdığı "the tao of physics" adlı kitabı bu alanda yazılmış en felsefi eserlerden birisidir. hem kuantum fiziğini herkesin anlayabileceği bir dille anlatır, hem de kuantumun gerçekleri ile binlerce yıllık uzak doğu mistik inanışları arasındaki paralelliği çok güzel yakalar.
herkes işin romnatizminde. kara delik tanım zırvalığına dönmüş olay. millet anlamadan anlatmaya çalışıyor. biri şunun doğru düzgün anlatsa millet de anlasa.
yani en azından fizik denen bölümü okumuş adam türkçe sözcüklerle tarih salatası yapmadan özlü ve özgün anlatsa.
mikroskopik düzeydeki olayların (elektronların etkileşimleri vs.) makroskopik (bizim yaşadığımız büyüklükler yani ivme hız falan gibi (bkz: f=ma)) kurallarla açıklanamamasından dolayı, istatistiki (ortalama alma işte, şansa dayalı bazı şeyler) kuralların ortaya atılmasıyla ortaya çıkan fizik dalı. kuantum mekaniğinde en önemli şey gözönüne alınan parçacığın dalga fonksiyonudur. bu fonksiyon parçacığın herhangi bir zamanda olabileceği yer, sahip olabileceği enerji vs. gibi o parçacığın fiziksel özelliklerini ortalama olarak verir. yani bir elektronun kesin olarak nerde olduğunu tahmin edemeyiz hiç bir zaman, ancak deney yaparak görebiliriz. dalga fonksiyonu bize elektronun nerelerde hangi olasılıklarda olabileceğini söyler. işte şu koordinatta %25 olasılıkla olur, şu koordinatta %2 olasılıkla olur gibi. sonra efendim sistemdeki bütün parçacıkların bu dalga fonksiyonlarını birleştirdiğimizde makroskopik sisteme döner olay. işte böyle birşeydir kuantum fiziği. zordur. kafa siker. biton matris işlemi yaptırır adama.
superposition(süperpozisyon), bir elektronun aynı anda atom çekirdeğinin her yerinde olabilmesi (herşey heryerdedir gibi bişeye çıkıyor)
wave/particle duality(parçacık dalga ikilemi), ışık hem dalga hem de parçacık olarak hareket edebilir ve bu gözlemci etkisiyle belirlenen birşeydir.
entanglement(dolaşıklık), evren big bangden bu yana bir bütün halinde dolaşıklık halindedir. yani aynı yerden hareket eden 2 elektronu ne kadar uzaklaştırırsan uzaklaştır ister birisini andromeda galaksisine isterse samanyolunun öbür ucuna gönder birine birşey olursa diğeri de aynı tepkiyi gösterir, dengeleme vardır (bkz, dr quantum, entanglement yazın orda açıkça açıklar benden bu kadar...)
dolaşıklıkta ışık hızını geçme söz konusu değildir ve bu yüzden Einstein'ın 'E=mc2' sine ters düşmemektedir. yani başlangıçtan beri hep dolaşıktı ışık hızını geçen bir bilgi alış verişinden söz edilemez
öyle işte...
kuantumun temel olarak söylediği şeyler hemen hemen bunlardır, belirsizlik ilkesi ise; bir atomun etrafında dönen elektronun aynı anda momentumunu ve konumunu belirleyememek, yani birini ne kadar belirlerseniz belirleyin diğerinin durumu belirsizleşecektir, ama klasik fiziğe göre(Newton, maxwell) bu belirlenebilir olmalıdır...
Kuantumu klasik fizikten ayıran en temel özellik budur: Belirsizlik ilkesi.
Bununla beraber Laplace'in şeytanı teorisi çökmüş ve kainatta özgür iradenin olduğu ispat edilmiştir.
Laplace'ın şeytanı kainatın başından beri şu an okuduğunuz yazıyı bilen ve hesabını buna göre yapmış bir şeytan en iyi hesaplamayla bu anınızı bilebilir. ancak kuantum fiziğinde böyle birşeyden söz edilemez, daha atomun etrafındaki elektronların dahi yerini belirlemek imkansızken...
Ne demek tüm bunlar? bir Tek akıllılığın olduğunu ve tüm bunların tesadüf olamayacağını gösterir.
(Aynısını kuantum başlığında da girdm ayıp olmaz inşallah)
ebenizin amı başınıza geçer bu dersi aldığınız sırada.
ne kadar kuvantuma el atmış dahi varsa araştırır, okur, anlamaya çalışır dersi verdikten sonra eee sikeyim böyle aşkın ızdırabını ne lan bu atom altı parçacık mı sikiyoruz diyip hayatın kuvarkları içinde ışırsınız.
çok sene oldu unuttum ne olduğunu.
paralel dünyalarımı gezsem de hangisinde okul okumoyorsam onu seçsem.
yeter be üniversiteli olmak demek dert sahibi olmak demekmiş bu sabah saçımdaki beyaz teli görünce anladım.
artık bir barbie bebek kadar güzel değilim, çünkü yaşlandım.
en uygunundan bir huzur evi rezervasyonu yapmalıyım artık.
islam tasavvufu ile alakalı bilimmiş. kocaman bir hasssiktir de yollanabilir bu yoruma ama saygı ve terbiye çerçevemiz henüz buna müsade etmemektedir. bu yüzden hiç sesimizi çıkarmadan izliyoruz.
