--spoiler--
1924'te Devlet Bankası yönetim kurulunun koordinasyonu altında Bankalar Komitesi kuruldu.
1920'lerin ikinci yarısında Devlet Bankasının faaliyetleri oldukça farklılaştı. Bunun ana nedeni
sanayileşmenin hızlanmasına bağlı devasa sermaye ihtiyacıydı. SSCB'de sanayileşme emisyon ile finanse
edildi. 1926da çeşitli siyasî ve ideolojik faktörlerle YEP'nın ilk kabullerinden sapmalar oldu. Devlet ve
özel kesimin aynı anda var olması 'kim kimin için kazanıyor' suçlamasına yol açtı. YEP'in başlangıcında
iktisadî gelişme için kabul edilen özel girişiminde ekonomide varlığından vazgeçildi
(http://www.hse.ru/data/36...07/1233/1Goland_NEP_8.pdf erişim 01/09/2009). 1929 Haziranında ilk
Devlet Bankası Kanunu kabul edildi, buna göre Devlet Bankası para dolaşımını düzenleyen ve SSCB
genel iktisadî gelişme planı ile uyumlu kısa vadeli kredi veren bir kurum haline getirildi. Mayıs 1932de
Devlet Bankasının ve yatırım bankalarının (Prombank, Selkhozbank, Vsekobank ve Tsekombank)
işlevleri şekillendi. Devlet Bankası ekonomiye planlanan kredileri veren sıradan devlet bankalarından biri
oldu. 1930larda şekillenen banka ve kredi sistemi 55 yıl boyunca değişmeden kaldı. YEP'nın
uygulandığı sürede (1921-1928) ortaya çıkan ticari bankaların son emareleri olan komün ve kooperatif
bankaları 1930-1932 arasındaki bankacılık düzenlemeleriyle ortadan kaldırıldı.
--spoiler--
--spoiler--
Gosbank nakit planını hazırlıyor ve gözetliyordu. Hane halkı ücret ve maaşını nakit olarak alıyor,
nakit olarak harcıyor veya nakit tasarrufta bulunuyor ya da Tasarruf Bankasında tasarruf mevduatı
hesabına yatırıyordu. Kazandığınız parayla satın alabileceğiniz mal ve hizmetlerin sayısı sınırlıydı.
işletmeler parayı Gosbankın yerel bir şubesindeki hesaplarında tutarlardı.
Gosbank, Maliye Bakanlığı ile birlikte para arzını kontrol ediyordu. Bankacılık sistemi dışındaki
kâğıt paralar Sovyetler Birliğinde dar para arzı toplamını oluşturuyordu. işletmelerin nakit rezervleri ücret
ödemeleri için yetersiz kalınca Gosbank işletmelere ücret ödemeleri için yetki vererek para arzını
yükseltiyordu. Bir diğer para arzının genişleme kaynağı bütçe açıklarıydı. Bütçe açığı hane halkı
tasarrufları ile karşılanamıyorsa emisyona başvuruluyordu. Plancılar para arzını halkta para talebini
belirliyordu. SSCBde bir kişinin diğerinden daha çok para kazanma fırsatı fazla değildi. Makroekonomik
istikrara bir enflasyonist tehdit olan tüketim malları kıtlığı karşısında plancılar nakit birikimini
gözetliyorlardı.
Gosbank tek kısa vadeli kredi kaynağı idi. Sovyet işletme (üretim) planı fiziki girdi çıktı
göstergelerinin yanında büyük bir finansal planı da içerirdi. işletme planında ücret maliyeti, planlanan
maliyet düşüşleri, kredi planları gibi birçok hedef yer alırdı. Bu finansal hedefler işletmenin fiziki girdi
çıktı hedeflerinin parasal tamamlayıcısıydı. işletme yöneticileri finansal planların (maliyet düşüşü, ücret
maliyeti ve kredi planları) yerine getirilmesini üretim planlarından daha az önemli görürlerdi. Finansal
planlar ruble kontrolü olarak adlandırılan sistemle önem kazanıyordu, bu sistemle plancılar işletmeler
üzerinde kontrol sağlayabiliyordu. Gosbank tek takas merci ve tek kısa vadeli kredi kaynağı olması
hasebiyle işletme faaliyetlerini gözetlemek için uygun bir vasıtaydı, tüm işletmeler arası ödemeler
Gosbank aracılığıyla yürütüldüğünden fiziki alışveriş (parasal karşılık olarak) yakından gözlenebiliyordu.
Finansal plandan sapma fiziki plandan sapmanın önemli bir habercisiydi (Gregory ve Stuart, 1998:108-
--spoiler--
