toplumu oluşturan fertlerin birbirlerine tesirleri sonucunda doğar. ferdi psikolojinin dışında bir psikolojidir, sosyal psişik olaylardır. sosyal müesseseleri oluşturur ve insanların kurumsallaşmış davranış biçimlerini inceleyen sosyolojinin konusudur. bu algının teker teker fert şuurlarından ayrı bir ruhu vardır. bireylerin lükse olan merakları, daha fazla para kazanma istekleri, kredi, ücret, para, mübadele uzak asırlardan günümüze ulaşan iktisadî unsurlardır. bunları biz yaratmadık. ya da ahlak kuralları, hukuk uygulamaları, diller, inançlar hep kolektif alışkanlıklardır, sosyal kültürün bize bir anlamda dayattığı mükellefiyetlerdir. bizim dışımızda gelişen, bazen emreden kurumlardır. kolektif tasavvurun oluşumu da bu sosyal olayların bir sebep biçiminde topluma nüfuzuyla gerçekleşir.
