17.yy da osmanlı'nın devlet düzeninin teşkilatının nın neden ve nasıl bozulmalara maruz kaldığını ele alan,ve bunların çözüm yolları gösteren enderun mektebinde değişik görevlerde bulunmuş koçi bey tarafından yazılmış bir nevi rapor.
günümüzün devlet denetleme kurulu raporları, teftiş kurulu raporları gibi olduğunu düşünebiliriz.
enteresan bir alıntı: koçi bey, 4. murat'a sunduğu risalesinde (küçük kitap) türkler hakkında şunları yazıyordu: "...mezhebi bilinmeyen şehir oğlanı, türk, çingene, tatar, kurt, ecnebi, laz, yörük, katırcı, deveci, hamal, ağdacı, yol kesen, yankesici ve diğer çeşitli kimseler..."
risalede osmanlı devletinde yozlaşmanın bir nedeni de devlet yönetiminde ağırlığın devşirmelerin aleyhine türklerin lehine değişmesi olarak görülür. zira bir devşirmeyi azletsen idam etsen arkası yoktur ama bir türk veziri idam edersen arkasında bazen çok büyük bir aile olabiliyor.
