El Kindi, El Kindi Hayatı, El Kindi Kimdir? (801- 866)
Ebu Yusuf Yakup ishak El-Kindi MS.801 civarında Küfe'de doğdu. Babası Harun el-Reşit'in bir memuru idi. El-Kindi; el-Memun, el-Mutasım ve el-Mütevekkil'in bir çağdaşı idi ve büyük ölçüde Bağdat'ta yetişti. Mütevekkil tarafından resmi olarak bir hattat olarak görevlendirildi. Onun felsefi görüşlerinden dolayı, Mütevekkil ona sinirlendi ve bütün kitaplarına el koydu. Ancak, bunlar sonradan iade edildi. El-Mutamid'in hükümdarlığı esnasında 866'te öldü.
El-Kindi, bir filozof, matematikçi, fizikçi, astronom, hekim, coğrafyacı ve hatta müzikte bir uzman idi. Onun bu alanların tamamına özgün katkılar yapmış olması şaşırtıcıdır. Eserlerinden dolayı, Arapların Filozofu olarak bilinir.
Matematikte, sayı sistemi üzerine dört kitap yazmıştır ve modern aritmetiğin büyük bir bölümünün kuruluşunu hazırlamıştır. Arap sayılar sisteminin büyük ölçüde el-Harizmi tarafından geliştirilmiş olduğundan şüphe yoktur, ancak El-Kindi de bu konu üzerine zengin katkılarda bulunmuştur. Aynı zamanda, astronomi ile ilgili çalışmalarında yardım etmesi için küresel geometriye de katkıda bulunmuştur.
Kimyada, baz metallerin değerli metallere dönüştürülebileceği fikrine karşı gelmiştir. Hüküm süren simya ile ilgili görüşlerin aksine, kimyasal reaksiyonların elementlerin transformasyonunu meydana getiremeyeceğinde ısrarlı olmuştu. Fizikte, geometrik optiğe zengin katkılarda bulunmuş ve bunun üzerine bir kitap yazmıştır. Bu kitap daha sonra Roger Bacon gibi ünlü bilim adamlarına rehberlik ve ilham sağlamıştır.
Tıpta, başlıca katkısı, sistematik olarak o zaman bilinen tüm ilaçlara uygulanabilecek dozları belirleyen ilk kişi olması gerçeğini kapsamaktaydı. Bu, hekimler arasında reçete yazmada zorluklara neden olan dozaj üzerine hüküm süren çelişkili görüşleri çözmüştür.
Onun zamanında müziğin bilimsel yönlerine ilişkin çok az şey bilinmektedir. Armoni üretmek için bir araya getirilen çeşitli notaların her birinin belirli bir perdeye sahip olduğuna dikkat çekmiştir. Bu yüzden, perdesi çok düşük veya çok yüksek olan notalar hoş değildir. Armoninin derecesi notaların frekansına bağlıdır, vb. Aynı zamanda bir ses çıkarıldığında, bunun havada kulak zarına çarpan dalgalar oluşturduğu gerçeğini ileri sürmüştür. Eseri perdenin belirlenmesi üzerine bir terkim usulünü içermekteydi.
O, üretken bir yazardı: onun tarafından yazılan kitapların toplam sayısı 241 idi. Göze çarpanları, aşağıdaki gibi bölünmüştü: Astronomi 16, Aritmetik 11, Geometri 32, Tıp 22, Fizik 12, Felsefe 22, Mantık 9, Psikoloji 5, ve Müzik 7.
Buna ilaveten, onun tarafından yazılmış çeşitli biyografiler, gelgitler, astronomi ile ilgili cihazlar, kayalar, değerli taşlar vb. ile ilgilidir. Aynı zamanda, Yunanca eserleri Arapça'ya çeviren ilk tercümanlardan biriydi, fakat bu gerçek onun sayısız özgün eserleri tarafından büyük ölçüde gölgelenmişti. Kitaplarının çoğunun artık mevcut olmaması büyük bir talihsizliktir, fakat mevcut olanlar onun oldukça yüksek alimlik standardını ve katkılarını ortaya koymaktadır. Latince'de Alkindus olarak bilinir ve çok sayıdaki kitabı Cremonalı Gherard tarafından Latince'ye çevrilmiştir. Orta çağ boyunca Latince'ye çevrilen kitapları Risale der Tanzim, ihtiyarat'ül-Ayyam, ilahiyat-e-Aristu, el-Mosika, Met-o-Cezr, ve Edviyeh Murakkaba idi. El-Kindi'nin bilim ve felsefenin gelişimine etkisi, dönemdeki bilimlerin uyanışında önemlidir. Orta Çağda, Cardano onu en büyük on iki dahiden biri olarak düşünmekteydi. Eserleri, gerçekten, yüzyıllar boyunca, başta fizik, matematik, tıp ve müzik olmak üzere çeşitli konuların ilerideki gelişimine öndelik etmiştir.
Ek Bilgiler
Kindi veya tam adıyla Ebū-Yūsuf Ya’kūb ibn Ishāk el-Kindī. (801?-866?). Ortaçağ Avrupası'nda "Alchindus" adıyla tanınan, ilk islam filozofudur. Felsefesinde, Platon, Aristoteles ve Plotinus'un görüşlerinin bir sentezini yapmıştır. Felsefenin yönteminin kanıtlama, kanıtlamanın hedefinin maddeye biçim kazandıran özleri bilmek, felsefenin amacının ise Tanrı'ya erişmek olduğunu öne süren El-Kindi'ye göre, felsefi bilginin ilk basamağı akıl yürütmedir. insanın akıl yürütme yoluyla adım adım basitten bileşiğe ve en yetkin olana doğru yükseldiğini öne süren filozof, varlığa akılcı bir açıdan yaklaştığı için, Tanrı'nın özüne ait sıfatları inkar etmiştir. Tanrı'nın sıfatlarının ancak olumsuz bir biçimde bilinebileceğini savunan El-Kindi'ye göre, Tanrı mutlak Bir'dir. Mutlak varlık olması nedeniyle, Mutlak Bir'in şekli, niteliği, niceliği, maddesi yoktur ve O göreli bir varlık değildir.
Hayatı
Soylu bir ailenin çocuğu olarak Kûfe'de doğdu. Dedesi Eş'as, Güney Arabistan'ın en büyük kabilelerinden biri olan Kinde'nin hükümdarıydı. Müslüman olduktan sonra kabilesinin ileri gelenleriyle Kûfe'ye yerleşmişti. Babası ishak b. es-Sabbah yıllarca Kûfe valiliği yaptı.
Küçük yaşta babasını yitirdi. Çocukluk ve ilk gençlik yılları Kûfe ve Basra'da geçen Kindî, geleneksel temel eğitimden sonra dil ve edebiyat alanında eğitim gördü. Halife Me'mun'un 830'da kurduğu Beytü'l-hikme'deki bilginler topluluğu arasında yer aldı. Mutezili devlet yöneticilerinden destek gören Kindi Ehl-i Sünnet yanlısı Mütevekkil-Alellah'ın iktidarında saraydan uzak kaldı.
Kindi felesfeden tıbba, matematikten astronomiye, ilahiyattan siyasete, psikolojiden diyalektiğe, astrolojiden kehanete ve optikten kimyaya kadar yirmi ayrı dalda eser vererek sayıları 277'yi bulan bir külliyat oluşturmuştur.
Akla büyük bir yer veren Meşşai felsefe akımını ilk başlatan kişi de olan Kindi'nin 17 eseri Latince'ye, 4'ü ibraniceye tercüme edilmiştir.Ayrıca izafiyet teorisini bulan ilk kişidir.
El Kindi'nin Eserleri
- Risale fil Akl
- Risale fi Mahiyyetin Nevmi ver Rüya.
- Risale fil Cevahiril Hamse.
- Risale fil illetis Selci vel Berdi vel Berki ves Savaiki ver Radi vez Zemherir.
- Risale fiş Şuaat.
- Risale fi ihtiyaratil Eyyam.
- De intellecto Secondum Aristoteles et Platonem.
- Risale fi ihtilafil Manazır.
- Fi Marifeti Kuval Edviyetil Murekkebe.
KAYNAK: Mahmut Kaya: Felsefe Metinleri, istanbul:Klasik Yayınları, 2005. El Kindi Hayatı Kısaca.
islam felsefi düşünce tarihinin ilk ve öncü filozofu olan Kindi'nin en temel yaklaşımı'; döneminin güçlü felsefi akımı dehriyye (materyalist) felsefesine bir cevap niteliğinde geliştirdiği "alemin yoktan yaratılmışlığı" yaklaşımıdır.
Kindi Bu tezinde Öklid geometrisinin temel aksiyomlarından yola çıkar. Bu aksiyomlar sırasıyla;
* birbirinden büyük olmayan aynı cinsten nitelikler birbirine eşittir.
* eşitlerden birinin miktarı arttırılınca, hem diğer eşitlerden hem de artırılmadan önceki durumundan daha büyük olur.
* kendisinden bir miktar eksilen her şeyin, geriye kalan kısmı, önceki durumundan daha azdır.
* nicelik bakımından sonlu/sınırlı olan iki cismin toplamları da sonludur.
* aynı cinsten olan iki şeyden küçüğü büyüğünü veya onun bir kısmını oluşturur.
* sonlu olan sonsuz olamaz.
Buna göre, sonsuz olduğu varsayılan bir cisimden belli bir parça alınırsa, geriye kalan kısım yine sonlu ya da sonsuz olacaktır.
Kalan kısım sonlu ise; alınan parça geri eklendiğinde cisim sonlu olacaktır. (4.aksiyom) halbuki cisim başlangıçta sonsuzdu. Bu durumda Sonlu olan sonsuz olamaz.(6. Aksiyom) kısaca bu durum 4. 6. Aksiyomlar gereği çelişkidir.
Kalan kısım sonsuz ise; parça eklendiğinde eski durumuna eşit ya da daha büyük olacaktır. Sonsuz olana bir parça eklendiğinde sonsuz olandan daha büyük olması yine bir çelişkidir. Ki; Eğer eşitse 2. Aksiyom gereği, yok eşit değil büyük ise 3. Aksiyomla çelişkilidir.
Velhasıl Kindi'ye göre çelişkiye düşmeksizin bir niceliğin ya da nicelikli bir şeyin sonsuzluğu varsayılamaz. Evren de bir nicelik olduğundan sonlu ve sınırlıdır. Dolayısıyla yoktan var edilmiştir.
Ve hatta Kindi'ye göre evren bir organizma gibi canlı ve akıllıdır. Zıddı bulunmadığından oluş ve bozuluşa da tabii değildir.
Çünkü o; arasında boşluk bulunmayan tek cisimdir.
Ve son olarak Aristo felsefesinin doğudaki ilk ve en güçlü temsilcisi, meşşai ekolün kurucusu büyük düşünür Kindi'nin felekler kozmolojisi gereğince; ilk maddeden oluşan evren ve tüm ayüstü varlıklar zıtları olmadığından oluş ve bozuluşa uğramazlar.
