en az fight club ve v for vandetta kadar keskin bir sistem eleştirisi barındıran ihsan yüce'nin yazdığı ve oynadığı film. ayrıca filmin içinde subliminal olarak şener şen'in köylü halka ''şurada 141 142 başsınız'' derken o dönemde yasada olan 141 ve 142. maddelere gönderme yapılmaktadır.
sağ-sol çatışmalarının yaşandığı dönemde türkiye'de sosyalizmin engellenmesini, halkın sömürülüşünü ve başkaldıranların durumunu 'ağalık' düzeni üzerinden anlatan, başrolünde kemal sunal'ın oynadığı yeşilçam türk filmidir.
filmde ağalık düzeni ile devlet arasında benzetme kurulmuş, ağa ile ağanın yanında yer alanların halka uyguladığı baskı ve bilinçlenen birkaç kişinin devrim mücadelesine girmesi komedi tadında yansıtılmıştır.
(bkz: başlık yaktı başımı artık karı istiyem)
öküz alırız o parayla repliğiyle ünlü kemal sunal, adile naşit, müjde ar, şener şen ve ilyas salman'ın oynadığı film. erdal özyağcılar'ı da unutmamak lazım bu arada.
bir komedi filminden ziyade siyasi hicivdir. kayınbaba kapitalizmi, maho ağa ise faşizmi simgeler. baba para olmadıkça kızını kocasının yatağından çıkarabilecek kadar para düşkünü, ağa ise kendine karşı gelen, otoritesini bozan feyzoyu kövden kovarak sadece benim dediğim olur düşüncesine karşılık gelir.
kemal sunal ve şener şen in en iyi oyunculuklarından birisidir bu film. komedi filminden ziyade siyasi hiciv olarak izlerseniz daha çok keyif alırsınız.
"ekin ektim bitmiyor.
öküz oldum gitmiyor.
aramızda ağa var gülom,
elim yare yetmiyor"
şeklindeki atışma mısralarıyla pekçok şeyi özetleyen başarılı film.
türk sinemasının zirve filmidir. kemal sunal, şener şen, adile naşit, erdal özyağcılar, ilyas salman , ihsan yüce ve müjde ar. dünya karmasını toplasan böyle yıldızları bir arada göremezsin. (bkz: yatta suratına sıçam)
An itibariyle kanal 7'nin içine sıçmakta olduğu ihsan yüce harikası. Kanaatimce türk sinemasının en iyi filmidir. Filmin içinde o kadar replik, o kadar komik unsur varken her zaman topal hoca ile feyzo'nun abdest aldıkları sahnede aralarında geçen konuşmada kahkahaları basarım:
senaryosunu ihsan yücenin yazdığı 1978 yapımı atıf yılmaz filmi. oyuncu kadrosunda kemal sunal, müjde ar, adile naşit, şener şen, ilyas salman, erdal özyağcılar ve ihsan yüce gibi birbirinden değerli isimleri görmek mümkündür...
- kibar feyzo : oyun kaç kaç
- ağa : şapkanın üzerine oturdun eşşekoğlu eşşek
- kibar feyzo : bir yere mi gidecektin ağam
- ağa : lan seni
- kibar feyzo : kovirmisin ağam
- ağa : kovmirem ulan kovmirem
herkese renkli günler....
aslında devrimcidir feyzo. köyünün sorunlarını çözmeye çalışırken tek başına kalmış, cezalandırıldığında * diğer bütün devrimciler gibi halkı tarafından ceza korkusundan dolayı yalnız bırakılmış, köyünden her kovulduğunda şehire gidip yeni bilgiyle donanıp kürkçü misali gibi yine köyüne dönüp köyünü dönüştürmeye çalışan, eziyeti, kulun kula kulluğunu yok etmeye meyilli bir adamdır feyzo. başlık parası, marabalık, ağalık, mollalık, ırgatlığa, cehalete * başkaldıran bir adam.
Türkiye' nin acı portresine komedi dram tarzı bakan, ağalık düzenine başkaldıran, toprak reformunun savunucusu bir filmdir bu film.
izlerken kızamıyorsunuz ağaya bile çünkü o da okumamış babasının hazır topraklarına ve insanlarına konmuştur o da doğru düzgün okuma yazma bilmez, hatta o derece vurdumduymaz cahil bir ağadır ki köylü çukurova işçileri gibi günlük 100 tl ücret isterken ağa ben sizin öbür dünyanızı düşünüp camii yaptırıyorum nankörler diyebilmiştir, sapla samanı ayıramayacak hem kel hem fodul hem cahil hem kurnazdır.
Kadınlar bu düzende film tabiriyle mal gibi alınır satılır söz söyleme hakkı yoktur. Öküz kadar değeri yoktur onların, feyzo nun annesi feyzo ya ona vereceğin parayla öküz alırık demektedir, kadının yeri bu anlamda sofrada yine öküzden sonradır.
Köyün ağa, tüccar *, molla * üçgeninde nasıl inim inim inlediğini görürsünüz bu filmde. köyün imamının bile ağadan yana ağırlığını koyması, hak yerine güçlüyü seçmesi köylüye yaşama şansı hiç bırakmamıştır, tüccar zihniyeti ağır basmıştır onun da.
bu film züğürt ağa filminden çok farklıdır, lakin sefil bilo, davaro gibi filmler ise bu filmin yeni öğeler eklenmiş türevleridir.
atıf yılmaz' ın gözünde ne kadar büyümüşse bu karakter bizim gözümüzde daha büyümüştür aslında.
Duygusaldır feyzo, dramatiktir film, komediden ziyade. üzer hepimizi filmi bitirdiğimizde çocuk yumruğu kalır boğazımızda, bizim sahip olduklarımız onların sahip olamadıkları bizi utandırmaya ve seyirci olarak düşündürmeye sevk eder. Çok ağır siyasi taşlama olan bu film bu işin sonu neye varırı düşündürür bize.
Uzatmayacağım filmin sonunda feyzo gibi bir devrimcinin hakim karşısında son sözleri gözlerimizden çıkacak olan nemi adeta buharlaştırıp içimize katar, o bir damla gözyaşı da akmadığı için kalbimize batar :
SUÇ KiMDE?
-''Yalanım yok, bütün işler bu minval üzere olmuştur hekim beyim.
Maho Ağa ölmüştür. O ölmüştür, başka ağa gelmiştir, köyümüzün başına.
Haber almışım, herkes maho Ağa' yı arar olmuştur. Bu işin sonu neye varır ben bilmirem.
Sen devletsin, sen bilirsin. Gayrı hükmü sen ver kurban. Suç kimde?''
seksten soğutan bir filmdir. hele müjde ar'ın sevişirken sıçar gibi 'ohhhh' sesi çıkarması bütün kadınlara bakış açımı değiştirmişti. 'ohhh' nedir abi eskiden köylük yerde şuh bir sesle 'ahhh' çekilemiyor mu? ayıp mıydı?
asıl mesajı sonda vermiş filmdir. zira, "duymuşam ki maho ağa yerine gelen ağa maho ağayı aratır olmuş" diyerek orwelyen bir tarz ve son benimsemiştir. hayvan çiftliği'ni okuyan bilir. aslında sıkı bir sosyalist olan george orwel orada sovyet sosyalist pratikten duyduğu hayal kırıklığını yansıtmış, sosyalist yöntemleri eleştirmişti. aslında tam bir entelektüel gibi de davranıp, dürüst davranmıştı.
kibar feyzo'da da film boyunca koyu maoist temalar işlenmiş, en son köylü, ağadan kurtulmuş, ancak bunun yeterli olmadığı, devrim olsa bile düzenin kendini bir şekilde yürüttü vurgulanmmış., gerçekçi bir sona yer verilmiş.
adımın feyyaz olmasından mütevellit ilköğretim hayatımda arkadaşlarımın hocalara çeşitli sempatizanlık içeren yaklaşımlarda bulunmamdan ötürü bana taktıkları lakaptır.
türk sinemasının en iyi trajikomik öykülerinden birini konu alan film.
oyuncuların üst düzey perfomansları filimi bir seviye üste taşımış, film türk sinemasının unutulmazları arasına girmiştir.
