t24 haber sitesinin bir haberidir. aynen aktarıyorum.
Fragmanlarının yayına girdiği günden bu yana tartışma konusu olan ATV'nin yeni dizisi "Kertenkele" hakkında Zaman'da yazılar kaleme alan sinema eleştirmeni Nedim Hazar'dan da yorum geldi. Hazar, bir hırsız karakterinin başrol aldığı dizinin Kemal Tebrizinin Marmoulak-Kertenkele isimli 2004 yapımı iran filminden esinleme olduğunu dile getirerek "Marmoulaktaki hırsızın adının Rıza olduğunu" söyledi.
Hazar'ın Zaman'da "Kertenkele" başlığıyla yayımlanan(29 Ekim 2014) yazısı şöyle:
Efekt kanallarını kapatıp, sadece insan sesi ile dublajlı film diye sessiz sinema seyrettirdiklerinden ve dahi özetleri ana bölümden uzun, sinema filmlerine rahmet okutturan dizi alışkanlıkları başladığından beri televizyonda sinema ve dizi işlerini izlemeyi bırakalı, epey oldu.
Son dönem havuz medyasının tıka basa yalan ve nefretle taşması TV ile olan ilişkimi neredeyse sıfırladı.
iş bu nedenle yeni yayına başlayan Kertenkele isimli diziden epey geç ve okurların yoğun ikazı sonucu haberim oldu. Belki izleyenleriniz ya da duyanınız vardır, bilemiyorum, Kertenkele azılı ve sabıkalı bir hırsızın hapishaneden imam kostümüyle kaçıp, toplumda itibar gördüğünü fark edince bu rolü oynamaya devam edişini anlatan bir dizi.
Diziyi yayınlayanlar, jet hızıyla akan son jeneriğin en altına (catering firmalarından bile sonra) küçük puntolarla yazdıkları gibi, dizi bir iran filminden uyarlama. (Onlar esinlenme diye yazmışlar) Aynı yerin girişine de klasik olarak, dizinin gerçek kişilerle alakası olmadığı filan yazılı. Kemal Tebrizinin Marmoulak-Kertenkele isimli 2004 yapımı iran filmi, azılı bir hırsızın hapishaneden kaçmak için bir Molla kıyafetiyle halkın arasına sızmasını, devletin mollalardan çekinmesi ve halkın aşırı saygısı nedeniyle kirişi kırma çabalarını anlatıyor.
Aslında her ne kadar Tebrizi, filmini özgün yapmaya çabalasa da, Kertenkele de bir başka Amerikan filmi olan Were No Angels (1989)ın uyarlamasıdır. O da 1955 yapımı olan bir Michael Curtiz yapımı aynı isimli filmin tekrar çevrimidir. Yani olay şu; Amerikalılar hırsızların rahip kılığına girdiği bir film çektiler, iranlılar onlardan taklit ederek hırsızın molla kılığına girdiği uyarlama bir film çekti, bir Türk televizyonu da irandan esinlenerek hırsızı imam yapıp filmi diziye dönüştürdü.
Sean Penn ve Robert DeNironun oynadığı 89 yapımı Neil Jordan yapımı Biz Melek Değiliz, biri saf, diğeri kurnaz iki adi suçlunun rahip kılığında ABD-Kanada sınırını geçmesini anlatırken hem hurafelere doğrudan yüklenir hem de saf inancı yükseltir. Keza Tebrizi de alabildiğince özgünleştirerek anlattığı hikâyede, Molla rejimine ağır eleştiriler yapar ve halkın kolay kandırılabileceğini etkileyici şekilde anlatır. Her iki yapıma da bakıldığında sahip oldukları inanç kültürüne uygun eleştiri vardır. Ancak bu tema bize uymaz. Zira bizim inanç kültürümüzde ruhban sınıfı yoktur. Bir kere imamlar cami kostümleriyle sokaklarda gezmezler. Oysa rahipler ve mollalar gezerler. Onlara kanun ve yerleşik kurallar pek işlemez. Biz de ise Cumhuriyet rejimi boyunca din adamları potansiyel suçlu, rejim ve millet düşmanı olarak görülmüşlerdir. Bırakınız azılı hırsız olmayı, suç işlemeden olağan şüpheli olarak sürekli baskı ve tarassut altında kalmışlardır.
Kaldı ki Tebrizinin Kertenkeleyi iranda vizyona sokması hiç de kolay olmamış, doğal olarak mollalar ve rejim aşırı rahatsız olmuş, Tebrizi, çok zekice bir pilot gösterimle aşmıştır bu sıkıntıyı. Haremlik selamlık olarak düzenlenen salonda, bir tarafa kadın ve çocukları, diğer yana mollalar ve bürokratları oturtmuş, filmi izletmeye başlamış, salonun bir kısmı kahkahadan yerlere yatarken, diğer kısım homur homur sessizce sinirlenmiş. Ancak bir noktadan sonra öteki kısım da yelkenleri indirip gülmeye başlamıştır.
Orijinal Kertenkele, çok ciddi bir molla rejimi eleştirisidir. Hassaten ruhban sınıfına ağır tenkitler yönetirken iran halkının kesin inançlılığına da ciddi dokundurmalarda bulunur. Kürsüye çıkan üçkâğıtçı molla Bugün size ehl-i kitap kardeşimiz Tarantinonun Pulp Fiction filminden bahsedeceğim der mesela!
Bizim Kertenkele ise halkı değil, sosyete ve mafyayı ele alırken kurulu düzene doğal olarak en ufak bir eleştiri yapmak yerine klişe şaklabanlıklarla din adamını karikatürize etmekten başka bir şey yapmamış ne yazık ki! Dolayısıyla illa bir iran esinlenme dizisi yapılacaksa, başka bir yapım seçilmeliydi, diye düşünüyorum.
Ha bu arada bir şey hatırlatayım. Orijinal Kertenkelede yani Marmoulaktaki hırsızın adı Rızadır
Bu dizi bana şunu resmen kanıtladı. iran türkiyeden düşünce ve özgürlük bakımından daha gelişmiş bir ülkedir.
Orada aynen bu şekilde hatta dinle yapılan bazı şeyler filmde fena halde güldürmüştür. Peki yasaklama veya tepki oldu mu? benim bildiğim kadarıyla olmadı. -Olduysa kutumu yeşillendirin.-
Gelelim Türkiyeye bizim ülkemizde daha yayınlandığı an yüzlerce şikayet yapılmış diyanet harekete geçip bildiri paylaşmış. Büyük ihtimalle yapımcılar iranda yayınlandıysa türkiyede hayli hayli yayınlanır diye düşündüler. Ama bizim kafalarımız onlardan daha geri. Salya salya aşkı memnu izleyen insanlar. Size sesleniyorum. Bu tepki niye arkadaş? Şeriatla yönetlilen bir ülke bile bu kadar tepki vermiyor?
Dinle dalga geçiyor diyorsunuz diye şikayet etmişsiniz heralde böyle yapma amacı yok bunuda mı ben söyleyeyim. Orada verilen mesaj bambaşka çıkarım yeteniğiz sıfır mı? At gözlüğüyle mi olaya bakıp sonuç çıkarıyorsunuz?
yada
fikrimi değiştiriyorum iran halkı türk halkından daha zekidir. En azından bunu anlayıp bu kadar tepki göstermemiştir.
dizi sanat değil fakat muhafazakarların bunu da beceremeyeceği aşikar. bu diziden imamlar ve diyanet rahatsız olmuş hatta bazı imamlar dizinin yapımcısına dava açmışlar.
çok güzel bir şey. muhafazakarın muhafazakara bağnazlık yapması gerçekten çok güzel bir şey. diğer insanları rahatsız etmeyin birbirinizi yiyin. aynen cemaat - akp gibi.
oynayanların yarısı adanalıdan olan dizidir. utanmasalar tam kadro adanalı oynayacaklarmış. swh Ayrıyetten konu bakımından şahsımca dinimize aykırı düşen dizi. diyanet de açıklama yapmıştı dizi hakkında.
anlamsız tepkilere uğrayan yeni başlamış ve bu gidişle de yakında sonlanacak olan dizi.
bir kere dizide sahtekar bir imam falan yok. söz konusu eleştirileri yapanlar diziyi nereleriyle izliyorlar ondan sonra nereleriyle idrak etmeye çalışıyorlar anlamıyorum. adam sahtekar imamı oynamıyor. yok öyle bir şey. dizide bir hırsız var, sahtekar var. bu adam sadece imam kılığına giriyor. anlatabiliyor muyum. sahtekarı oynayan imam değil, imam kılığına girmiş sahtekar.
hatta dizide örtülü bir oyuncu var dikkat edin ara sıra imamı düzeltiyor. işte böyle dememeliydi, imam böyle söylemez vs. gibisinden. rol icabı da o kılığa girdiğinden memnun değil zaten. namaz kıldırması icap ediyor mesela onu bile "siz kıldırsaydınız efendim" falan gibisinden topu bir bilene atmaya çalışıyor.
saçma sapan eleştirilerde bulunmayın.
Yobazların yaftalamalarda bulunduğu atv dizisi. Rol kavramını anlayamamış bi zihniyetin ağır eleştirilerine maruz kalmıştır. işin komiği zaten kertenkelenin imam degil imam kılığına girmiş olan biri olmasıdır.
konusu itibari ile güzel dizidir. bu tarz film ve dizileri hep sevmişimdir. şevket rolünün biraz piçleştirilmesi gerektiğini düşünüyorum. yani saf olmasın. adam parayı alıp gidiyor. bizim hocanın onunla daha uzun uğraşmasını isterdim hem de daha fazla komiklik çıkarılabilir.
turnosol kağıdı olmuş dizi. akp yalakları bu dizi konusunda nasıl olduysa ikiye ayrıldı çünkü akp içinden daha iyi kötü açıklaması gelmedi. konu şu yetimhanede büyüyen kahramanımız hırsız olmuştur lakin öyle etrafa zarar veren bir tip değildir. peşinde polis varken bile gidip de yangından birini kurtarır. polis yakalar cezaevinde iken hastaneye çıkar ve buradan bir imamın cübbesini ve sarığını iç edip kaçar. bir mahalle camiine yanlışlıkla imam olur. önce imamlara hakaret var denildi lakin bu tutmadı bu sefer dindarlara var anlamazlar mı sahte olduğunu itirazı yaptılar. bir de kimse böyle abuk subuk sorular sormaz itirazı var. ulan oruçluyken kocamla seviştim orucum bozuldu mu diye soran kadın var be. neyse lakin dizi hep birinci oldu. bu sefer de dizinin kanalı ve yayın grubu bakın halk bizi birinci yaptı dedi karşıtlar ise reyting her şey mi dedi. yalnız o karşıtlara sandık her şey mi dediğimiz de evet o her şey diyorlar.
