tohumları sık olarak dikilirse kısa ama geniş yapraklı olarak, büyük ihtimalle dişi cinsiyette çıkan ve yapraklarından esrar yapılan bitki.
tohumları seyrek olarak dikilirse büyük ihtimalle erkek cinsiyetli ve küçük yapraklı ama kalın uzun saplı olarak çıkar ve bundan kendir halatı ve kağıt yapılır.
haşhaş gibi uyuşturucu yapımında kullanıldığı için devlet izniyle ekilir, biçilir. fakat kimse bu yasağı tınlamaz. geçenlerde eyüp sultan türbesinde bile bulunmuştu. (bkz: oha)
Temmuz ve Ağustos aylarında soluk yeşilimsi renkli çiçekler açan, kültürü yapılan ve yabani olarak da yol kenarlarında, ekilmemiş alanlarda rastlanan, 50 cm-3 m boylarında, bir senelik, iki evcikli ve otsu bir bitki.
Esrar otu olarak da bilinir. Meyve 3-5 mm boyunda, mercimek şeklinde, grimsi veya yeşilimsi esmer renklidir. Kenevirin anavatanı Orta Asya'dır. Yeryüzünde ip yapmakta kullanılan ilk bitkidir. M.Ö. 3000 yıllarında Çinliler kumaş yapmakta kullanmışlardır. Bitkinin çiçeklenme süresi, dallanma şekli, tüyleri ve yaprak büyüklüklerinin çeşitliliği dolayısıyla farklı tipte kendire rastlanmaktadır. Liflerinden faydalanılacak kenevirler doğrudan doğruya tohumu toprağa serpmek suretiyle ekilir. Tohum keneviri ise açılan özel çukurlara atılır, üstleri toprak ile doldurulur.
Kullanıldığı yerler: Bitkinin dişi çiçekli dal uçları, meyveleri yağı ve lifleri kullanılmaktadır. Kendir lifleri, çok sağlam ve dayanıklı olduğu için bilhassa çuval, halat yapımında kullanıldığı gibi, hali ipi yelken bezi vs. yapımında da kullanılır. Bitkinin bilhassa çiçekli dal uçları organık eriticilerde eriyen bir reçine ile bir uçucu yağ ihtiva eder. iyi kalite reçine elde edilmesi iklim ve toprağa bağlıdır. Bu reçine fizyolojik bir tesire sahiptir. Merkezi sinir sistemine etki eder, yatıştırıcı ve uyuşturucudur. Hazım sistemine pek tesiri yoktur. Fakat çok çabuk alışkanlık yaptığından çoğu memleketlerde olduğu gibi memleketimizde de kullanılışı yasaktır. Keyif verici olarak Asya ve Afrika'da çok kullanılmaktadır. Esrar, tütün, tömbeki, sigara, ve nargile halinde içilebilmektedir. Bazen bal, reçel veya lokum içine konularak yutulur. Kenevir tohumlarından yağ çıkartılır ve yeşilimsi renkli bu yağ bilhassa sabun imalinde kullanılmaktadır.
Savunanlar, giyim sektöründeki yerini, kâğıt yapımında kullanılabilmesi nedeniyle ağaç katliamını önlemesini, yakıt ve ilaç sanayiindeki katkılarını öne sürüyorlar. Karşı çıkanlar ise, uyuşturucu etkisine dikkati çekiyorlar. Tarihin ilk zamanlarından beri var olan kenevir, artıları ve eksileriyle birçok tartışmaya konu oluyor...
Sıcak ülkelerde yetişen kenevir yaprağı
Kenevir, tarım alanında son yılların en önemli keşiflerinden biri... Halk arasında daha çok uyuşturucu maddelerin yapımında kullanıldığından, "günah bitkisi" diye anılıyor. O nedenle de, insanlık için gerçek yararları ne yazık ki pek bilinmiyor. Birçok ülke, kenevir bitkisinin (Cannabis sativa) ekimini ve yetiştirilmesini yasaklamış durumda. Bazı Batı Avrupa ülkelerinde, sadece deney amaçlı kullanım için ilgili bakanlıktan alınan özel izinlerle ekimi yapılıyor. Doğanın bir parçası olan bir bitkinin bu denli denetim altında tutulmasının nedeni ise, içerdiği bir maddeden kaynaklanıyor: Thc (tetraidrocannabinolo)... Doğal kenevir az miktarda Thc içeriyor ve bu nedenle de asla uyuşturucuya dönüştürülemiyor. Öte yandan, tarladan elde edilen kenevir liflerinden, tekstil sanayiinde, çekirdeklerinden de kozmetik sektöründe yararlanılıyor. Odunsu sapı ise, kâğıt ve kumaş üretiminde kullanılıyor. Kısaca kenevir, derisinden, etinden, sütünden yararlanılan bir çeşit büyükbaş hayvan olarak nitelendirilebilir. Ana maddesi kenevir olan keten giysiler, hafiflikleri ve terletmemesi nedeniyle, tüm dünyadaki modacıların kreasyonlarında yer alıyor. Hatta, isviçre'de "Her şey kenevirden" adlı mağazada, kitaptan şampuana ve biraya kadar birçok ürün kenevirden üretiliyor. Kenevirle yakından ilgilenen en ilginç sektör ise otomotiv sanayi. Son üretilen Opel Astra'nın kaplamasında hangi bitkiden yararlanıldı dersiniz?
"Kâğıt, kumaş ve gıda ürünlerinin yapımına, endüstriyel ve özel enerji üretimine katkısı olan ve aynı zamanda havayı temizlerken toprağı besleyen bir tek doğal kaynak bulunuyor: marihuana yani kenevir." Bu cümlenin sahibi 50 yaşındaki Jack Herer, birçok engellemeye rağmen halen faaliyet gösteren Hemp'in (Help end marijuana prohibition) 20 yaşından beri önderi. Hemp, Amerika'da yasaklanamayan en önemli gruplardan biri. Herer, kenevirin en ateşli savunucularından... Bazı botanikçiler, çevre ve tarım bilimciler de onunla aynı kanıyı paylaşıyorlar. Öte yandan, Almanya'da bulunan çevre bilimleriyle ilgili bir enstitüde yapılan araştırmaya göre, kenevir, elverişsiz topraklarda ve bataklık bölgelerde yetiştirilebilen ender bitkilerden biri. Araştırmada varılan bir başka sonuca göre, derinlerde filizlenen kökleri toprağın verimliliğini artırıyor. Ayrıca, pamuk gibi lifli bitkilerin tarladan toplanmadan önce %50'si ziyan olabili-yor. Ama araştırma, kenevirin çürümeye yol açan asalakların saldırısına daha az maruz kaldığını gösteriyor.
Kenevir
Kenevirin kullanım alanlarını daha iyi inceleyebilmek için uygarlığın ilk dönemlerine bakmak yeterli. Örneğin, 1920'li yılların sonlarına kadar giysi için üretilen kumaşların %80'i, denizcilerin kullandıkları sicimlerin %90'ı ve kâğıt üretiminin %75'i, tüm dünyadaki yüzlerce hektarlık kenevir tarlalarından sağlanıyordu. Gutenberg 15. yüzyılda matbaayı icat edip hammaddesi kenevirli yüzlerce sayfadan oluşan incil'i çoğalttı. 1776'da kenevirin üretiminde katkısı olduğu kâğıtlara Amerika'nın ilk bağımsızlık bildirgesi yazıldı. 1900'lü yıllarda, italya ve Rusya, yüzbinlerce hektarlık ekilmiş topraklarıyla dünyanın önde gelen kenevir üreticileriydi.
Mucizevi bitki kenevirin kullanım alanları ve yararları geçtiğimiz yıllarda çok sayıda araştırma ve yazıya konu oldu. Bu kitaplardan biri olan "Kenevir", Amerikalı kenevir savunucularından Jack Herer tarafından kaleme alındı. Kenevir hakkında 1940'lı yıllardan beri süregelen önyargıları ve bilgi eksikliğini bu kitapla gidermeye çalışan Herer, birçok alanda kullanılabilen bu bitkinin, sadece "uyuşturucunun suç ortağı" olarak anılmasına karşı çıkıyor. 1937 ise, kenevir için en önemli yıl oldu. Ağaçtan ilk kez kâğıt üreten ve petrolden plastik (naylon) elde etmeyi başaran, her iki buluşun da belgesine sahip Lammont Du Pont firması, Amerika'da hızla yayılan kenevirin tarlalardan toplanması ve selülozlarının korunması amacıyla yeni makineler icat etti. Bu gelişmelerin ardından aklanmaya başlayan kenevir, kimya devlerinin ilgisini çekmeye başladı. Aynı dönemlerde, otomotiv sektörünün efsanelerinden Henry Ford, tamamıy-la kenevirden imal ettiği ve kenevirle çalışan "Biomasscar" adlı arabasıyla bir devri-me imza attı. Ford'un yeni icadı, kısa sürede insanların ilgi merkezi oldu. Bu durumu fark eden bazı kesimler, kenevirin zararlarını öne sürerek bitkinin karşı propagandasını yapmaya başladılar. Dönemin ünlü basın krallarından William Randolph Hearst, gazetesinde kenevir karşıtı haberlere yer verirken, Narkotik Federal Büro Başkanı Harry Anslinger de, kenevirden üretilen marihuananın insanlık tarihindeki en tahrip edici özelliğe sahip uyuşturucu olduğunu belirtiyordu. Anslinger'in 1948'de yapılan bir kongrede iddia ettiğine göre, komünistler Amerikan askerlerini etkisiz hale getirebilmek için, onları marihuanaya alıştırıyorlardı. Kenevir, zaman içinde siyahların tekeline girdi ve insanlara bir çeşit rahatlatıcı olarak pazarlanmaya başladı. Artık günahkâr ilan edilen bitkinin diğer özellikleri göz ardı edildi ve dünyanın birçok yerinde yasaklandı.
Kozmetik sektöründeki bir Fransız firmasında üretilen parfümlerin esansı için kenevir bitkisi test ediliyor. Parfümeride kenevir yağı esansının kullanımı giderek yaygınlaşıyor.
Öte yandan, Avrupa Birliği, 1989'da bu çok tartışılan bitkiye kendi üslubuyla onay verdi. Kenevir bitkisinin içerdiği ve uyuşturucuya dönüştürülmesini sağlayan Thc maddesinin oranı %0,3'ün altında (marihuanada ise %7,8 civarında) bulunacaktı. Bugün ise kenevirin durumu bir hayli farklı: 1996'da yeryüzünde 13.722 hektarlık a-landa yetiştirilirken, günümüzde 22.850 hektarlık alanda üretiliyor. Kenevirin katkıda bulunduğu ürünlerin başında kâğıt ve yağ geliyor. Avustralya'da sabun, şampuan ve hatta vücut şampuanına kadar çeşitli ürünlerin içeriğinde rastlamak mümkün. Kenevir konusunda lider ülke olan Fransa'da, Thc maddesi 0,1 ve 0,2 oranında olmak üzere 10.900 hektarlık bir alanda kenevir yetiştiriliyor. Ülkedeki "Le Mans la federation nationale du chanvre" adlı kuruluş, kenevir bitkisiyle ilgili araştırmalara yer veriyor. Ayrıca, bitkinin lifli kısmının arabaların fren ve debriyaj mekanizmasında kullanılma-sını hedefliyor.
Peki ya giyim sektöründe? Pamuklu kumaşlar nemin %8'ini emiyor. Ancak, keten giysilerde bu oran %12'ye yükseliyor. O nedenle, yazın tercih edilen kumaşları arasında yer alan ketenin ana maddesi kenevir, tekstil sektöründe de prestij sahibi bir bitki olarak yerini koruyor. Modanın öncü ülkelerinden italya'nın Milano kentinde bulunan Vimercate şirketine, Çin ile Doğu Avrupa ülkelerinden yılda 130 bin ton kenevir ihraç ediliyor ve bitkiden 500.000 metre kumaş dokunuyor.
Deney tüpünün içindeki bir kenevir yaprağı. Araştırmalarına göre, kenevir bitkisinin içeriğindeki Thc maddesi, AIDS'li ve kanserli hastaların tedavisinde kullanılabilir.
Şifalı bitki kenevirin her zaman uyuşturmayan öyküsü:
Sigarasını içiyorlar. Hap ya da şurup olarak kullananlar, tatlı ya da kekle birlikte tüketenler de bulunuyor. San Francisco'daki Kenevir Severler Derneği'ne, kenevir bitkisini arzu ettiğiniz şekilde sipariş edebiliyorsunuz. Tıpkı uyuşturucunun serbest olduğu Avrupa'nın en uçuk ve uyuşuk kenti Amsterdam'daki 300 coffee-shop'ta ısmarlayabileceğiniz gibi...insanlar uyuşarak dünya sorunlarından biraz sıyrılmak ve kendilerine has eğlenme anlayışlarını gerçekleştirmek için bu tip yerlere ilgi gösteriyorlar. Peki ya polis bu durumda ne yapıyor? Birkaç yıl önce Dannis Peron adlı bir Amerikalı tarafından kurulan ve 1996'da zorla kapatılan kenevir dostu bir dernek, Amerika'da geçtiğimiz yıl yeniden faaliyete geçti ve büyük bir gelişmeye ön ayak oldu: Marihuana iyileştirici özelliklerinden ötürü artık serbestti.
israilli kimya profesörü Raphel Mechoulam'ın 1964'te keşfettiği Thc, yani tetraidcannabinolo, kenevirin içerdiği en önemli maddelerden biri. Uzmanların belirttiğine göre, Thc, AIDS'li ve kanserli hastaların iştahını açmak için kullanılıyor. Yapılan bir araştırmada, kemoterapi tedavisine geçilmeden önce, Thc takviyesi alan kanserli çocuk hastalarda, mide bulantısına rastlanmadığı ortaya çıktı. Dahası da var. Bir başka araştırmada, çocukluğunda beyin felci geçirmiş iki hastaya sentetik Thc hapları verildi. Bir süre sonra, hastaların ağrılarının azaldığı, hareket yeteneklerinin geliştiği ve ağrı kesici hap kullanımında azalma görüldüğü kaydedildi.
an itibariyle topkapı sarayı 'nda da bir güvenlik görevlisi tarafından yetiştirildiğini öğrendiğim üretimi izne bağlı uyuşturucu yapımında kullanılan bitki.
Keneviri bitkisi üç kardeş türe sahiptir. Bunlara Latince cannabis indica, cannabis sativa ve cannabis rudelaris denilmektedir. Bu bitkiye verilen diğer isimler kendir, kınnap veya deli gonca, esrar, maruhanna gibi isimler verilmektedir.
Bu bitkininin anavatanı olarak pek çok internet kaynağı Güney Hindistan'ı gösterse de hatalıdır. Bu bitkinin morfolojik olarak evrimleştiği yer Orta Asyadaki Tanrı Dağlarının yüksek rakımlı bölgeleridir. Yüksek irtifanın getirdiği yüksek ultraviole (mor ötesi) ışınımlara çok dayanıklı bir bitkidir. Çok eski çağlarda önce Hindistan'a, sonra ipek yolu ticareti ile tüm dünyaya yayılmıştır. Sıcak ve orta sıcak iklimlerde büyür.
Sözlükte başka bir bitki olan afyon, yani haşhaş ile karıştırıldığını görmekteyim. Latincesi lachryma papaveris olan afyon (haşhaş)bitkisinden morfin, kodein ve türevleri üretildiğinden, ülkemizde çok sıkı devlet kontrolünde ekimi yapılmakta ve ilaç sanayine hammadde sağlamaktadır. Öte yandan hint keneviri bitkisinin ekimi ve yetiştirilmesi hiç bir biçimde Türkiye sınırlarında yasal olmayıp, bu suçun ciddi anlamda cezai müeyyideleri bulunmaktadır. Hahaş bitksinden üretilen baz morfin, aynı zamanda tehlikeli bir yasadışı uyuşturucu madde olan eroin yapımında hammadde olarak kullanılmaktadır.
Sözlükte yaşanan karışıklığın sebebi, ingilizce kullanılan "hashish" kelimesinin, esrar macunu anlamına gelmesindendir. Yani
Türkçe haşhaş ve ingilizce hashish farklı bitkilerden elde edilen ve tamamen farklı kimyasal yapılara sahip olan, iki farklı uyuşturucudur.
Kenevir bitksi endüstride iplik yapımında kullanılmaktadır. Aynı zamanda bazı ülkelerde sınırlı tıbbi kullanımı da bulunmaktadır. Bitkinin yağınından izole edilen THC ve CBD üzerinden ortay çıkarılan hammadde, marinol ve cesamet gibi ilaçların hammaddesini oluşturur. Bu ilaçların kullanım alanları: kronik ağrı, kemoterapi ve AIDS'e bağlı iştah bozukluğu, mide bulantısı ve bazı aksiyete bozukluğu türleri yer almaktadır.
Kenevir bitkisinin kronik kullanımı üzerine yapılan bazı deneyler, büyüme çağını tamamlamamış, yani genç deney farelerinde yapılmıştır. Büyümesi devam eden farelerin düzenli olarak esrar kullanması, ileride düzeltilmesi imkansız biçimde hafıza bozukluğu ve öğrenme yetisinde kayba yoıl açmaktadır. Bu durumu beyin gelişimindeki bazı kritik evrelerin bloke edilmesi olarak açıklayan bilim adamları, büyüme çağını tamamlamış fareler üzerinde yapılan deney sonuçlarına göre, yaşanan hafıoza kaybı ve öğrenme güçlüğü belirtilerinin uzun zaman sonra düzelme eğilimi gösterdiğini tespit etmiştir.
Bu bitkinin kullanımı tütün ve sigara türlerinde da olduğu gibi akciğer kanseri ve kalp-damar hastalıklarına yol açtığı ispatlanmıştır. Buna ek olarak, hafifi bağımlılık yapıcı etkisi bulunmaktadır. Ancak bağımlılık düzeyi göreceli olarak daha düşüktür. Bu maddenin kullanımı esnasında akut şizoid episodlar, paranoid algı değişimleri olabilmektedir. Ek olarak, kronik suistimalde fiziksel aktivite yavaşlaması, pasiflik, üretim yapamama, isteksizlik, motivasyon kaybı, ilgisizlik, özgüven kaybı ve B vitamini eksikliğine bağlı semptomlar ortaya çıkmaktadır. Bu konuda karşılaştırmalı bir tablo için aşağıdaki linke tıklayınız:
değer verdiğim bir yazar. sohbetiyle sürekli yüzümde tebessümler açtıran, temelde farklı görüşlere sahip olmamıza rağmen her geçen gün daha da ısındığım güzel insan. sözlüğe girme sebeplerimden biri, bırakamayacak kadar alıştığımdır.
bir arkadaşımla kendisini yüzyüze getirip süregelen bir siyasi sorunu hallettireceğim nesildaş.*
sırf otobüs muhabbetlerinden bile sağlam muhabbetler çıkartabilir bilgilerinize arz ederim.
