kenar dislokasyonu

entry1 galeri0
    1.
  1. Kenar dislokasyonu yapıda kısmen eksik bir atom düzleminin kenarı olarak tanımlanır. yarım atom düzlemi kafes yapısına girmiş bir kama gibi düşünülebilir. Dislokasyonlarda kaymış ve kaymamış bölgeleri birbirinden ayıran bir düzlem oluşur. Düzlemin uçundaki atomlar sıkışık durumda olup basınç bölgesi altındakilerde açılmaya zorlandıklarında çekme bölgesi meydana gelir. Üzerinde dislokasyon bulunan düzlem kayma düzlemi olarak adlandırılır. Kayma yönü ise dislokasyonun kaydığı yöndür. Kayma miktarı b mesafesi kadardır. b= Kayma düzlemindeki atomlar arası mesafedir. Ayrıca kayma düzleminin altındaki atomlara göre, düzlemin üstündeki atomların yer değiştirme miktarını gösterir.

    Dislokasyonların yönü ve öteleme ölçüsü olarak Burgers vektörü kullanılır. Malzemenin şekillenmesini sağlayan kuvvetin geldiği yöne dik olarak oluşan dislokasyonlar Kenar Dislokasyonudur. O kuvvet yönündeki dislokasyonlarda Vida Dislokasyonudur. Diğer bir ifadeyle; b şekillendirme kuvvetine dik olan dislokasyonlar Kenar dislokasyonlarıdır. Paralel olanları ise vida dislokasyonlarıdır. b=a olan dislokasyonlar saf kenar veya saf vida dislokasyonlardır. Burada a kafes parametresinin ifadesidir. b < a olan dislokasyonlar ise &#8220;karma dislokasyonlardır&#8221;.

    sisteme alt ve üst tarafta bir kayma gerilmesi uygulanmaktadır ve bu gerilmenin etkisiyle kayma düzlemleri üzerinde kaymış ve kaymamış bölgeyi birbirinden ayıran bir düzlem oluşur.Dislokasyonun ilerlemesi aşamasında, kayma düzlemi üzerinde, dislokasyon çizgisi olarak ifade edilen çizgi üzerinde adeta ekstradan ilave edilmiş gibi görünen düzlemin kayma düzlemi ile kesişen noktasındaki atomun dıştan uygulanan yükün etkisiyle A &#61614; C C atomuna yaklaşması sonrasında dislokasyon bir atom boyu hareket edecektir. A atomu B ve C atomu ile bağ oluşturmaktadır. Uygulanan kuvvetin etkisi ile A ile C atomları arasında bir etkileşim olacaktır. Burada dikkat edilecek husus, düzlemin hareket etmediği, küçük atomik hareketlerle, adeta düzlemin hareket ediyor gibi gözükmesidir. Gerilimin devam etmesi neticesinde sonuçta kayma düzlemi üzerinde atomlar, düzlemin altına göre dış gerilimin yönünde hareket etmiş olurlar. Neticede C atomu sola doğru kayacak ve D atomu dislokasyon kenarını oluşturacaktır. Gerilme durumu devam ettiği müddetçe de bu hareketlilik sağa doğru devam edip en son şekilde gösterildiği gibi kristalin sağ tarafında taşacaktır. Sonuçta oluşan bu hareketlilik plastik deformasyona neden olacaktır.
    -Üzerinde dislokasyon bulunan düzlem kayma düzlemi olarak adlandırılır. Kayma yönü ise dislokasyonun kaydığı yöndür. Dislokasyonun sağa doğru bu hareketi sırasında kayma düzlemindeki her atom aşağısındaki atoma göre kadar bir izafi hareket yapmış olacaktır. Kayma miktarı b mesafesi kadardır. b = Kayma düzlemindeki atomlar arası mesafedir. Ayrıca kayma düzleminin altındaki atomlara göre, düzlemin üstündeki atomların yer değişme miktarını gösterir.
    Atomların yer değiştirmelerine devam edilmesi ise kayma düzlemi üzerinde b kadarlık bir plastik deformasyon oluşturacaktır. Bütün bir kayma düzleminin kadar hareketi yerine dislokasyonun mevcut olduğu bir ortamda N tane kolon mevcut ise b/N kadar bir hareket söz konusu olur. Bu sebeple bir plastik deformasyon için çok daha fazla bir yükleme görülecektir.
    2 ...
© 2025 uludağ sözlük