Telli çalgılar grubuna dahil olan, 3 telli ve yaylı çalınan çalgı.
Günümüzde ilk akla gelen türü " doğu karadeniz" yöresi yerel çalgısıdır. Diğeri ise, daha çok sanat ve tasavvuf müziklerinde kullanılan türüdür.
karadenizde iki türü kullanılan popüler çalgı. Sürmene kemençesi do-mi arası kalın sesli olur. Buna sağır kemençe de denir ve özellikle trabzon yayla havalarına iyi giderler. Kesik kesik yay atılır, arada kaval sesine benzeyen sesler de alınır. Horon da çalınır ancak çalanı çok yorar. Bu türün en güzelini rahmetli Bahattin Çamurali çalmıştır. Görele/ağasar kemençesinin ise hem kendi hem de sol-la gibi sesi ince kemençedir. Akçaabattan- Giresuna kadar bu kemençe çalınır. Hareketli horon parçaları, taksim vs. bu kemençeyle çalınır. Bunu da Katip emice çalar. Rahmetli daha büyük üstadları Piçoğlu Osman ve Durkaya dır. Bunların ses kayıtları Görele de bulunur. Bir de rum kemençeleri vardır, orjinallerini Yunanistan'da bulabilirsiniz. En kalın sesli kemençeler bunlardır. Urumlar da bununla güzel havalar çalar, yunanistanda böyle bir muhabbetimiz olmuştur.
Yeni başlayanlara tavsiyem çok iyi profosyonel, kemençeler ile başlamalı ve kesinlikle bir kalın bir de ince sesli kemençe edinmeleridir. Kemençedeki en küçük hata, "acaba ben mi çalamıyorum", "zaten yeteneğim yok" gibi düşündürterek kemençeyi elinizden erken bıraktırabilir. Halbuki iyi enstrüman öğrenme aşamasında çalanın çok açığını kapatır. internette adı çok geçen namlı ustaların kemençeleri dahi hatalı çıkabilir, dikkat. Sakın ola isimlere kanmayın, (vaktiyle 1000 TL verdiğim bir kemençede şahsen başıma gelmiştir) kesinlikle profosyonel bir tanıdığınızla kemençe almalısınız. Hatasız kemençede her nota yerli yerinde olmalıdır, usta değilseniz sizi kandırırlar. Erik ağacı tercih edilir. Ancak harika bir kiraz kemençem olduğundan onu da öneriyorum. Eriğin özelliği uzun vadede nemden etkilenip sesinin bozulmamasıdır. Parasına çok aldanmayın 200 lira civarına süper kemençeler olabilir. 150 liranın altında yeni kemençeler ise ya oyuncaktır ya da ağacı daha ıslaktır, bunlara para kaptırmayın. Başlançıçta kesinlikle özel ders almalısınız. ilçe halk eğitim merkezlerinde kurslar vardır, burdaki laz hocaları saati 15 liraya gibi açıktan para vererek özel derse ikna edin. Notayı da sktir edin direkt basit havalara çalıştırsın. Kemençenizi sakın duvara asmayın, tahta zemine temas etsin. Kutuda da olsa yazın arabada, bagajda taşımayın. Öndeki kapağı ellemeyin ve ellettirmeyin. Ustalar kemençenizi eline aldığında ilk yaptıkları bok var gibi aşağıdaki eşiği ileri geri kaydırmak olur, ben de buna uyuz olurum.
4 yıldır kendimden çok ona değer veriyorum ama gel gör ki adam gibi bir horon çalamıyorum yahu, ama çok seviyorum andır galası kemençeyi. kemençeci görele'den türkücü ağasar'dan horoncu tonya'dan çıkar demiş büyüklerimiz.
