her müzik aletinde olduğu gibi virtüözler tarafından çalındığında sizi alıp götüren bir enstrümandır. "riv riv riv" den çok öte bir sesi vardır, çalmasını bilene... yaptığı kemençeleriyle uluslararası kemençe imalatı yarışmasında derece almış türkiye'nin en iyi kemençe yapım ustaları hasan sancak (4 telli kemençenin mucidi) ve mustafa kılıç (çako usta) dır (ödül almış başka bir usta varsa ben bilmiyorum). bu ustalar dışında birçok sanatçıya kemençe yapmış çok kaliteli kemençe yapım ustaları da vardır tabii ki. ceyhun demir*oktay üst, hasan cin*, eyüp eyüboğlu, yakup aydın, mehmet yazıcıoğlu, ibrahim çelebi, erkan ketenci, güven yılmaz şentürk (sürmeneli güven usta) gibi.
her kemençenin nota kararı farklıdır. kimi kemençe "mi" kararındadır, kimisi "sol"... ki bu ikisi benim favorimdir. kalın sesli kemençe için "mi", ince telli kemençe için "sol"... kalın sesli kemençelere "sağır kemençe", ince telli kemençelere ise "zil kemençe" denir. karadeniz kemençesinden ayrı olarak bir de rum tarzı kemençe vardır. şekil olarak karadeniz kemençesinden biraz daha farklıdır ve sesleri biraz daha toktur. bu anlamda yunanlı kemençe ustalarının kemençe yapımındaki başarıları da göz ardı edilemez.
nota kararına göre kemençeyi akort etmek gerekir. akort notaları aşağıdaki gibidir.
a (la) sesi için ince telden kalın tele doğru:* dae
b (si) sesi: ebf
c (do) sesi: fcg
d (re) sesi: gda
e (mi) sesi: aeb
f (fa) sesi: bfc
g (sol) sesi: cgd
kemençeye heves eden ve bir kemençe sahibi olarak kemençe çalmak isteyenlerin mutlaka ve mutlaka bir bilir kişiye danışması, mümkünse o bilir kişiyle bir kemençe satın alması gerekir. her enstrümanda olduğu gibi kemençeyi de haz verebilecek şekilde güzel çalmak için çok çalışmak gerekiyor. yeni başlayanların günde en az 2 saat parmak egzersizleri yapması ve bol bol kemençe içeren müzikler dinlemesi lazım. kulağın oluşması, parmakların alışması, yay vuruşlarının düzelmesi ve duyduğunu çalabilme kıvamına gelmek için yaklaşık 1 seneyi gözden çıkarmak gerekir. tabii bu söylediklerim günde en az 2 saat çalışmayla kendi başına ilerleme göstermek isteyenler için geçerlidir. kurs olayını işin içine katmıyorum yani. ama kurs bulup da gitmemek ayıp olur hani. kursa giderseniz öğrenme süreciniz kısalacaktır. kursa gidiyorum diye de kendi başınıza çalışmaları bırakmayın tabii. kemençe çalmasını gerçekten öğrenmek isteyen, ilgisi hiç bitmeyen ve çok çalışan birisi "kütük" dahi olsa kemençe çalmasını öğrenir merak etmeyin (öğrenir dediysek virtüöz olur demedik yanlış anlaşılmasın, orası kişinin kendisine bağlı). lakin o öğrenme isteği ve ilgi hiç bitmeyecek. geçici bir heves olmayacak anlayacağınız.
üç telli olduğu gibi dört telliside mevcuttur, her notaya göre kemençe vardır. genellikle çok çalgı kullanılan parçalarda mi kemençe kullanılır, horon da ise zil kemençe kullanılır.
kemençeyi, kemençeden bihaber çalgıcılardan dinleyip kafasını sikenlerin bok attığı enstrüman. selçuk balcı'dan yağmurun kaydesi'ni dinlemek yerine gitmiş bilmem ne dayıdan bilmem ne atma türküsünü dinlemiş, gelmiş enstrümana bok atıyor.
