--spoiler--
Yeryüzünde 100.000'den fazla kelebek çeşidi yaşamaktadır. Kelebekler hayata küçük tırtıllar olarak başlarlar.Bir çok biçimlere girip çıktıktan sonra alacalı ve güzel renkli bir kelebek halinde uçmaya ve çiçekten çiçeğe konmaya başlarlar.Bu geçiş döneminde tabiattaki öteki canlılardan kendilerini korumak için çeşitli yolları vardır.Hep yeşil alanları seçerler.Bir ağacın dalı üstünde, sanki o dalın bir parçasıymış gibi asılı kalırlar.
Türkiye de Fethiye tarafında...kelebekler Vadisi'nde, başta 85 tür kelebek olmak üzere, böcekler ve diğer canlıları içeren yüzlerce türü kapsıyor. Kelebeklerin sergiledikleri güzelliklerin ve değişik yaşam formlarının gözlenebildiği vadi dünyanın dört bir yanından gelecek olan eko-turizm tutkunlarını ağırlamak için büyük bir potansiyele sahip...
Tarifsiz güzellik ve zarafetleri sayesinde doğanın en ilginç ve en narin eserleridir. Yumurtadan tırtıla, kozadan kelebeğe dönüşme evresinde, geçtiği aşamalar ve geçirdiği evrim sayesinde doğanın en çok 'kılık' değiştiren hayvanlarıdır. Kelebeklerin hepsi birbirinden farklı özellikler taşır. 'Baykuş' kelebeği çürümüş muzların tadına bakmaya bayılır. Çünkü çürümüş muzlarda çok düşük oranda alkol bulunur. Bu alkolü içtiklerinde sarhoş olurlar. 'Güvercin kuyruğu' kelebeği bazen ileriye, bazen de geriye doğru uçar. Bazı kelebeklerin ise çok uzun emme hortumları vardır. Bu hortumlarını kullanmadıkları zamanlarda içe doğru sararlar. Hortum yuvarlanarak sarılmadığı zamanlarda kelebeğin boyunun 3 katı kadar uzayabilir.
Kelebeklerin de diğer böceklerde olduğu gibi vücutlarının dışını çevreleyen bir iskeletleri vardır. Bu dış iskelet yumuşak dokuya bağlı olan sert tabakalardan oluşur ve zırhlı bir elbiseye benzer. Bu sert tabaka "kitinşiklikler meydana gelir. Uçuş kasları, kanatlar gibi farklı merkezlerdeki hücreler de değişimin her aşamasında kendilerini tekrar düzenler. Bundan başka bu değişimlerle birlikte vücuttaki hemen hemen her sistem de -sindirim sistemi, boşaltım sistemi ve solunum sistemi gibi- değişim geçirir.
Kelebeklerin bileşik gözleri, nesneleri tek tek parçalardan oluşan bir mozaik şeklinde görebilmelerini sağlayan pek çok gözden oluşmaktadır. Bu küçük gözlerin sayısı bazı kelebek türlerinde 17.000 adete kadar çıkabilmektedir. Ne kadar çok parça göz varsa canlının gördüğü detaylar da o kadar netleşir.
Kelebekler, sadece desenli ve çok renkli kanatlarıyla değil, binlerce küçük gözden oluşan özel tasarıma sahip gözleriyle de yaradanın gücünü ve sanatını yansıtmaktadır.
Kelebek kanatlarındaki renk oluşumu son derece ilgi çekicidir. Bir kelebeğin kanatlarının üzerindeki pullar vasıtasıyla ışık yansır ve ortaya "gerçekte olmayan", ama akılalmaz bir simetri ve güzellik sergileyen renkler çıkar. "Gerçekte olmayan" diyoruz, neden mi?
Vücutlarına kıyasla oldukça geniş bir yüzeye sahip olan kanatlarının güzelliğiyle bilinirler. Peki kelebek kanatlarındaki bu muhteşem desenler ve renkler nasıl ortaya çıkmaktadır?
Aslında saydam olan bir çift zar kanada sahiptirler. Bunlar, yoğunlukları farklı pullarla kaplı olduğu için zar kanatların saydamlıkları belli olmaz. Kelebek kanatlarının aerodinamiğini (hava akımlarından faydalanarak yapılan hareketler) artıran, onlara rengini veren işte bu pullardır. Dokunulduğu anda yerlerinden kopacak kadar hassas olan pulların, kelebeğin kanadına saplanan sivri uçları vardır. Bu sayede pullar dökülmeden durabilirler. Kanadın üstüne bir damın kiremitleri gibi dizilmiş olan her pulcuk ya kimyasal pigmentlerle ya da sabun köpüğündeki gibi üstüne düşen ışığı gökkuşağı renklerine kıran yapısı ile renk kazanır. Ayrıca laboratuvar araştırmaları, farklı renklerin farklı kimyasal maddelere bağlı olduklarını da göstermiştir.40 Örneğin Pteridin denilen boya maddesinin türevleri kelebeklerde genelde görülen pembe, beyaz ve sarı renkleri sağlayan maddelerdir. Çok sık rastlanan melanin adlı boya maddesi ise kanatlardaki siyah beneklerde bulunur. Ayrıca kelebeklerin kanatlarındaki renkler her zaman göründükleri gibi değildirler. Örneğin yeşil renkli pullar; siyah ve sarı pulların karışımından oluşmaktadır. Kelebeklerin kanatları üzerinde yapılan son incelemeler, pigmentlerin pulcuklarda sentezlendiğini ve melanin üretimi için gerekli olan enzimlerin pulcukların üst derisinde bulunduğunu göstermiştir.
kelebeklerin kanatlarındaki renklerin ve desenlerin bir süs olarak yaratılmış olmalarının yanında, bu canlılar için hayati başka pek çok fonksiyonları da vardır. Büyük Endonezya kelebeği düşmanlarını şaşırtmak için kanatlarındaki göze benzeyen iki geniş beneği kullanır. Bu, onlar için yeterli bir savunmadır. Monark kelebekleri gibi başka türler ise daha farklı yollara başvururlar (sağda). Monark kelebekleri koyu portakal renkli ve siyah desenleri olan kanatları ile düşmanlarına 'kötü tat' mesajı vererek uyarı gönderirirler.
Pek çok kelebeğin üzerinde büyük bir canlının gözlerini çağrıştıran koyu renkli yuvarlak desenler vardır. Yine kanatların üzerindeki renkli pulcuklardan meydana gelen bu gözler kelebeklerin en önemli savunma mekanizmasını oluştururlar. Dinlenirken kanatlarını kapalı pozisyonda tutarlar, herhangi bir düşmanla karşılaşma ya da ufak bir dokunuş sonucunda kanatlar ani olarak açılır ve kanat zeminindeki iri ve koyu renkli parlak göz desenleri ortaya çıkar. Bu sayede düşmana gereken mesaj iletilmiş olur.
Kelebeklerin sahte gözler dışında kamuflaj yetenekleri de şaşırtıcıdır. Kamuflaj yapan kelebekler çalının rengini görmekte, tespitler yapıp, bunları analiz etmekte, çok iyi işleyen bir sistemle vücutlarında ürettikleri renklerle çalının rengine bürünmekte, düşmanının zevklerinden haberdar olan başka bir türse onun hoşuna gitmeyecek renklere bürünerek uyarı mesajları vermektedir. Daha doğrusu bir kelebeğin saydığımız tüm bu işlemleri yapması asla mümkün değildir.
Bazı kelebeklerde özellikle kanatların gövdeye yakın kısımlarında pullardan oluşmuş büyükçe koyu renkli benekler vardır. Her iki kanatta simetrik olarak yer alan bu benekler kelebeklerin uçabilmesi için çok önemli bir fonksiyona sahiptir. Uçmak için gerekli olan vücut sıcaklığına ulaşabilmek için bu beneklerden faydalanırlar...
Gece kelebeklerinin işitme ve koku alma duyuları da çok hassastır. Bazı türlerin erkekleri, 5 km uzaktaki dişinin kokusunu alabilirler. Gündüz kelebeklerinin duyargaları (anten) çıplak olduğundan bu hassaslıktan mahrumdurlar.
çoğalmaları yumurta ile olur. Kelebek yumurtaları yarım küre, küre, silindir ve iğ şeklindedir. Bazı ergin kelebeklerin ömrü 24 saat, bir kısmının 1-2 aydır. Hayatları birkaç mevsim sürenler kış uykusuna yatar veya daha sıcak bölgelere göç ederler. Bunlar yüzlerce kilometrelik yolu uçabilecek güçtedir. ingilterede yaygın bir tür, havalar soğumaya başlayınca Kuzey Afrikaya göç eder. Kuşların aksine kelebeklerin göçü tek yönlüdür. Amerikada yaşayan bir çeşidin dışında hiçbiri geri dönmez. Bazı kelebekler zehirlidir. Bunlar çok yavaş uçar ve göz kamaştırıcı parlak renklere sahiptir.
az önce izlediğim mükemmel film, başlarken biraz sıkıcı ve baya anlamsız gelebilir; fakat film her karesi ile izlenmeye değerdir. film boyunca göze çarpan oyunculuklar, düşündür; kim bunlar, daha önce neden denk gelmedim neden duymadım bu filmi diye. sonuç olarak herşeyiyle başarılı filmdir.
Kimilerinin yalnızca bir gün yaşadığı söylenilen, narin, tırtıldan gelen hayvanlardır.
Nasıl bir canlıdır ki; bazı insanlar yetmişli yaşlara geldiği halde "şimdi ölürsem gözüm açık gider" derken onlar bir ömrü 1 güne sığdırabilirler?..
Belki de tanrı bize bir öğüt vermek istemektedir baharın gelişiyle etrafımızdan ayrılmayan bu küçük canlılarla. Gerçi hangi verdiği öğüdü idrak edebildik ki..
hiçbiri gülümseyemez, lakin herbiri çatır çatır dışkılar.
ihtiyacımız olan tek şey, bu tür hakikatleri gülümseyerek kabul edebilen insanlardır.
bahar geldiğinde kırlarda koşabilirsiniz, lakin uyuyamazsınız. götünüze karıncalar, cildinize yapışkan mahlukatlar üşüşür. taşaklarınız soğuktan büzüşüp, içinize doğru hareketlenir. dönmeniz gereken yer, zaten en başında yola çıktığınız yerdir. karbon soluyup, betonlara sokulmak gündüz romantizminizin ağzına sıçar. çünkü ne kadar ağlarsanız ağlayın uyum sağlayabilen bir mahlukatsınız ve ihtiyacınız tam olarak bu.
gündüzleri meryem'in çocuğu olduğunuza inanabilirsiniz, babanız dahil çevrenizdeki hemen herkes bunu doğrular söylemlerin içine girebilir, lakin bütün bunlar annelerinizin vajinasına organik\inorganik cisimler sokarak haz alma ihtimalini yok etmez. her gün saçınızı tarayıp, cildinizin parlaklığını ve dişlerinizin beyazlık seviyesini kontrol ettiğiniz aynanın dibindeki deodorant şişesi bu eylem için gayet uygundur. fark etmemek için çabalamanıza gerek yoktur. çünkü böyle düşünmek kaderinizdir.
birçoğumuzu delirten de budur, düşünmememiz gereken şeyler birileri tarafından belirlenmiştir ve bunları düşünemeyiz. bunları düşünenleri aşağılayıp, linç etmek devamlılığımız için zaruridir.
kelebekler gülümser, bahar kırlara hayat verir, validelerimiz kutsal, babalarımız kaplandır ve bu baharın ilk kelebek cesedi, çıplak ayaklarımıza yapışmak üzeredir.
henri charriere otobiyografisi. işlemediği bir suç yüzünden müebbet hapis cezasına çarptırılmasından özgürlüğünü elde ettiği tarihe kadar olan sancılı yıllara, başından geçen olaylara, samimi ve çarpıcı üslubuyla tanık oluyoruz. mutlaka okunması tavsiye edilecek kitaplardandır kendisi. bunu peşinen söylemiş olayım.
özgürlüğün ne kadar değerli bir şey olduğu, bedenen tutsaklığın hür olma duygusunu asla yenemiyeceği, ceza sistemlerinin suçluyu topluma kazandırmada ne kadar etkili olduğu ya da etkili olup olmadığı, arkadaşlık denen olgunun zor anlarda rengini belli ettiği, doğayla iç içe yaşamın insani duyguların ölmesine izin vermediği vb. olguları bulabiliriz bu romanda.
Henri Charriere nin kendi hayatını anlattığı romanının adıdır. Yazarın bu kitabı inanılmaz bir patlama yapmış ve yazarını geç de olsa şöhret ve paraya kavuşturmuştur. Ki Henri Charriere hayatının büyük çoğunluğunu bir kürek mahkumu olarak ve hapishanelerde geçirmiştir. Kitapta da hayatının bu kısmını inanılmaz sürükleyici bir biçimde anlatır. Kitap bütün dünya da cezaevlerinde en çok okunan kitaplar arasında ilk sıralardadır. Kitap size intikam duygusunun ne kadar güçlü olduğunu ve insanın intikamı için hayata nasıl tutunabilmeye çalıştığını çok güzel bir macera olarak sunmayı vaadediyor. Kesinlikle okunması gereken dev eserlerden biri. Kitabı okuyanların %98 i tadına doyamadıklarını söylüyorlar. Onlar için de aynı yazarın bu kitabın devamı niteliğinde olan "Banko" adlı eseri de önerilebilir.
Henry Charrie'nin unutulmaz romanı. Gerçek hayattan alınmış bir özgürlük destanı. Her ne kadar Steve MC Qoinn ile Dustin Hoffman'ın başrolleriyle filme çekildiyse de kitabın tadını ve ruhunu yakalayamamıştı. Kelebek'in devamı, Banko adıyla yayınlanmıştır.
ölmek üzere olan bir kelebek düşün, düşüyor, sendeleyerek kalkıyor biraz kanat çırptıktan sonra yine düşüyor. o sırada arkadan içli bir müzik çalıyor. o kelebek gelip senin masana, ellerinin yanıbaşına, bir kere daha çırpınıyor olduğu yerde ve ölüyor...
