papa, süper papalığa yükseltilerek her iki organizasyonun başına geçecekmiş.
eğer gerçekleşirse Batı ve Doğu Roma imparatorluğu üzerinden bölündüklerinden bu yana, ilk kez bir araya gelmiş olacaklar.
aziz peter ile başlayan katolik macerası, yaklaşık 2000 yıllık tarihinde pekçok anekdotta, ortodoksluk ile ortak payda arz etmedi. (efkaristiya hariç) bunun en önemli nedenleri; teolojik ve politik olarak irdelenebilir. vatikan, hem bir siyasi; hem de bir dini oluşumdur takdir edersiniz ki. çift kanallı bu otorite, mezhep savaşlarına dek, sürtüşme dahi yaşamaksızın devam etti. süreç esnasında, keldani, asuri gibi kiliseler, bilhassa arap topraklarında hıristiyan popülasyonu artırırken; kilise tarafından hak mezhep kategorizasyonuna tabii olmadılar.. tek erk, katolikler gibi görünüyordu.. öte yandan ortodokslar, başından beri, vatikan stilinde, hem siyasi hem de dini özellikler barındıran bir kiliseye sahip olamadılar.. bunu engelleyen yine katolik kilisesi oldu.. bu çeperi yırtmak için ortodokslar, bilhassa rum ve slav olanlarının baskılarıyla, ekümeniklik kavramını ortaya attılar.. yani, tüm ortodoks kiliselerinin tek çatı altında, papa benzeri bir titr'e sahip liderin etrafında tek kilise tarafından yönetilmesi fikri.. aslında, burada bir zorunlu determinizm de söz konusu.. bakıldığında görülecektir, ortodoksların, filipinlerden sırbistan'a dek yayılabilen bir inanlı ağı var.. bu topraklarda yetiştirilmesi gereken ruhanilere ihtiyaçları var.. onları denetim altında tutacak bir kilise.. tek çatı altında bitiştirilmiş bir kilise..
ama başından beri, gücü elinden yitirmek istemeyen vatikan, sıklıkla müslümanlara karşı planlandığı söylenen haçlı seferlerinin arkaplanında, ortodoks kilisesinin nüfusunu kırmak, hazinelerini yağmalamak fikrini de saklı tuttu. seferler, ortodoksları da zorladı.. en azından, kudüs-yafa hattı dışında tuttu. tarihte bilinen şaşalı ve imanlı pekçok kral (king arthur, charlamagne, alman sanşölyeleri gibi) papa'nın elinden taç giydiler. inanlı popülasyonu, ortodoksların yaklaşık 2-3 katı olan katolik alemi, her daim bu kavramı savunduğunu iddia etti. zamanla, kavramda anlam karmaşası baş gösterdi. artık ekümeniklik deyince, tıpkı dinlerarası diyalog mevzuunda olduğu gibi, mezhepler arası birlik, tek kilisenin diğerlerini nüfusu altında tutması, dağılmaların engellenmesi fikri konuşuluyor.. bir zamanlar, ortaya benzer teoriler atılmıştı. (bkz: çifte kılıçlar kuramı)
artık eski monarkların, meşruti iktidarların devrildiği dönemimizde, vatikan pekçok konuda sembolik kalmaktan öte geçemiyor. en azından, siyasi erke ciddi bir kontağı söz konusu değil.. şu halde, konsensusa varılabilir gibi gözüküyor. ancak, bu noktadan önce, olayın teolojik boyutu var. ve bu çözülebilecek gibi durmuyor. açıklayacağım durum, olaya ilişkin taraf olmuş din adamlarınca, ruhanilerce, sağda solda söylenmeye dahi çekinilen bir husus.
katolik öğretisi, üçlemenin son halkası holy spirit'in yani popüelr kültürümüzde yer etmiş haliyle kutsal'ruh'un, hem baba olan realistik tanrı figüründeni hem de onun oğlu ve transfigürasyonu olan isa'dan çıkmadır. yani, tanrının ruhu olan kutsal ruh, hem babanın hem de oğlun bileşkesidir.. bu kalkedon konsilinin çetrefilli sorunsallarından birisidir. ancak ortodokslar bu konuyu, tam tanrının karşılığı olan göksel baba'nın, kutsal ruh'un tek menşeisi olduğu konusunda görüş bildirirler. kutsal'ruh'un teşrifinde, ziyadesiyle manifestasyonunda, isa'nın rolü yoktur. ruh, tanrıya aittir.
iş bu sorunsal, asırlardır çözülemedi. ekümenik konsiller, olayı tatlıya bağlamak; ortak paydada buluşabilmek için uğraşıp durdular. ancak, taraflar arasındaki görüş ayrılığı 1047 yılında kopma eşiğine geldi ve rumcada büyük kopuş büyük çözülüş anlamına gelen, sizma gerçekleşti. iki kilise birbirinden tam olarak koptu. katolik kilisesi ortodoks kilisesinin; ortodoks kilisesi de, ktolik kilisesini karşılıklı olarak aforoz etti. iki taraf da, sanki ayrı birer büyük din gibi, kendi amentüsünü ilan etti. birisi, meryem'in günahsızlığı ve bekaretini, çarmıha gerilenin tanrının oğlu ve tanrının kendisi olduğunu; diğeri, insani vasıfların tanrısallığından ağır basan isa'nın benliğinin yetersizliğini vurguladı.. buna bir de, 1860'larda papanın yayınladığı bir ferman da eklendi. buna göre papa, petre'nin halefi olduğundan, onu kontrol eden kutsal ruh olması hasebiyle, yanılmaz kabul edildi.. yani, papa ne halt yerse yersin, kutsal ruh etkisi altında bulunduğundan, hata yapmaz denildi. bu, ikilinin arasını tümden kopardı.
tabii, 20 asrın ortalarında, iki kilisenin birbirini affı söz konusu oldu. lakin, bu aforozun reddiydi. ayrılık, ikilik hala sürmektedir.
birleşme süreci için imralı ile görüşmelere başlanmıştır. ilk olarak katolikler ellerindeki ortodoks din görevlilerini serbest bırakacaklardır.vatikan yakınlarındaki siktirettii kasabasında serbest bırakılacak rehineler için insan hakları derneği ve bdp milletvekillerinden oluşan bir heyet yola çıkmıştır.
