döneminin celal şengörü. hatta ve hatta celal şengör kendisini görse diz çöküp tövbe isterdi. rahat uyu çelebi! ülkende bilgi ve akla susamış olanlar senin yolundalar, seni unutmadılar. bizler de insan bilgisine katkı yapabildikçe seni şükranla anmaya devam edeceğiz. yerin gönüllerimizde olacak.
nick'iyle müsemma, osmanlı devleti'nin en entelektüel simalarından biridir. bilgisini epeyce yazıya dökmesi de kültürel birikimimiz açısından önemli bir kazanç olmuştur.
burda size hayatindan bahsetmeyeceğim kendi çapimda düşündüğüm ufak bir eleştiriyi paylaşacağım.
katip çelebi 17.yüzyılda istanbulda yaşayan ilim adami lafinin harbiden hakkini veren bir aydinimizdir.
"keşfüz zünun"adlı eserinde 15 bine yakin kitap 10 bine yakin yazar 200ye yakin ilim dalini tanitmistir.şimdi diyeceksiniz ki harbiden taşşaklı adammış evet taşşakli adam yazdiği eser mükemmel ötesi harika bir eser (özellikle osmanlinin yeni yeni islahatlara başlayacagi dönem için ayrica güzel)
buraya kadar bir sikinti yok...
bu eser arapça dilinde yazilmistir benim güzel kardeşim yazildiği yüzyilda hemen fransizca ve latinceye çevrilmiştir.türkçesi mi?türkçe fakir ezik halkin kullandiği bir dildir bu ilim irfan dolu kitaba zaten yakismazdi!
bu adam bu eseri neden arapça yazmis o zamanin devlet adamlari buna nasil izin vermis hiç kimsemi görmemiş inanin küfür etmeden duramiyor insan ağız dolusu küfür edesim geliyor islahatsa al sana islahat amina koim.
kendimize ait birseylere sahip cikmadiğimiz her zaman ezileceğiz ikinci sinif insan olacagiz ankarada bomba patlayacak ama herkes parisi konusacak hayirli sabahlar...
insan yaşamı ile devlet yapısı birbirine benzer.çocukluk,gençlik olgunluk ve yaşlılık...kişi nasıl bu evrelerden geçiyorsa devletlerde aynı bu akıbeti yaşar.Nasıl ki tabipler her yaşa uygun ilaçlar perhizler uyguluyorsa devletinin tabipleri de (yönceticiler) devletlerin yaşınını fark edip ona göre reçete yazmalıdır. kişi tabibibn bilgisi ile ilaç ve perhize uygun davranarak yaşamını uzatabildiği gibi devlet de bilgili ve deneyimli yöneticilerin elinsw ömrünü uzatabilir. hastaya bakan tabibin bilgili olması yetmez. hastanaye söznüzü dinletmesi acı olsa bile ilaca devam etmesi gerekir. toplumdaki hastalıklar içinde yöneticilerin kesin ve süratli müdahalesi geremektedir.
osmanlı devleti'nde kargaşa ve anarşinin zirvede olduğu bir dönemde yaşamıştır. genel olarak çabalarının ve çalışmalarının sebebi osmanlı devleti'ni kurtuluşa erdirmek içindir. "devlet nasıl kurtuluşa erer?" sorunsuna cevap verir ve kendisinin anlaşılamayacağını düşünse de; allah'ın karşısına çıktığında mahçup olmamak için bunun için çok çabaladığını allah'a söyleyeceğinden bahseder.
48 yıllık yaşamına dünayanın sayılı eserlerini sığdırmıştır. osmanlı'nın eksik olduğu tüm konuşarda verdiği inanılmaz eserleri, her açıdan akıllara durgunluk verir.. Keşfü'z-Zünun için 15,000 kitap okuması eserlerine verdiği ciddiyetin küçük bir örneğidir.
batı eserlerini inceleyip, ilmini bize öğretmesi de bir ilktir ve sonrasında gelişecek batı ilmine ilginin öncüsü olmuştur. o dönem osmanlı'da kargaşaya son verecek köprülü devri başladıktan bir sene sonra vefat etmiştir. ancak köprülü devrini inceleyenler katip çelebi'nin çizgisinde bir devletten bahseder. bilindiği gibi yıkıldı denilen devlet daha sonra çarçabuk toparlanacak ve viyana'ya ikinci bir sefer düzenleyecek kudrete ulaşacaktır.
osmanlı devleti'nde yetişmiş en büyük ilim adamlarından biridir. coğrafya alanında cihannüma adlı eserini yazdıktan sonra aslı latince olan coğrafya kitabı atlas minor'u osmanlıca'ya çevirmiş ve ardından cihannüma'da yazdığı bilgilerin eksikliğini görüp kitabını tashih etmiştir. bugün türkçeye çevrilen cihannüma bu ikinci cihannümadır. kitap rengarenk haritalarla süslenmiş olup bu haritaların bir çoğu bugünkü haritalar gibidir ve kusursuzdur.
cihannüma dışında keşf-i zünun adlı bibliografik bir eserin ve bir ahlaki el kitabı olan mizan-ül hakk'ın yazarıdır. istanbul'da 48 yaşında kahve içerken oturduğu yerde öldüğü rivayet edilir. unesco 2009'u katip çelebi yılı olarak ilan etmiş ve bu sebeple el yazması eserleri süleymaniye kütüphanesinde sergilenmeye başlamıştır.
türk bilgin ve yazar. türkçe ve arapça yapıtlardaki eksiklikleri tamamlamak amacıyla batı kaynaklarından yararlanmayı düşünen ilk türk bilim adamlarından biridir. islam yazarlarının yetersizliğini, var olan yapıtların karışık ve işe yaramaz olduğunu gördüğü için cihannüma isimli yapıtını yazdı. dünyanın yuvarlak olduğunu kanıtlamaya çalıştı.
tarih, coğrafya, bibliyografya gibi bir sürü bilim alanında araştırmalar önemli türk bilim adamı... en önemli kitaplarından birisi de, dünya'da ilk basılan coğrafya kitaplarından birisi olarak bilinen cihannüma'dır...
