istanbul'un fethini küçümsemek gibi olmasın elbette büyük bir başarı ama destanlaştıran insanları görmek tuhaf. lan zaten sarmışsın dört tarafını. istanbul'un fethinden önceki sınırları gösteren haritaya bir bakman yeterli. zaten bizans zayıflamış , biri çökertse diye bekliyor. bu şartlarda istanbul'u alamamak sürpriz olurdu bence.
bunun yerine dönemin en bilge insanlarından oluşan 8-10 kişilik küçük bir kurultay kurulsa idi ( ali kuşçu-nasuh efendi vs..) en uygun şehzadeyi belirlemek için iyi bir yol olabilirdi. hem rekabet daha da artardı hem de taht kavgaları çok aza indirilirdi. tabi o dönem insanlarının çok iyi seçilmesi ve örnek kişiler olması önemli.
türk devlet geleneğinde hiçbir zaman olmayan, avrupa'da ve asya'da da örneğine pek rastlanmayan bir karardır. ilk cümlede görüldüğü üzere, zaman şartlarına göre değerlendirilse dahi, son derece vahşice bir ferman olduğu rahatlıkla söylenebilir.
bu durumu devletin iç karışıklık yaşamamasını sağlamaya bağlayan ve bu şekilde yapılan şeyleri meşruluğa kavuşturduğunu düşünen birtakım insanlar mevcuttur. şunu unutmayın ki; türkler tarihte birçok devlet kurdu, dünya'ya hükmeden imparatorluklar da kurdu, ancak hiçbir türk hükümdarı, kundaktaki kardeşini öldürmeyi kabul edecek kadar düşmemişti.
istanbul'u fethedemeyecek olanların üzerine çok bir konuşmaması gereken fermandır.
özeleştiri ile bakacak olursak: şahsen ben istanbulu alamazdım. fatih sultan mehmed kadar devlet yönetmekten anlamadığım da aşikardır. fatih'in benden bir çok konuda çok daha bilgili olduğunu da söyleyebilirim. bu yüzden tutup da ondan uzman olmadığım hatta hiç birimizin direkt olarak devleti yönetmediğimiz ve bunun için bilemeyeceğimizden ötürü yorum yapmamız abestle iştigal edecektir. belki teori de biliyor olsak bile gerçekteki yansımasını bilemediğimizden devlet yönetimiyle ilgili bu kararı eleştirmekte yetersiz kalacağımız gün gibi açıktır. özetle hangimiz devlet yönetti de devlet yönetmeyi bir sultan'a öğretir oldu.
osmanlı sultanlarından fatih sultan mehmet e aittir.ilk bakışta acımasızca gibi görünen durum aslında islam dininin yayılması adına , kardeşinin hükümdarlığını tanımayan şehzadelerin kaçınılmaz sonu olmuştur.
bu dönemde eleştirilmesi normal ancak o dönem gerekliydi çünkü osmanlı devletinden önceki tüm türk devletleri kardeşler arası taht kavgaları yüzünden önce bölünmüş sonra da yıkılmıştır zaten belli bir dönem uygulanmış son dönemlerde ise bu uygulamadan vazgeçilmiştir .